Đất khai hoang không có sổ đỏ có bị nhà nước thu hồi không?

Nay nhà bên cạnh họ mở đường và muốn nhà em cho làm lối đi chung tại phần đất khai hoang ấy, mọi việc đơn giản nhưng họ lại nhờ tới ủy ban cấp xã nơi em sinh sống thu hồi đất (ủy ban đã xuống và bảo mọi người thỏa thuận để có thể mở lối đi chung). Gia đình em không đồng ý. Em đang lo sợ sẽ bị mất đất do đất không giấy tờ không chứng minh được gia đình em là người có quyền sử dụng đất đó, hiện tại làm sổ thì đất đã hơn 40 năm đóng thuế rất cao và cũng phải thông qua xã. Có cách nào để gia đình em có thể yên tâm sử dụng đất đó mà không lo sợ ủy ban xã gây khó dễ không? Em cảm ơn luật sư.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tới Công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp thì mảnh đất hiện tại gia đình đang sử dụng làm đường đi do gia đình khai hoang hơn 40 năm nhưng không có bất cứ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất. Để được bảo vệ quyền lợi của mình, gia đình bạn nên làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cụ thể căn cứ theo Điều 101 Luật Đất Đai 2013:

“Điều 101. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này, có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.

2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này”

Do đó, để có thể yên tâm sử dụng đất lâu dài, tránh tranh chấp thì gia đình có quyền yêu cầu được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nếu có đầy đủ những căn cứ quy định tại Điều 101 trên.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại bài viết :  Điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Căn cứ theo Điều 16 Luật Đất đai 2013 quy định về các trường hợp nhà nước thu hồi đất, cụ thể:

“Điều 16. Nhà nước quyết định thu hồi đất, trưng dụng đất

1. Nhà nước quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;

b) Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai;

c) Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

2. Nhà nước quyết định trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.”

Do đó, nếu gia đình bạn thuộc một trong các trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 16 trên thì nhà nước mới có căn cứ để thu hồi lại đất.

Về trường hợp hàng xóm muốn có lối đi chung tại phần đất khai hoang của gia đình bạn thì  theo quy định tại Điều 254 Bộ luật dân sự 2015:

“Điều 254. Quyền về lối đi qua

1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

…..”

Trường hợp bất động sản của hàng xóm bị vây bọc mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng thì mới có quyền yêu cầu gia đình bạn dành cho họ một lối đi hợp lý trên phần đất của gia đình mình, khi đó gia đình hàng xóm phải đề bù cho gia đình bạn về việc cho họ sử dụng đất để làm lối đi. Như vậy, hai bên có thể tiến hành thỏa thuận với nhau về việc sử dụng lối đi chung.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.

P. luật sư Đất Đai - Công ty Luật Minh Gia..