Hỏi đáp về thời hiệu thừa kế và người quản lý di sản thừa kế

Chào cty ạ, mong nhận được sự tư vấn giúp đỡ từ cty ạ. Gia đình em hiện nay đang có tranh chấp đất đai với bà ngoại. gia đình em đã và đang sống trên mảnh đất này 40 năm, đất này trước năm 1975 nhà nước cấp cho ông bà ngoại, ông ngoại mất không lâu sau đó ( trước năm 1975- sau khi được cấp đất ) thời điểm cấp đất đến 2011 đất vẫn chưa có sổ đỏ. đất được cấp chung cho ông bà ngoại trước năm 1975, bà ngoại sống trên mảnh đất khác. mẹ em là người quản lí và trực tiếp ở trên mảnh đất trên cho đến nay. bà ngoại có viết giấy tay cho mẹ mảnh đất trên nhưng giấy đã thất lạc. hiện gia đình em không có giấy tờ chứng minh ngoại đã cho đất.  năm 2005 ngoại đòi lại mảnh đất này và buộc gia đình em rời khỏi. trên mảnh đất này gia đình em đã xây dựng nhà ở và các công trình khác...như giếng nước, chuồng gia súc, gia cầm. gia đình em không đồng ý và đã gửi đơn lên các cấp. đến năm 2011 ubnd tỉnh quyết định mảnh đất trên thuộc quyền sở hữu của bà ngoại và cấp giấy cnqsdd cho ngoại, ngay sau đó ngoại cho tặng lại cho cậu... vậy xin hỏi luật sư với trường hợp trên, nếu gia đình em chứng minh được mảnh đất trên là đất nhà nước cấp chung cho ông bà ngoại thì có áp dụng được điều 623 luật dân sự năm 2015 cho gia đình em không ạ, tức là em muốn chứng minh đất chung của ông bà ngoại nếu sau khi ông mất thì 1/2 diện tích đất sẽ được chia thừa kế đều cho các con,1/2 diện tích còn lại thuộc về bà (đó là cách suy nghĩ của em thôi ạ). theo quy định thì thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, hết thời hạn này di sản thuộc về người thừa kế đang quản lí di sản đó (tức là mẹ em). điều thứ 2 em muốn hỏi là gia đình em gửi đơn tranh chấp từ năm 2005, vậy đến thời điểm hiện tại 2017 nếu gia đình em muốn được hưởng 1 phần đất thừa kế từ ông ngoại thì gia đình em có áp dụng được điều 623 luật dân sự năm 2015 không ? và thời điểm 30 năm được tính từ thời điểm ông mất cho đến lúc tranh chấp 2005 hay đến lúc bà ngoại được cấp sổ đỏ 2011 hay cho đến nay 2017 ạ ? Em xin chân thành cảm ơn ạ !

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi yêu cầu tư vấn đến công ty Luật Minh Gia, với vụ việc của bạn chúng tôi có quan điểm tư vấn như sau:

Nếu mảnh đất này được Nhà nước cấp chung cho hai ông bà thì đây được xác định là tài sản chung của hai người. Khi ông ngoại bạn mất, 1 nửa mảnh đất thuộc sở hữu của bà ngoại bạn, 1 nửa đất còn lại được xem là di sản thừa kế.

Khoản 1 Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

"Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này."

Theo quy định trên thì thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế đối với bất động sản là 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

Theo quy định tại Điều 611 Bộ luật dân sự 2015 thì "Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết". Tuy nhiên,  tại mục 10 Nghị quyết số 02/HĐTP Nghị quyết hướng dẫn Pháp lệnh thừa kế năm 1990 quy định như sau:

“b) Đối với những việc thừa kế đã mở trước ngày 10-9-1990, thì thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày 10-9-1990, do đó:

Sau ngày 10-9-2000, đương sự không có quyền khởi kiện để yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác;

c) Đối với trường hợp đã quá các thời hạn quy định tại Điều này mà đương sự mới khởi kiện vì có trở ngại khách quan như đương sự bị mất năng lực hành vi, do ốm đau, tai nạn... thì Toà án vẫn thụ lý và giải quyết theo thủ tục chung.”

Như vậy, trường hợp của gia đình bạn thì thời hiệu khởi kiện 30 năm tính từ ngày 10/9/1990. Do đó, vẫn còn thời hiệu yêu cầu chia thừa kế.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV tư vấn: Hà Diệu Nhung - Luật Minh Gia