Bố có quyền để lại toàn bộ di sản của mình cho một người.

 Nội dung câu hỏi:Gia đình tôi 1 mảnh đất 3000 mét vuông thuộc đất hương hỏa được ông bà truyền lại đã 8 đời, nay được chia làm 2 mảnh bằng nhau, 1 mảnh nằm trong khuông viên nhà thờ phái được ba tôi đứng tên trong sổ hồng do ba tôi là đích tôn, 1 mảnh được ba tôi và chú tôi đồng đứng tên do đó là đất của ông nội được chia trước đây. Tôi là con trai đầu của ba tôi ( đích tôn), ba tôi có 2 vợ, hiện tại đã ly hôn với mẹ tôi và cưới vợ 2 và đẫ có thêm một đứa con trai. Hiện tại ba tôi đang xây dựng nhà trên mảnh đất của nhà thờ và đứng tên của ba tôi và mẹ kế. Hiện tại bà nội tôi đang còn sống và ở tại nhà thờ.Luật sư cho tôi hỏi về cái nhà ba tôi đang xây đó tôi có quyền thừa kế sau này không? nếu ba tôi cho đứa em con mẹ kế của tôi cái nhà đó có được không, nếu được thì  tôi có thể kiện để lấy lại cái nhà đó không? Bà nội tôi có quyền gì trong đó để giành lại cái nhà đó cho tôi không?Xin chân thành cảm ơn luật sư

Trả lời: Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Gia, với câu hỏi cảu bạn chúng tôi xin tư vấn như sau:

Thứ nhất, quyền tặng cho của người sử dụng đất 

Theo thông tin bạn cung cấp, ngôi nhà là tài sản chung của ba bạn và mẹ kế của bạn trong thời kỳ hôn nhân của họ và đã được đăng ký quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất mang tên của ba bạn và mẹ kế. Vì vậy  theo Điều 167 Luật đất đai năm 2013 thì ba bạn và mẹ kế của bạn là người sử dụng đất hợp pháp nên có quyền cho toàn bộ căn nhà này cho người em theo ý chí của ba và mẹ kế bạn. Theo đó, bạn cũng như bà nội sẽ không có căn cứ để yêu cầu phân chia. Cụ thể:

"Điều 167. Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất

1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này.

..."

Thứ hai, về quyền thừa kế của bạn.

Để xác lập quyền thừa kế của bạn cũng như người thừa kế hợp pháp khác trong gia đình đối với phần di sản của bố mất để lại thì cần xác định thời điểm bố mất có để lại di chúc hay không. Theo đó, nếu có để lại di chúc thì việc phân chia sẽ được giải quyết theo Điều 659 Bộ luật dân sự 2015:

"Điều 659. Phân chia di sản theo di chúc

1. Việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc; nếu di chúc không xác định rõ phần của từng người thừa kế thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp di chúc xác định phân chia di sản theo hiện vật thì người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ hiện vật đó hoặc phải chịu phần giá trị của hiện vật bị giảm sút tính đến thời điểm phân chia di sản; nếu hiện vật bị tiêu hủy do lỗi của người khác thì người thừa kế có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.

3. Trường hợp di chúc chỉ xác định phân chia di sản theo tỷ lệ đối với tổng giá trị khối di sản thì tỷ lệ này được tính trên giá trị khối di sản đang còn vào thời điểm phân chia di sản."

"Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này."

Như vậy, với trường hợp này bạn sẽ được hưởng thừa kế nếu nội dung của di chúc có chỉ định bạn là người thừa kế. Trường hợp, có di chúc để lại nhưng bạn không được chỉ định là người thừa kế mà chỉ có mẹ kế và em cùng cha khác mẹ được hưởng, không có bà thì khi đó bà nội bạn có quyền làm đơn khởi kiện yêu cầu phân chia di sản thừa kế, vì bà được xác định là người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc và vẫn được hưởng di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế.

Nếu trong trường hợp ba bạn mất và không để lại di chúc thì di sản của ba bạn để lại sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Bạn là con đẻ nên sẽ là một trong những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ba bạn và được nhận thừa kế theo Điều 651 Bộ luật dân sự 2015.

"Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản."

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
Luật gia / CV tư vấn: Phương hà - Luật Minh Gia