Thủ tục yêu cầu Tòa án tuyên bố một người đã chết

1. Luật sư tư vấn về tuyên bố một người đã chết

Pháp luật hiện hành có quy định cụ thể về thủ tục tuyên bố một người mất tích hoặc chết. Tuy nhiên, khi thân nhân của những người này thực hiện thủ tục thì gặp rất nhiều vướng mắc về các hồ sơ, giấy tờ.

Nhiều trường hợp Tòa án không chấp nhận hồ sơ của thân nhân do không đủ các điều kiện để Tòa án tuyên bố là đã chết, do đó nếu gia đình bạn gặp vấn đề này và chưa biết thực hiện như thế nào để phù hợp quy định pháp luật, tiết kiệm thời gian thì bạn có thể liên hệ với Luật sư của Công ty Luật Minh Gia để được hỗ trợ tư vấn cụ thể.

Bạn có thể gửi yêu cầu tư vấn hoặc gọi: 1900.6169 để được giải đáp kịp thời.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm trường hợp chúng tôi tư vấn sau đây để có thêm kiến thức pháp lý trong lĩnh vực này.

2. Quy định pháp luật về thủ tục tuyên bố một người đã chết

Câu hỏi: Thưa Luật sư, ông ngoại tôi mất tích từ trước năm 1963 cho đến nay (thông tin được biết từ bà ngoại lúc còn sống, em có hỏi vì sao ông ngoại mất, bà nói hổng biết). Nay bà ngoại đã mất, còn ông ngoại thì biệt vô âm tính. Gia đình muốn làm giấy chứng tử cho ông ngoại để làm thủ tục quyền sử dụng đất từ bà ngoại sang con cháu.

Vậy khi về địa phương xin giấy xác nhận, gia đình phải mang theo những giấy tờ gì? (từ khi ông Ngoại mất tích, lúc bà Ngoại còn sống cùng anh em, cậu dì không có thông tin, cũng không có giấy tờ tùy thân gì, xác nhận gì của ông Ngoại cả). Thủ tục cần làm để xin được giấy chứng tử như thế nào? Em xin cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau.

Khoản 1 điều 71 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

“1. Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây:

a) Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;

b) Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;

c) Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;

d) Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật này.”

Như vậy, trường hợp của ông bạn nếu không thuộc trường hợp tại điểm b,c,d khoản 1 điều 71 gia đình bạn cần tới tòa án làm thủ tục tuyên bố ông bạn mất tích theo quy định của Luật dân sự 2015 và bộ luật tố tụng dân sự 2015.

Khoản 1 điều 68 Luật dân sự 2015:

“1. Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích…”

Điều 387 Luật tố tụng dân sự:

“1. Người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất tích theo quy định của Bộ luật dân sự.

2. Kèm theo đơn yêu cầu, người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ để chứng minh người bị yêu cầu tuyên bố mất tích đã biệt tích 02 năm liền trở lên mà không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hoặc đã chết và chứng minh cho việc người yêu cầu đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo tìm kiếm; trường hợp trước đó đã có quyết định của Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú thì phải có bản sao quyết định đó.”

Theo các quy định trên, gia đình bạn có thể làm đơn yêu cầu tòa án thông báo tìm kiếm ông bạn vắng mặt tại nơi cư trú theo thủ tục tại điều 381 luật tố tụng dân sự 2015. Hoặc gia đình bạn áp dụng các thông báo tìm kiếm như báo, đài, phương tiện thông tin đại chúng mà ông bạn vẫn không trở về. Khi đó gia đình cần làm đơn yêu cầu tòa án tuyên bố người ông mất tích, kèm theo chứng cứ chứng minh ông bạn đã biệt tích trên 2 năm mà không có chứng cứ xác thực còn sống hay đã chết và chứng minh đã áp dụng đầy đủ các biện pháp tìm kiếm.

Tòa án sẽ xem xét và ra quyết định tuyên bố ông bạn mất tích. Sau 3 năm kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích có hiệu lực vẫn không có tin tức xác thực ông bạn còn sống, gia đình tiếp tục làm đơn gửi tòa án tuyên bố ông bạn đã chết theo thủ tục tại điều 391 Luật tố tụng dân sự 2015:

“1. Người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người là đã chết theo quy định của Bộ luật dân sự.

2. Kèm theo đơn yêu cầu, người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ để chứng minh người bị yêu cầu tuyên bố là đã chết thuộc trường hợp theo quy định của Bộ luật dân sự.”

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày quyết định tuyên bố một người chết của tòa án có hiệu lực, gia đình bạn có trách nhiệm đi đăng ký khai tử tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết. Thủ tục đăng ký khia tử tuân theo điều 34 Luật Hộ tịch 2014:

“1. Người có trách nhiệm đi đăng ký khai tử nộp tờ khai theo mẫu quy định và Giấy báo tử hoặc giấy tờ khác thay giấy báo tử cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

2. Ngay sau khi nhận giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc khai tử đúng thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung khai tử vào Sổ hộ tịch, cùng người đi khai tử ký tên vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người đi khai tử.

Công chức tư pháp - hộ tịch khóa thông tin hộ tịch của người chết trong Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử.”.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề bạn quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến Tổng đài luật sư tư vấn luật trực tuyến - 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời