Điều kiện bồi thường về đất và tài sản trên đất khi không thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất.

 Sau đó công ty này tiến hành khai thác đến nay và chuyển nhượng lại cho một công ty khác,nhưng hiện tại những người dân có đất tại khu vực khai thác đá không cho công ty này tiếp tục khai thác vớj lý do cần được bồi thường về đất. Đất của những hộ dân tại khu vực khai thác đá kể cả gia đình tôi đều không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vậy đất cuả tôi có được bồi thường thiệt hại hay không nếu công ty mới này tiếp tục khai thác đá? Trong 10 năm khai thác vừa qua những thiệt hại về kinh tế đối với gia đình tôi cũng như nhiều hộ dân khác công ty cũ có chiụ trách nhiệm gì không? Tôi chân thành cảm ơn!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:

1. Bồi thường về đất và tài sản trên đất.

Căn cứ theo Điều 73 luật đất đai năm 2013 quy định về sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh:

"1. Việc sử dụng đất để thực hiện dự án, công trình sản xuất, kinh doanh không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 61 và Điều 62 của Luật này mà phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

2. Nhà nước có chính sách khuyến khích việc thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân để thực hiện dự án, công trình sản xuất, kinh doanh.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này."

Như vậy, trong trường hợp doanh thực hiện dự án được nhà nước phê duyệt để khai thác đá nguyên luyện không thuộc một trong các trường hợp nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh quy định tại điều 61 và vì mục đích phát triển kinh tế xã hội điều 62 luật đất đai năm 2013 thì chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất từ người sử dụng đất theo quy định. 

Căn cứ theo Điều 100 và Điều 101 luật đất đai năm 2013 quy định về điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nếu gia đình bạn đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật thì sẽ được bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất. Và gia đình bạn và những hộ dân khác sẽ có quyền thỏa thuận về mức chuyển nhượng, mức giá bồi thường về đất, tài sản trên đất trong trường hợp doanh nghiệp này thực hiện dự án, công trình sản xuất không thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất. 

Căn cứ theo Điều 16 Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều, khoản của Luật Đất đai số 45/2013/QH13. 

"Điều 16. Sử dụng đất vào mục đích sản xuất, kinh doanh thông qua hình thức mua tài sản gắn liền với đất, nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất 

Việc sử dụng đất vào mục đích sản xuất, kinh doanh thông qua hình thức mua tài sản gắn liền với đất, nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất phải đảm bảo các nguyên tắc sau đây: 

1. Phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được phê duyệt và công bố. 

2. Trên địa bàn không còn quỹ đất đã được giải phóng mặt bằng để sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh phù hợp, trừ trường hợp các dự án thuộc lĩnh vực, địa bàn khuyến khích đầu tư. 

3. Trường hợp chủ đầu tư thực hiện phương thức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà phải chuyển mục đích sử dụng đất thì chỉ được thực hiện sau khi Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền có văn bản cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cho phép điều chỉnh thời hạn sử dụng đất cho phù hợp với việc sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh. 

4. Trường hợp diện tích đất thực hiện dự án sản xuất, kinh doanh có phần diện tích đất mà người đang sử dụng đất không có quyền chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai thì chủ đầu tư được phép thỏa thuận mua tài sản gắn liền với đất của người đang sử dụng đất, Nhà nước thực hiện thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất và cho chủ đầu tư thuê đất để thực hiện dự án. Nội dung hợp đồng mua bán tài sản gắn liền với đất phải thể hiện rõ người bán tài sản tự nguyện trả lại đất để Nhà nước thu hồi đất và cho người mua tài sản thuê đất."

Như vậy, trong trường hợp nhà bạn không đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai thì bạn sẽ được thỏa thuận với chủ đầu tư dự án (không phải do nhà nước thu hồi đất) mua tài sản gắn liền với đất và mức giá mua, Nhà nước thực hiện thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất và cho chủ đầu tư thuê đất để thực hiện dự án. Việc mua bán sẽ được lập thành hợp đồng mua bán tài sản gắn liền với đất và nội dung của hợp đồng phải thể hiện rõ người bán tài sản tự nguyện trả lại đất để Nhà nước thu hồi đất và cho người mua tài sản trên đất thuê đất. 

2. Bồi thường thiệt hại 

Căn cứ theo Điều 604 bộ luật dân sự năm 2005 quy định về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại:

“1. Người nào do lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân, xâm phạm danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân hoặc chủ thể khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.

2. Trong trường hợp pháp luật quy định người gây thiệt hại phải bồi thường cả trong trường hợp không có lỗi thì áp dụng quy định đó."

Và căn cứ theo Điều 93 bộ luật dân sự năm 2005 quy định về trách nhiệm dân sự của pháp nhân:

“1. Pháp nhân phải chịu trách nhiệm dân sự về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện nhân danh pháp nhân.

2. Pháp nhân chịu trách nhiệm dân sự bằng tài sản của mình; không chịu trách nhiệm thay cho thành viên của pháp nhân đối với nghĩa vụ dân sự do thành viên xác lập, thực hiện không nhân danh pháp nhân.

3. Thành viên của pháp nhân không chịu trách nhiệm dân sự thay cho pháp nhân đối với nghĩa vụ dân sự do pháp nhân xác lập, thực hiện.”

Theo nghị quyết 03/2006/ NQ- HĐTP quy định việc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng phải dựa vào các căn cứ sau: có hành vi trái pháp luật, có thiệt hại xảy ra thực tế, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả và do lỗi của người vi phạm nghĩa vụ dân sự. Như vậy, nếu có đủ các căn cứ trên thì công ty khai thác đá nguyên liệu (công ty cũ) sẽ phải bồi thường cho các hộ gia đình bị thiệt hại do hành vi của người đại diện thực hiện nhân danh pháp nhân hoặc người của pháp nhân thực hiện gây thiệt hại khi đang thực hiện công việc của công ty liên quan đến quá trình khai thác đá, nguyên liệu. Bạn và những hộ dân khác bị thiệt hại có thể yêu cầu công ty cũ bồi thường hoặc khởi kiện ra Tòa án yêu cầu bồi thường thiệt hại. Kèm theo đơn khởi kiện phải có giấy tờ, tài liệu chứng minh về việc gây thiệt hại và những chi phí thiệt hại thực tế.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Điều kiện bồi thường về đất và tài sản trên đất khi không thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất.. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!

Cv: Vũ Nga - Luật Minh Gia.