Thừa kế thế vị và thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế?

 Phía ông nội em có 5 người con 3 trai 2 gái, con trưởng là bố em mất năm 70, và ông nội em sau này ở cùng chú thứ 2 và tiếp tục làm phần ao 3 sào đó, về bố em thì có mình em là con trai, và cũng là cháu, chắt trưởng, khi ông nội em mất năm 1997 lúc đó em đi làm ăn xa, đến khi em về thì được các em của ông nội em, cùng các cô và chú út ruột mong muốn em dọn vào nhà chú 2 để ở vì đó chính là căn nhà mà cụ nội em để lại vì mọi người đều nói em là cháu đích tôn. Sau nhiều lần nói chuyện thì chú em không đồng ý chuyển cho em với lý do từ trước đến giờ ông chú em vẫn đang thờ cúng các cụ. Năm 2003 chú 2 em mất sau đó các ông bà em ruột của ông nội em viết một đơn đề nghị có chữ ký của tất cả anh em ruột của ông nội em là cho em giữ 2 sào ao (1 sào đã được chú 2 san lấp đất làm nhà cho con trai) trong đó nêu rõ em sẽ có trách nhiệm hương hỏa, thờ cúng các cụ và sẽ được hưởng 1 sào để ở và thờ cúng các cụ, 1 sào dùng để tăng gia hưởng hoa lợi và làm giỗ các cụ. Nhưng sau nhiều lần đơn từ đến xã, huyện nhưng các cấp chính quyền đều không giải quyết được, xuống đến huyện thì huyện đẩy về xã và cho rằng thời điểm ông chú em mất đến nay đã 13 năm ko có đơn từ thì nghiễm nhiên thuộc về chú em vì tất cả 3 đời trước đều không để lại di chúc.

Vậy em muốn hỏi luật sư như trường hợp của gia đình em có áp dụng được các điều 677 BLDS năm 2005 không và em có được thừa kế không, vì năm nay em cũng hơn 50 tuổi, con trưởng của em cũng gần 30 tuổi. Xin cảm ơn luật sư. 

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, cần khẳng định bạn là người thừa kế thế vị hợp pháp của bố bạn đối với phần di sản mà thời điểm ông nội bạn mất không để lại di chúc.

Bạn cung cấp thông tin bố bạn mất năm 1970 còn ông nội bạn mất năm 1986 – tức là bố mất trước thời điểm ông mất nên chế định về thừa kế thế vị sẽ được áp dụng với phần di sản ông nội để lại cho bố của bạn.

Tuy nhiên, đối với diện tích 3 sào dùng để thờ cúng hương hỏa từ thời cụ nội, hiện đang được dùng vào việc thờ cúng nhưng bạn không nói rõ di sản này cụ có được chỉ định dùng vào mục đích thờ cúng hay không. Nếu di sản này được chỉ định để dùng vào việc thờ cúng thì không được chia thừa kế mà chỉ giao cho một người quản lý để thực hiện việc thờ cúng.

Trong trường hợp cụ hay ông bạn không đề cập đến việc dùng mảnh đất này vào mục đích thờ cúng thì những người thừa kế có quyền gửi đơn đên Tòa án để yêu cầu phân chia di sản thừa kế ông bạn để lại.

Vấn đề về thời hiệu thừa kế được quy định tại Điều 623 – Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

3. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Tại Công văn Số: 01/GĐ-TANDTC có quy định như sau:

“Tòa án áp dụng khoản 1 Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 về thời hiệu thừa kế để thụ lý, giải quyết vụ án dân sự "Tranh chấp về thừa kế tài sản”. Theo đó, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản kể từ thời điểm mở thừa kế.

Đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 10-9-1990 thì thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế là bất động sản được thực hiện theo quy định tại Điều 36 của Pháp lệnh Thừa kế năm 1990 và hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/HĐTP ngày 19-10-1990 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế, cụ thể là: thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày 10-9-1990.”

Do vậy, tính từ năm 1990 đến thời điểm hiện tại (2018) vẫn còn thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia thừa kế, nên gia đình bạn có thể gửi đơn đến Tòa yêu cầu phân chia di sản thừa kế mà ông nội bạn để lại.

Khi phân chia thừa kế với phần đất ông bạn để lại mà không có di chúc, phần di sản này sẽ được chia theo pháp luật với những người ở hàng thừa kế thứ nhất như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

…”.

Như vậy, nếu các cụ và bà nội bạn đã mất, thì những người con của ông sẽ được hưởng thừa kế phần di sản ông để lại. Đồng thời, do bố bạn mất trước thời điểm ông mất, nên phần tài sản bố bạn được hưởng thừa kế từ ông sẽ do bạn kế vị được hưởng.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Thừa kế thế vị và thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế?. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng
CV P.Gái - Công ty Luật Minh Gia.