Thực hiện nghĩa vụ tài sản của người chết để lại như thế nào?

Kính gửi các chú, các cô Luật sư trong công ty Luật Minh Gia!Cháu muốn nhờ cô, chú tư vấn vấn đề thừa kế tài sản. Bố mẹ cháu có 2 người con trai là cháu và anh trai cháu. Sau đó bố mẹ cháu ly dị và được tòa phân bố cháu nuôi anh trai cháu (bố cháu đã chết), còn mẹ cháu nuôi cháu. Hộ khẩu nhà cháu chỉ có 2 mẹ con cháu, mẹ cháu là chủ hộ.Sau ly dị, mẹ cháu mua mảnh đất 86m2, có sổ đỏ, nhưng do mẹ cháu nợ nần không trả được nên mẹ cháu đã nhờ anh trai cháu đứng ra trả nợ, mẹ cháu vì cứ đi lang bạt khắp nơi làm thuê nên cho anh cháu ở ngôi nhà đó và giao hết giấy tờ sổ đỏ nhà, ruộng đất cho anh cháu giữ, mẹ cháu đi làm để kiểm tiền trả anh cháu. Anh cháu đã có lần bảo sang tên sổ đỏ cho anh nhưng mẹ cháu bảo phải chia cho cháu một nửa, khi lên xã vì đất chia nhỏ hơn 70m2 một thửa nên trái với quy định xây dựng nông thôn mới nên không chia được). Nhưng năm 2016 mẹ cháu bị tai nạn lao động khi đang làm phụ hồ chết mà không có di chúc gì. Anh trai cháu trước đây mẹ cháu nhờ đóng thuế ruộng hộ, sau đó mẹ cháu về trả cho anh chị, thì bây giờ ruộng đất của mẹ cháu vẫn phải do anh chị đóng và cháu không được đóng, mẹ không có di chúc nên ruộng đất phải chia.(Dù anh không có khẩu). Còn sổ đỏ nhà đất thì anh giữ và sử dụng, cháu không được quyền thừa kế hay phân chia. Lý do là mẹ chưa trả hết tiền (mới được rất ít) cho anh và lúc anh trả nợ cho mẹ có bảo cháu viết một tờ giấy với nội dung là nhà đất đó là của mẹ cháu và cháu không có quyền gì ở đây (ở ngôi nhà đó), lúc đó cháu đã viết vì nếu không anh sẽ không trả nợ. Vậy cháu có quyền thừa kế hay phân chia như thế nào về nhà đất và ruộng đất vậy cô chú?Mong cô chú tư vấn giúp cháu! Cháu xin chân thành cảm ơn!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi yêu cầu tư vấn đến công ty Luật Minh Gia, với vụ việc của bạn chúng tôi có quan điểm tư vấn như sau:

Trước hết vì mẹ của bạn mất không để lại di chúc cho nên thực hiện việc phân chia thừa kế sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật, và nghĩa vụ trả nợ cho anh trai bạn sẽ thuộc về những người hưởng thừa kế và trong phạm vi di sản để lại theo quy định tại điều 615 Bộ luật dân sự năm 2015

Điều 615. Thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

1. Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại.

3. Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

4. Trường hợp người thừa kế không phải là cá nhân hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân.

Đồng thời những người thuộc hàng thừa kế trong vụ việc này gồm cha mẹ đẻ của mẹ bạn, bạn, anh trai, (con nuôi, cha mẹ nuôi khác nếu có). Như vậy trong vụ việc của gia đình bạn trước hết cần xem xét khoản nợ mà mẹ còn nợ người anh là bao nhiêu vì vấn đề trả nợ vẫn buộc phải thực hiện. Những người thuộc hàng thừa kế có thể thỏa thuận dùng phần di sản mà mẹ để lại thực hiện trả nợ trước sau đó tiến hành phân chia di sản thừa kế phần còn lại hoặc có thể thực hiện phân chia di sản thừa kế sau đó những người được hưởng thừa kế sẽ có trách nhiệm trả nợ trong phạm vi phần được chia.

Vì bạn cũng là một trong những người được hưởng di sản thừa kế cho nên bạn có quyền yêu cầu phân chia di sản. Việc yêu cầu này trước hết bạn nên  thỏa thuận với người anh và những người thuộc hàng thừa kế để phân chia, trường hơp các bên không đàm phán thỏa thuận được thì bạn có quyền gửi đơn yêu cầu phân chia lên Tòa án nhân dân quận, huyện để được giải quyết. 

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.

 CV tư vấn: Hà Tuyền - Luật Minh Gia