Bồi thường về đất nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình

Nội dung câu hỏi: Nhà mình nằm ở trên trục đường Quốc Lộ A, diện tích mặt đường là 25 mét ngang, được xây dựng từ năm 1994, đến năm 1998 nhà nước mới cắm mốc lộ giới và tính từ tim đường vào là 20 mét, như vậy là vào giữa nhà mình. Nhà mình hiện vẫn đang sử dụng và chưa xây dựng mới hay sữa chữa nâng cấp. Trước đây có xây dựng hàng tường rào phía trước nhà dài 25m, cách lề đường khoảng 6 mét. Đến năm 2015 Công ty X nhận thầu và nâng cấp tuyến đường quốc lộ và yêu cầu nhà mình tháo dỡ hàng rào để làm đường (hàng rào nằm trong diện tích đất nhà mình, không lấn đường) nhưng không thấy đền bù hay giải tỏa, ngay cả khi làm xong đường cũng không san bằng mặt bằng lại cho người dân và ngay cả nhà mình, trước đây đường thấp nên xe lên xuống thuận lợi, từ khi làm đường nâng cao lên nhưng không đổ đất cho dân để xe lên xuống nên hiện nay rất khó khăn. Cho mình hỏi và nhờ trung tâm tư vấn giúp:

1. Khi Công ty X yêu cầu tháo dỡ hàng rào vậy, nhà mình có được đền bù không?

2. Công ty X có trách nhiệm bàn giao mặt bằng thuận lợi lại cho người dân không.

Tiêp theo, cho mình hỏi tiếp: Vừa rồi. tháng 4/2016 mình xây dựng mới lại tường rào. bên cạnh tường rào cũ đã bị tháo dỡ (do yêu cầu của Công ty X) 60cm nhưng do nhà có việc nên mình ngưng lại, lúc đó tường rào đã xây dựng phần thô, khoảng 40%. diện tích 6 mét ngang, nhưng không thấy chính quyền địa phương nhắc nhở. Qua 2 tháng ngưng lại đến nay (tháng 6/2016) mình tiếp tục xây dựng tiếp và đã hoàn thành, diện tích 25 mét ngang, cách tim đường 12m, cách lề đường 4m, thì chính quyền địa phương đến yêu cầu nhà mình tháo dỡ, và lập biên bản vi phạm hành chính vì lý do lấn đất, vi phạm mốc lộ giới. Cho mình hỏi và nhờ Trung tâm tư vấn giúp:

1. Hiện nay nhà mình được xây dựng từ năm 1994 lúc đó chưa cắm mốc lộ giới đến năm 1998 nhà nước mới cắm mốc lộ giới, và hiện giờ nhà mình vẫn đang sử dụng, như vậy nhà mình xây dựng hàng tường rào mới như vậy đúng hay sai?

 2. Khi Chính quyền địa phương đến yêu cầu tháo dỡ với lý do xây mới. Vậy nâng cấp hàng rào cũ chính quyền địa phương cũng không cho, xây mới cũng không cho, nói là sai quy định mốc lộ giới. Vậy nếu xây mới theo quy định, chẳng lẽ hàng tường rào nhà mình năm giữa ngôi nhà mình đang ở hay sao?

3. Tại sao khi mới xây chính quyền địa phương không đến yêu cầu dừng lại ngay. mà khi công trình đã thi công xong thì yêu cầu tháo dỡ. vậy trách nhiệm này thuộc về ai? Vậy rất mong trung tâm tư vẫn hỗ trợ và trả lời cho mình trong thời gian sớm nhất.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

1. Khi Công ty X yêu cầu tháo dỡ hàng rào vậy, nhà mình có được đền bù không?

Gia đình bạn có phần đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn đường bộ và đã sử dụng từ trước khi Nhà nước cắm mốc lộ giới do đó khi có dự án nâng cấp đường quốc lộ mà cần sử dụng đến phần đấy này thì Nhà nước sẽ thực hiện việc thu hồi đất. Đây là trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng quy định tại Điều 62 Luật đất đai 2013. Thẩm quyền thu hồi đất thuộc về Ủy ban nhân dân cấp huyện chứ không phải công ty X.

