Có được để lại toàn bộ tài sản làm di sản thờ cúng sau khi chết không?

Cha mẹ tôi có để lại di chúc cho 5 anh em tôi được quyền sở hữu một ngôi nhà (ngôi nhà này hiện nay trị giá khoảng hơn 5 tỷ đồng). Tuy nhiên trong di chúc cha mẹ tôi không cho anh em tôi được quyền bán ngôi nhà nói trên để chia mà ngôi nhà này chỉ để làm nơi thờ cúng và chỉ định em tôi có trách nhiệm quản lý ngôi nhà và hàng năm thờ cúng ông bà, cha mẹ. Khoản 3 Điều 626 Bộ luật dân sự qui định quyền của người lập di chúc như sau: Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng. Điểm b khoản 1 điều 630 của Bộ luật dân sự cũng quy định: Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật. Tôi muốn hỏi: 1. Người để lại di sản là cha mẹ tôi có quyền dành toàn bộ tài sản sau khi qua đời để thờ cúng không? 2. Di chúc của cha mẹ tôi có vô hiệu không, có vi phạm Khoản 3 Điều 626 và điểm b khoản 1 điều 630 của Bộ luật dân sự hiện hành không? 3. Em tôi muốn khởi kiện ra tòa để được chia thừa kế là 1/5 giá trị ngôi nhà thì có được Tòa chấp nhận không? Rất mong nhận được sự tư vấn của luật sư về vấn đề trên.

Trả lời câu hỏi: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi yêu cầu tư vấn đến Công Ty Luật Minh Gia, chúng tôi tư vấn về vấn đề của bạn như sau:

Thứ nhất, bố mẹ bạn có quyền để lại toàn bộ di sản để thờ cúng hay không?

 Căn cứ Điều 624 Bộ Luật dân sự năm 2015 quy định về Di chúc như sau: “Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.”

Và căn cứ Điều 626 BLDS 2015 quy định về Quyền của người lập di chúc:

"Người lập di chúc có quyền sau đây:

1. Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.

2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.

3. Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng.

4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.

5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.”

Như vậy, di chúc là sự thể hiện ý chí của người để lại di sản nên việc bố mẹ bạn có di chúc để lại di sản là hoàn toàn dựa trên ý chí của bố mẹ và có quyền để lại toàn bộ di sản thừa kế để làm di sản thờ cúng mà không vi phạm quy định tại Khoản 3, Điều 626 vì việc để lại di sản thừa kế là quyền của người có tài sản, quy định trên của luật cho phép người để lại di sản có quyền để lại di sản để phục vụ cho mục đích thờ cúng chứ không có nghĩa là người để lại di sản chỉ có quyền để lại một phần tài sản làm di sản thờ cúng sau khi chết.

Thứ hai, di chúc của bố mẹ bạn có vô hiệu hay không?

Điều 630 BLDS 2015 quy định về Di chúc hợp pháp như sau:

"1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng."

Như vậy, nếu di chúc của bố mẹ bạn đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định trên thì không được coi là di chúc vô hiệu. Ví dụ như di chúc của bố mẹ bạn được lập khi bố mẹ bạn không minh mẫn sáng suốt thì di chúc này là vô hiệu. Di chúc này cũng không vi phạm quy định Khoản 3, Điều 626 và Điểm b, Khoản 1, Điều 630 vì pháp luật không cấm việc để lại toàn bộ di sản thừa kế để làm di sản thờ cúng.

Thứ ba, em bạn muốn khởi kiện để chia 1/5 căn nhà đó có được không?

Theo thông tin bạn cung cấp đó là bố mẹ bạn thể hiện ý chí trong di chúc là căn nhà đó thuộc sở hữu của 5 anh em, không được bán và chỉ để thờ cúng, mặc dù đây là di sản dùng vào mục đích thờ cúng tuy nhiên bố mẹ đã để lại cho cả 5 người con thì khi này 5 người con là đồng sở hữu, nếu muốn chia thì sẽ không thể yêu cầu Tòa án chia được tuy nhiên nếu thỏa thuận được về việc không muốn sở hữu nữa và những người thừa kế còn lại đồng ý thanh toán cho giá trị của 1/5 căn nhà thì có thể thực hiện được.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV tư vấn: Nông Diệp - Luật Minh Gia