Tư vấn về phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất

Giờ bà ngoại và các cậu gì không muốn chia đôi mảnh đất đó và giấy CNQSDĐ cho em thì em phải làm sao để có một nửa phần đất đó và giấy CNQSDĐ thừa kế theo pháp luật ? Nếu bà ngoại chết đi thì em có quyền được thừa kế mảnh đất đó không trong lúc giấy CNQSDĐ đã về tay của mấy cậu gì nếu thừa kế được thì em phải làm thủ tục như thế nào ạ. Nếu như trước khi bà ngoại chết bà ngoại có viết di chức mảnh đất và giấy CNQSDĐ của mẹ em cho mấy cậu gì thì mấy cậu gì có quyền chia cho nhau mảnh đất của mẹ em không và có quyền bán cho người khác không nếu như thế thì em phải làm sao để có được mảnh đất và giấy CNQSDĐ của mẹ em ạ!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:

Thứ nhất, về người được hưởng di sản thừa kế do mẹ bạn để lại

Căn cứ theo Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:

“ 1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Như vậy, những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết sẽ được hưởng di sản thừa kế do người chết để lại. Mỗi người được hưởng một phần bằng nhau trong di sản thừa kế. Những người được quyền hưởng di sản thừa kế có quyền thỏa thuận phân chia hoặc yêu cầu Tòa án chia theo đúng quy định của pháp luật. 

Do mẹ bạn mất sau khi đã ly hôn với bố bạn do đó những người được hưởng di sản thừa kế là quyền sử dụng đất là mẹ bạn để lại bao gồm: bà bạn (mẹ đẻ của người chết) và bạn (nếu bạn là con duy nhất của mẹ bạn). Do đó, việc UBND trả lời di sản thừa kế của mẹ bạn là quyền sử dụng đất sẽ được chia làm đôi bà bạn một nửa và bạn một nửa là hoàn toàn đúng với quy định của pháp luật.

Nếu bà bạn không đồng ý chia hoặc hai bên không thể thỏa thuận để phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất do mẹ bạn để lại thì bạn có thể khởi kiện ra Tòa án yêu cầu Tòa án phân chia di sản. Trình tự, thủ tục sẽ được thực hiện theo quy định tố tụng dân sự. Bạn cần nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nơi có bất động sản, kèm theo đơn khởi kiện bạn cần cung cấp tài liệu về di sản thừa kế là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. 

Thứ hai, xác định quyền sử dụng đất của mẹ bạn khi bà mất,

Trường hợp thứ nhất, bà bạn mất để lại di chúc. Những người được hưởng di sản thừa kế của bà bạn là người được chỉ định trong di chúc. Do đó, nếu bà bạn để lại di chúc và trong di chúc thể hiện để lại toàn bộ ½ quyền sử dụng đất (di sản do mẹ bạn để lại) thì bạn sẽ được nhận ½ quyền sử dụng đất trên là di sản thừa kế do bà bạn để lại. Tuy nhiên, những người được hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào di chúc bao gồm: con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; con đã thành niên mà không có khả năng lao động theo điều 644 Bộ luật dân sự năm 2015. Tuy những người trên không được chỉ định hoặc không được nhắc đến trong di chúc sẽ được 2/3 một suất thừa kế theo pháp luật. 

Trường hợp thứ hai, bà bạn mất không để lại di chúc. Những người được hưởng di sản thừa kế của bà bạn bao gồm những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: bố, mẹ, vợ chồng con của người chết. Theo quy định của pháp luật những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. 

Do đó, nếu những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm các bác, cậu, dì (các con của bà) còn sống thì bạn (thuộc hàng thừa kế thứ hai) sẽ không được hưởng di sản thừa kế do bà bạn để lại. 

Sau khi các cậu, dì của bạn nhận di sản thừa kế, đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà (bà hưởng di sản do mẹ bạn để lại) có toàn quyền định đoạt: mua bán, tặng cho… cho người khác mà không cần sự đồng ý của bạn.

Để đảm bảo quyền lợi của mình trong trường hợp bà bạn không đồng ý chia quyền sử dụng đất của mẹ bạn cho bạn thì bạn nên làm thủ tục khởi kiện ra Tòa như trên để yêu cầu giải quyết. 

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tư vấn về phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng

Cv: Vũ Nga - Luật Minh Gia