Về trách nhiệm bồi thường, theo quy định tại Điều 74, 75 và Điều 88 Luật đất đai 2013, gia đình bạn sẽ được bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu gia đình bạn “đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này”.

Như vậy, nếu đáp ứng được điều kiện trên thì khi thu hồi đất, Nhà nước phải bồi thường cho gia đình bạn theo quy định của pháp luật. Việc Ủy ban nhân dân cấp huyện không thực hiện các thủ tục thu hồi đất cũng như lập phương án bồi thường cho gia đình bạn là vi phạm quy định pháp luật đất đai.

2.Công ty X có trách nhiệm bàn giao mặt bằng thuận lợi lại cho người dân không.

Về việc bàn giao mặt bằng. Công ty X là nhà thầu thực hiện xây dựng theo hợp đồng dân sự với chủ đầu tư, do đó việc công ty X có phải bàn giao mặt bằng thuận lợi cho người dân hay không phụ thuộc vào thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng. Nếu trong hợp đồng không thỏa thuận về điều này thì công ty X không có nghĩa vụ phải san bằng mặt bằng trước khi bàn giao, tuy nhiên nếu độ chênh quá lớn gây ra thiệt hại cho gia đình bạn thì bạn có căn cứ để yêu cầu công ty X bồi thường theo quy định của pháp luật dân sự.

3. Nhà mình xây dựng hàng tường rào mới như vậy đúng hay sai

Khoản 3 Điều 157 Luật đất đai 2013 quy định:

“3. Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình.

Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật”

Theo quy định này thì gia đình bạn vẫn được tiếp tục sử dụng đất nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình nếu gia đình bạn đã được thừa nhận quyền sử dụng hợp pháp mảnh đất đó trước khi có hành lang và việc sử dụng không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình đường quốc lộ. Do đó việc bạn xây dựng hàng rào mới nằm trong diện tích đất nhà mình là hợp pháp nếu không xây quá gần đường quốc lộ gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình. Trong trường hợp này việc xây hàng rào không phải là hành vi lấn đất vì hàng rào đươc xây trong diện tích thửa đất của gia đình bạn. Nếu việc xây lại hàng rào gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình và không có biện pháp khắc phục thì Nhà nước sẽ thu hồi và bồi thường phần đất nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình theo quy định của pháp luật. Nếu nhà nước không thu hồi đất thì gia đình bạn sẽ được bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 94 Luật đất đai 2013:

“Khi Nhà nước xây dựng công trình công cộng, quốc phòng, an ninh có hành lang bảo vệ an toàn mà không thu hồi đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn thì người sử dụng đất được bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại tài sản gắn liền với đất theo quy định của Chính phủ”.

4. Tại sao khi mới xây chính quyền địa phương không đến yêu cầu dừng lại ngay. mà khi công trình đã thi công xong thì yêu cầu tháo dỡ. vậy trách nhiệm này thuộc về ai?

Phần đất thuộc phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình vẫn thuộc quyền sử dụng của gia đình bạn do đó việc gia đình bạn thực hiện xây dựng hàng rào là có căn cứ. Chính quyền địa phương khi phát hiện việc gia đình bạn xây hàng rào có thể ảnh hưởng đến an toàn công trình thì phải lập tức tiến hành các biện pháp khắc phục hoặc thực hiện thu hồi đất, bồi thường thiệt hại. Việc công chức địa chính xã do sơ suất hay cố tình để nhà bạn làm xong hàng rào mới đến lập biên bản và yêu cầu tháo dỡ là hành vi thiếu trách nhiệm trong quản lý đất đai, gây thiệt hại cho gia đình bạn, bạn có thể khiếu nại việc này đến Chủ tịch ủy ban nhân dân xã để được giải quyết, đồng thời yêu cầu bồi thường thiệt hại khi phải tháo dỡ hàng rào. Nếu việc giải quyết của Chủ tịch ủy ban nhân dân xã mà bạn thấy là không thỏa đáng, bạn có thể tiếp tục khiếu nai tới Chủ tich ủy ban nhân dân huyện và Chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh để được giải quyết.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Bồi thường về đất nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!

Hồ Thu Uyên - Công ty Luật Minh Gia