Chưa có khả năng thanh toán tiền ngay thì có phạm tội không?

Nội dung câu hỏi: Em có hợp tác đầu tư kinh doanh với một người và bọn em đã thành lập công ty cổ phần em là giám đốc sản xuất của công ty còn bạn em làm chủ tịch Hội đồng quản trị, chuyên về mảng nông nghiệp, cụ thể là trồng nấm. Vì lý do người kia không có kỹ thuật nên mọi việc và cả kỹ thuật là em quản lý hết vì em có kỹ thuật trồng nấm và cũng là giám đốc sản xuất. Sau khi thành lập công ty giữ em và bạn có làm hợp đồng giao khoán, lấy danh nghĩa là công ty giao cho e làm ra một sản phẩm có giá hoàn thành là 3.400₫/1phôi, nếu giá cao hơn mức giá khoán thì e phải chịu bù vào phần chênh lệch đấy. Tổng phôi công ty giao cho e làm là 100.000 phôi tổng giá là 340 triệu đồng. Nhưng rất không may là ngày mẻ đầu tiên e sản xuất ra 100.000 phôi đó thì đã bị hư hỏng 70% khối lượng hàng. E bị đền và e cũng đồng ý điều đấy vì em đã nhận và ký hợp đồng giao khoán, nhưng vì e chưa có tiền mặt để đền ngay và e xin đc trả dần cho công ty và đương nhiên là không được chấp thuận. Công ty nói nếu trong 15 ngày không trả đủ sẽ khởi kiện e. Luật sư cho e hỏi e có bị khép vào tội gì không.? Em phải chịu trách nhiệm gì trước pháp luật.? Em cảm ơn ạ.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo thông tin mà bạn cung cấp thì bạn ký hợp đồng giao khoán với công ty, bạn sản xuất phôi nấm và nhận 340 triệu đồng, sau đó hàng bị hỏng nên chưa có tiền mặt để đền ngay nhưng công ty bắt đền tiền trong vòng 15 ngày nếu không sẽ khởi kiện. Tùy theo hành vi và tính chất của vụ việc mà có thể chịu trách nhiệm dân sự hay hình sự.

Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản:

"1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;

b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản."

Về trách nhiệm dân sự, khi bạn không thực hiện được nghĩa vụ trong hợp đồng và phải trả lại số tiền đã nhận thì bạn phải có trách nhiệm trả lại theo thỏa thuận của hai bên, công ty không chấp nhận để bạn trả dần thì nếu công ty khởi kiện ra Tòa án thì bạn phải thực hiện nghĩa vụ trả tiền theo bản án, nếu không có tiền trả ngay thì có thể bị áp dụng biện pháp kê biên tài sản hoặc khấu trừ trả cho công ty từ thu nhập hàng tháng.

Về trách nhiệm hình sự, căn cứ theo quy định của Khoản 1 Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, nếu bạn đã nhận tiền từ công ty nhưng không thực hiện được công việc mà cố ý không trả lại cho công ty để chiếm đoạt khoản tiền đó hoặc đã dùng khoản tiền đã nhận vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không trả lại được cho công ty thì tùy vào tính chất hành vi phạm tội có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với Điều Khoản phù hợp của quy định về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, nếu ngay từ đầu có mục đích chiếm đoạt và việc giao kết hợp đồng chỉ là việc bạn dựng lên gian dối để chiếm đoạt 340 triệu đồng thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nếu bạn chưa có khả năng thanh toán ngay và cũng không có hành vi chiếm đoạt số tiền trên thì không cấu thành tội phạm.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV: Nông Diệp - Luật Minh Gia