Đầu tư tiền ảo có phải một loại hình lừa đảo mới?

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia. Với câu hỏi trên chúng tôi có quan điểm tư vấn như sau:

Thứ nhất, việc giao dịch, sở hữu, Bitcoin (đầu tư tiền ảo) tại Việt Nam có phải là vi phạm pháp luật không?

Tháng 2 năm 2014, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ra thông cáo báo chí, trong đó đã ghi rõ rằng việc sử dụng Bitcoin làm phương tiện thanh toán không được pháp luật thừa nhận và bảo vệ (tương tự như ở các nước tiên tiến khác) chứ không nói đến việc giao dịch Bitcoin là vi phạm điều khoản nào trong luật pháp Việt Nam. Như vậy, khi không công nhận Bitcoin là tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phủ nhận thẩm quyền của mình đối với Bitcoin.

Ngoài ra, theo quy định tại Điều 29 luật Doanh nghiệp 2014, (có hiệu lực từ tháng 7 năm 2015) đã bỏ nội dung ngành, nghề kinh doanh; bỏ việc xác định vốn pháp định và chứng chỉ hành nghề. Điều này đã hiện thực hóa quyền tự do kinh doanh tất cả các ngành nghề mà pháp luật không cấm theo quy định tại Hiến pháp 2013.

Cuối cùng, đại diện Cục Phòng chống Tội phạm Công nghệ cao (C50) Bộ Công an đã lên tiếng rằng: Hiện Ngân hàng Nhà nước chỉ mới khuyến cáo về mặt rủi ro cho nhà đầu tư hoặc bất kỳ ai nắm giữ Bitcoin. Theo đó, nếu muốn phía công an muốn xử lý thì cần phải xác định được hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật, vi phạm các quy định quản lý Nhà nước. Do chưa có văn bản nào xác định việc giao dịch Bitcoin là hành vi vi phạm pháp luật hay các quy định quản lý Nhà nước một cách cụ thể nên đó không phải là hành vi vi phạm pháp luật.

Như vậy, việc giao dịch, sở hữu, đào Bitcoin tại Việt Nam không phải là vi phạm pháp luật mà là chưa được điều chỉnh.

Thứ hai, để bảo vệ quyền lợi của bạn nên làm gì?

Mặc dù pháp luật Việt Nam không cấm việc giao dịch, sở hữu, đào Bitcoin nhưng ở trường hợp của bạn đã có dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định tại Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017:

“Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ...”

Như vậy, nếu xét thấy có dấu hiệu của hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì bạn có thể tiến hành nộp đơn tố cáo đến cơ quan công an cấp huyện để được giải quyết.

Trân trọng !

CV  Phan Huyền – Công ty Luật Minh Gia.