Hỏi đáp về giải quyết tranh chấp lao động có yếu tố nước ngoài.

Sau đó tôi nhận một thư xác nhận đã kết thúc thời gian thử việc và chính thức được nhận làm việc tại công ty, hưởng 40 ngày phép cho đủ 12 tháng làm việc. Thư bằng tiếng Anh, trên thư được đề ngày 05/10/2015, tôi xin được trích hình ảnh dưới đây: (có mộc đỏ của công ty, Trưởng phòng Nhân sự ký tên) Làm việc được một thời gian thì tôi nhận thêm một thư thông báo nữa về việc lương thưởng khi hoàn thành hợp đồng, ngày được đề trong thư là ngày 02/03/2016. Thư bằng tiếng Anh, có mộc đỏ của công ty , được ký bởi Phó Tổng Giám đốc, được trích như sau:

Trong khi làm việc tôi nhận thấy công ty thường giảm nhân sự, bỏ một số vị trí mà trước kia từng có. Trong năm thứ 2 của hợp đồng, tôi cũng bị cấp trên vùi dập gây khó dễ, giao nhiều việc, giám sát chặt chẽ liên tục. Tôi nghĩ là công ty muốn cho tôi nghỉ. Vì công ty ký hợp đồng với mức lương phải trả cho tôi cao hơn nhiều so với các giáo viên nước ngoài khác. Vì vậy họ muốn giáo viên khác thay thế tôi để mức lương trả cho nhân viên thấp hơn, tiết kiệm chi phí hơn. Nhưng tôi quyết tâm ở lại làm việc và vượt qua mọi công việc được giao từ cấp trên. Họ thấy tôi quyết tâm không chịu nghỉ nên gửi tôi thư thông báo không tái ký hợp đồng, ngày ghi trên thư ngày 02/03/2017. Trong thư này lại đề cập là ngày làm việc chính thức kết thúc của tôi là 30 tháng 6 năm 2017.

Nội dung thư trong hình ảnh như sau: (chỉ được ký bởi trưởng phòng nhân sự, không có mộc đỏ của công ty) Theo thư đó, công ty đã cố tình rút ngắn thời hạn hợp đồng của tôi để không phải trả tôi các khoản tiền như sau:

(1) tiền lương tháng 7 là thời gian nằm trong ngày phép của tôi (21 ngày trên tổng số 40 ngày phép tôi được nhận theo thỏa thuận trên hợp đồng),

(2) tiền lương thưởng được đề cập gửi theo thông báo trên (họ không cho tôi hoàn thành hợp đồng để nhận số tiền thưởng này), số tiền lương của 9 ngày còn lại theo hợp đồng (hợp đồng kết thúc vào ngày 09 tháng 8 năm 2017), (3) số tiền phụ cấp nhà ở của tháng 7, và (4) tiền phụ cấp hồi hương (tiền vé máy bay).

Tôi có nghĩ vài phương án, nhưng vẫn thấy có khúc mắc một số chỗ: Hiện tại tôi đang làm lơ, nghĩa là không xác nhận là đã nhận thư thông báo không tái ký hợp đồng, và tôi vẫn gửi Giấy Xin Nghỉ Phép như thủ tục thường lệ cho các ngày nghỉ lễ theo quy định của công ty và các ngày phép của tôi theo quy định của công ty. Nhưng theo thường lệ giấy phép xin nghỉ thường được nộp đi mà không có phản hồi. Tôi đang định đòi xác nhận “Approval” của cấp trên ký vào và để tôi đi scan để lấy bằng chứng. Sau đó sẽ đàm phán với Nhân Sự, vì nếu làm lơ đến cuối tháng 6 cũng không tránh được việc bị xù lương. Lúc này sẽ dùng những hiểu biết về Luật Lao Động để đàm phán với họ và thông báo là sẽ đưa đến Sở Lao Động để kiện nếu họ không đồng ý trả lương cho theo thời hạn hợp đồng. Nhưng tôi suy đi tính lại cảm thấy khá bế tắc. Anh chị cho tôi xin lời khuyên và ý kiến tham khảo với ạ.

Tôi sợ là khi đàm phán thẳng với họ, (1) họ giả vờ không nhận được và im lặng luôn không trả lời, sau đó họ tìm cách đưa cho tôi một Thư Cảnh cáo “Warning Letter” để bắt bất cứ lỗi nào đó, cho dù có vi phạm thật hay không. Vì không có Công đoàn hay Bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm xã hội (tôi là lao động người nước ngoài), nên lúc này tôi không nhận thư là từ chối nhận như thế nào, làm sao tôi biết trước được là thư gì để mà từ chối hay không ạ?

