Tranh chấp đất đai giữa con với các anh em của bố

Chào luật sư Hiện tại tôi có vấn đề sau: Cách đây 12 năm, cha tôi mất, anh em của cha tôi đồng ý ký tên chuyển nhượng phần tài sản của cha tôi (vì cha và mẹ tôi không có đăng ký kết hôn nên anh em của cha tôi ký tên để phần nào thừa nhận tôi và mẹ tôi là vợ con của cha tôi) cho mẹ tôi và tôi toàn quyền sử dụng. (Đây là tài sản riêng của cha tôi và những người anh em khác của cha tôi cũng đã được ông bà nội chia phần tài tải trước đó, mỗi người đều có tài sản riêng). Trước đó . ba tôi cầm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa chuộc lại đã mất, nên mẹ tôi phải bỏ tiền ra để đóng lãi và chuộc lại giấy CNQSD. (chuộc lại sau khi có giấy ủy quyền). Và thuế đất 12 năm nay đều do một mình mẹ tôi đóng. Hiện tại, tôi và mẹ tôi có ý định bán (vì tôi và mẹ tôi sống nhờ nhà ngoại và xa nhà ba tôi , nên muốn bán để mua 1 miếng đất gần nơi tôi sống hiện tại, mẹ tôi và tôi đến ở vì tôi đang ở nhờ nhà ngoại và một phần tiền còn dư có thể lo cho tôi ăn học , mẹ tôi bệnh nên không còn khả năng lo cho tôi học). Nhưng bây giờ sau khi nghe tin mẹ con tôi bán đất thì người anh thứ 2 và người anh thứ 6 có ý định đi thưa nhằm cản trở việc bán đất của tôi và mẹ tôi với lý do nhà để thờ cúng không được phép bán (trong khi đó việc thờ cúng ông bà nội tôi được người anh thứ 7 cúng đã 12 năm nay, còn ba tôi được cúng giỗ tại nơi tôi và mẹ hiện đang sống). Kính mong luật sư tư vấn giúp tôi. Về quan điểm của người anh thứ 2 và 6 của ba tôi thì họ có sơ sở để đi kiện không ? Và tính khả thi nếu họ đi kiện? Và mẹ con tôi có được quyền bán miếng đất không (miếng đất do mẹ tôi và tôi đồng đứng tên và tôi đã 19 tuổi)? Tôi xin chân thành cảm ơn .

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến luật Minh Gia, về vấn đề này chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Thứ nhất, 12 năm trước các anh em của bố bạn đã đồng ý ký tên chuyển nhượng quyền sử dụng đất của bố bạn cho bạn và mẹ bạn, đây chính là hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất. Theo quy định Điều 463 Bộ luật dân sự 1995 thì:
 

"Điều 463. Tặng cho bất động sản

1- Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có chứng nhận của Công chứng nhà nước hoặc có chứng thực của Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền và phải đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nếu theo quy định của pháp luật bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu.

2- Hợp đồng tặng cho bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký; nếu bất động sản không phải đăng ký quyền sở hữu, thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm nhận tài sản."

Như vậy, trường hợp tặng cho quyền sử dụng đất phải được thực hiện bằng văn bản có công chứng, chứng thực, phải đăng ký quyền sở hữu. Trường hợp đã tặng cho hoàn tất, việc chuyển quyền sở hữu đã xong thì tài sản đã thuộc về người được tặng cho, người tặng cho không thể đòi lại. Ở trường hợp của bạn, nếu việc tặng cho chỉ có chữ ký đơn thuần, không có công chứng, chứng thực thì cũng chưa đủ cở sở lập thành hợp đồng tặng cho nên các anh em của bố bạn vẫn có quyền đòi lại mảnh đất cho dù bạn và mẹ bạn có đứng tên và đóng thuế cho mảnh đất đi nữa. 

Thứ hai, về việc di sản dùng vào thờ cúng

Điều 673 Bộ luật dân sự 1995

"Điều 673. Di sản dùng vào việc thờ cúng

1- Trong trường hợp người lập di chúc có để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng, thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho một người đã được chỉ định trong di chúc quản lý để thực hiện việc thờ cúng; nếu người được chỉ định không thực hiện đúng di chúc hoặc không theo thoả thuận của những người thừa kế, thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản lý để thờ cúng.

Trong trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản lý di sản thờ cúng, thì những người thừa kế cử một người quản lý di sản thờ cúng.

Trong trường hợp tất cả những người thừa kế theo di chúc đều đã chết, thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản lý hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp luật."

Theo quy định trên thì đất thờ cúng chỉ được trích ra trong phần đất chia thừa kế khi trong di chúc của người chết có quy định rõ phần đất dành để thờ cúng, còn nếu di chúc của ông bà bạn không nói đến đất thờ cúng, hoặc chết mà không để lại di chúc thì vấn đề đất thờ cúng sẽ không được đặt ra, việc thờ cúng sẽ do các con thỏa thuận với nhau, mà hiện tại là người anh thứ 7 của bố bạn đang thực hiện việc này. Do đó, lý do không được bán đất vì lý do đất thờ cúng là không đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, nếu đây là tài sản riêng của bố bạn, theo quy định của Bộ luật dân sự về thứa kế theo pháp luật, dù mẹ và bố bạn không có đăng ký kết hôn thì bạn là con ruột vẫn được hưởng hoàn toàn tài sản của bố bạn sau khi bố bạn chết. Do đó, các anh em của bố bạn không có quyền gì với tài sản này nếu nó là tài sản riêng của bố bạn.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng !
CV tư vấn: Trần Thanh Hương - Luật Minh Gia