Tư vấn về quyền thừa kế và nộp thuế thu nhập cá nhân

Gia đình tôi có 1 ô đất do đời ông bà tôi để lại cho bố tôi (ông bà nội tôi đã mất) và đã xây nhà kiên cố trên 1 phần đất đó, tôi cùng em gái đang ở với bố mẹ. Nay gia đình chia tổng ô đất đó làm 4 mảnh: Mảnh thứ nhất chính là ngôi nhà mà tôi đang ở cùng bố mẹ với em gái, mang tên bố tôi,  mảnh liền kề mang tên anh cả, mảnh tiếp nữa mang tên anh thứ, và 1 mảnh tên tôi. Nay gia đình muốn bán đi 1 mảnh để lấy vốn làm ăn, nếu bán đi sẽ chia 5 phần : 1 phần bố mẹ tôi, 1 phần anh cả, 1 phần anh thứ, 1 phần của tôi và 1 phần cho cô em gái (lo việc học hành với tương lai). Như vậy cho tôi hỏi là với ngôi nhà chính đó thì tất cả 4 anh em tôi có quyền gì không và nếu có thì như thế nào? Nếu như sau này bố tôi mất trước mẹ kế tôi thì quyền sở hữu ngôi nhà sẽ như nào? Vấn đề nữa xin phép được nhờ quý công ty tư vấn thêm là nếu như gia đình thống nhất bán mảnh đất của tôi đi thì có phải chịu thuế thu nhập cá nhân hay không ạ? Mảnh đất đó là mảnh đất duy nhất tôi đứng tên.  Xin cảm ơn quý công ty và mong chờ quý công ty tư vấn giúp.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia chúng tôi. Về trường hợp của bạn, chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp thì ngôi nhà chính hiện tại do bố bạn đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, bố bạn là người có toàn quyền định đoạt đối với tài sản đó.

Sau khi bố bạn chết sẽ có hai trường hợp như sau:

Trường hợp 1: Nếu Bố bạn để lại di chúc thì tài sản sẽ được chia theo di chúc. Theo di chúc, bố bạn có quyền chỉ định ai được hưởng di sản, truất quyền của ai, và mỗi người được hưởng bao nhiêu phần di sản. Trừ trường hợp được quy định tại Điều 644 như sau:

Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động. 

Trường hợp 2: Nếu Bố bạn không để lại di chúc thì quyền sử dụng đất và quyền sở hữu ngôi nhà sẽ được chia theo pháp luật.
 
Điều 651 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
 
Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
 
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
 
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
 
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
 
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
 
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
 
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
 
Theo đó pháp luật quy định hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

Như vậy, trong trường hợp của bạn, khi bố bạn chết không để lại di chúc thì những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: Mẹ kế bạn, anh cả bạn, anh thứ bạn, bạn và em cô bạn.
 
Tất cả những người cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản như nhau. Do đó, mẹ kế bạn và 4 anh chị em nhà bạn sẽ được chia phần di sản bằng nhau, có quyền sở hữu căn nhà như nhau.
 
Về vấn đề nộp thuế thu nhập cá nhân:
 
Khoản 2 Điều 4 Nghị định 65/2013/NĐ quy định chi tiết một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân quy định về những thu nhập được miễn thuế như sau:
 
“ Điều 4. Thu nhập được miễn thuế
 
2. Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.
 
Cá nhân chuyển nhượng có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam theo quy định tại Khoản này phải đáp ứng các điều kiện sau:
 
a) Tại thời điểm chuyển nhượng, cá nhân chỉ có quyền sở hữu, quyền sử dụng một nhà ở hoặc một thửa đất ở (bao gồm cả trường hợp có nhà ở hoặc công trình xây dựng gắn liền với thửa đất đó);
 
b) Thời gian cá nhân có quyền sở hữu, quyền sử dụng nhà ở, đất ở tính đến thời điểm chuyển nhượng tối thiểu là 183 ngày;
 
c) Nhà ở, quyền sử dụng đất ở được chuyển nhượng toàn bộ;
 
Việc xác định quyền sở hữu, quyền sử dụng nhà ở, đất ở căn cứ vào giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng nhà ở, đất ở. Cá nhân có nhà ở, đất ở chuyển nhượng có trách nhiệm kê khai và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của việc kê khai. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền phát hiện kê khai sai thì không được miễn thuế và bị xử lý theo quy định của pháp luật.”

Trong trường hợp của bạn, để được miễn thuế thu nhập cá nhân bạn cần đáp ứng những điều kiện sau:

Thứ nhất, tại thời điểm chuyển nhượng bạn có quyền sở hữu duy nhất một mảnh đất. Quyền sở hữu này được thể hiện ở việc bạn đứng tên duy nhất trên một giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.

Thứ hai, từ thời điểm bạn đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đến thời điểm bạn bán mảnh đất đó tối thiểu phải là 183 ngày.

Thứ ba, bạn phải tiến hành chuyển nhượng toàn bộ diện tích mảnh đất mà bạn đứng tên.

Như vậy, căn cứ vào quy định pháp luật, nếu bạn đáp ứng đủ cả 3 điều kiện nêu trên thì bạn mới không phải nộp thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tư vấn về quyền thừa kế và nộp thuế thu nhập cá nhân. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng
Cv: La Điểm – Công ty Luật Minh Gia.