(2) do 21 ngày làm việc trong tháng 7 rơi vào ngày nghỉ phép của tôi, tôi sợ lúc này nghỉ họ sẽ lấy cớ là tôi không đến làm việc liên tục trên 5 ngày mà không thông báo trước, hoặc xin nghỉ phép không được chấp thuận, nên lấy cớ này để sa thải (mặc dù tôi đã gửi đơn xin nghỉ như thủ tục thường lệ, và giả sử họ làm lơ không phản hồi tôi khi tôi nộp đơn và không đưa cho tôi “approval” (chấp thuận). Nên tôi có nên nghỉ vào những ngày này không ạ? Tôi thấy tôi đã gửi đơn xin nghỉ phép, sau tháng 7 tôi còn 9 ngày làm việc theo hợp đồng, thì 09 ngày này tôi vẫn đến để có bằng chứng về ý chí làm việc để nhận đủ lương, thì có được không ạ? Rất mong sự phản hồi từ các anh chị ạ.

Tôi xin phép bổ sung thêm một ít thông tin. Việc này không chỉ xảy ra với mỗi mình tôi mà tôi đã hỏi một số đồng nghiệp khác trước đó từng là giáo viên của trường, họ cũng gặp trường hợp y như vậy. Nhưng họ đã nghỉ việc theo thư thông báo đó nên, chắc là không kiện được nữa phải không ạ? Nếu tôi tiến hành tố kiện công ty, thì tôi nên bắt đầu những bước thế nào, và khi nào mới nộp đơn khởi kiện được ạ? (Vì hiện tại họ chỉ đưa ra giấy thông báo không tái ký hợp đồng chứ chưa có bằng chứng nào là họ không trả lương đủ cho tôi). Tôi có thể tiến hành đến Sở Lao động ngay bây giờ được không ạ, hay nên chờ đến hết tháng 07 khi không nhận đủ lương và trở lại làm việc vào 9 ngày còn lại của tháng 08 để lấy bằng chứng để tiến hành kiện. Theo chính xác địa điểm Sở lao động cấp nào sẽ giải quyết đơn kiện của tôi ạ? Hay+ tôi đến Sở Lao động Thành phố ạ? Tôi không ngại chạy đi lòng vòng, nhưng khi đến cơ quan, nếu có căn cứ hợp lý để khẳng định cấp cơ quan Sở lao động nào giải quyết để thuyết phục họ nhận đơn giải quyết thì mới nộp được đơn kiện ạ. Tôi xin chân thành cảm ơn Luật ạ.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của bạn chúng tôi có quan điểm tư vấn như sau:

Theo như thông tin bạn cung cấp thì bạn là lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam, việc bạn đi làm được thỏa thuận cụ thể trong hợp đồng với trường học. Theo đó, hợp đồng lao động của bạn là từ 10/10/2015 đến ngày 09/08/2017. Đến ngày 2/3/2017 trường học gửi thông báo đến cho bạn đề cập sẽ không tái ký hợp đồng lao động và bạn sẽ chỉ làm việc đến hết ngày 30/6/2017.

Với những thông tin như trên chúng tôi có quan điểm tư vấn như sau:

Thứ nhất, về việc công ty gửi thông báo không tái ký hợp đồng lao động.

Theo quy định tại khoản 1, Điều 36 của Bộ luật Lao động, hợp đồng lao động sẽ chấm dứt khi hết hạn, trừ trường hợp người lao động là cán bộ công đoàn không chuyên trách đang trong nhiệm kỳ công đoàn mà hết hạn hợp đồng thì được gia hạn hợp đồng đã giao kết đến hết nhiệm kỳ.

Như vậy, việc thông báo đến cho bạn không tái ký hợp đồng là khi hết hạn hợp đồng là đúng với quy định của pháp luật lao động. Người sử dụng ( trường học ) và người lao động (bạn) có quyền thỏa thuận ký tiếp hợp đồng mới hoặc có quyền không ký tiếp hợp đồng nếu người sử dụng lao động không còn có nhu cầu. Khi hai bên không thỏa thuận được ký kết hợp đồng mới thì hợp đồng cũ đương nhiên chấm dứt theo pháp luật.

Thứ hai, về việc trường học thông báo ghi 02/03/2017

Thông tin bạn cung cấp không làm rõ được nội dung cụ thể. Ở đây, HĐLĐ của bạn là đến ngày 9/8/2017 mới hết hạn nên nếu trong thông báo ngày 2/3/2017 thể hiện rõ nội dung bạn chỉ được làm việc đến hết ngày 30/6 thì đây là hành vi đơn phương chấm dứt HĐLĐ trước thời hạn. Theo đó, để đơn phương chấm dứt HĐLĐ đúng pháp luật thì công ty phải thực hiện đầy đủ lý do chấm dứt hợp đồng và thời hạn báo trước theo quy định sau: 

“Điều 38. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động - Bộ luật lao động 2012:

1. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:

a) Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động;

b) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, đã điều trị 06 tháng liên tục, đối với người lao động làm theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.

Khi sức khỏe của người lao động bình phục, thì người lao động được xem xét để tiếp tục giao kết hợp đồng lao động;

c) Do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật, mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc;

d) Người lao động không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định tại Điều 33 của Bộ luật này.

2. Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động người sử dụng lao động phải báo cho người lao động biết trước:

a) Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn;

b) Ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động xác định thời hạn;

c) Ít nhất 03 ngày làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều này và đối với hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng."

Trường hợp, hết ngày 30/6/2017 trường học yêu cầu bạn nghỉ việc mà không đưa ra được lý do theo quy định trên hoặc thực hiện nghĩa vụ báo trước không đủ thì đây được coi là hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.

• Nghĩa vụ của trường học khi đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật.

Căn cứ tại Điều 42 Bộ luật lao động 2012:

“Điều 42. Nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.

1. Phải nhận người lao động trở lại làm việc theo hợp đồng lao động đã giao kết và phải trả tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày người lao động không được làm việc cộng với ít nhất 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.

2. Trường hợp người lao động không muốn tiếp tục làm việc, thì ngoài khoản tiền bồi thường quy định tại khoản 1 Điều này người sử dụng lao động phải trả trợ cấp thôi việc theo quy định tại Điều 48 của Bộ luật này.

3. Trường hợp người sử dụng lao động không muốn nhận lại người lao động và người lao động đồng ý, thì ngoài khoản tiền bồi thường quy định tại khoản 1 Điều này và trợ cấp thôi việc theo quy định tại Điều 48 của Bộ luật này, hai bên thỏa thuận khoản tiền bồi thường thêm nhưng ít nhất phải bằng 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động để chấm dứt hợp đồng lao động.

4. Trường hợp không còn vị trí, công việc đã giao kết trong hợp đồng lao động mà người lao động vẫn muốn làm việc thì ngoài khoản tiền bồi thường quy định tại khoản 1 Điều này, hai bên thương lượng để sửa đổi, bổ sung hợp đồng lao động.

5. Trường hợp vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước.”

Như vậy, trường học vẫn phải có nghĩa vụ để bạn tiếp tục làm việc và trả lương theo như trong hợp đồng đã ký kết với bạn. Trừ trường hợp bạn không muốn tiếp tục làm việc hoặc trường học không muốn bạn tiếp tục công việc và bạn đồng ý. Trong trường hợp bạn không muốn tiếp tục công việc này thì bạn sẽ được hưởng ít nhất 2 tháng tiền lương và trợ cấp thôi việc. Đồng thời nếu trong hợp đồng lao động có quy định về việc được hưởng tiền vé hồi hương khi bên trường học đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật thì bạn vẫn sẽ nhận được quyền lợi này. Còn nếu trong hợp đồng không có quy định thì bạn sẽ không được hưởng quyền lợi này theo đúng như quy định pháp luật lao động. Trong các trường hợp cụ thể khác bạn sẽ được hưởng các quyền lợi tương ứng với Điều 42 Luật lao động 2012.

 Thứ ba, thời gian khởi kiện và thẩm quyền giải quyết vụ việc.

• Thời gian khởi kiện: Kể từ sau ngày 30/6/2017 trường học  không nhận bạn vào làm việc ( kết thúc thời gian làm việc sớm hơn gần 2 tháng so với hợp đồng). Bạn đã có thể khiếu nại đến trường học để giải quyết, nếu không thể giải quyết được thì khiếu nại lên Sở Lao động - Thương binh và Xã hội. Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện tại Tòa án.

• Thẩm quyền giải quyết và trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.

Bạn có thể tham khảo bài viết sau: https://luatminhgia.com.vn/trinh-tu-giai-quyet-tranh-chap-lao-dong-ca-nhan.aspx

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề bạn quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến Tổng đài luật sư tư vấn luật trực tuyến - 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng !

CV  Phan Huyền – Công ty Luật Minh Gia.