Công ty không ký HĐLĐ người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng không?

1. Luật sư tư vấn về vấn đề ký hợp đồng lao động đối với người lao động

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp không ký hợp đồng lao động với người lao động, sau đó có thể tùy tiện chấm dứt hợp đồng lao động tại bất kỳ thời điểm nào. Điều này, vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật lao động.

Do đó, nếu bạn hoặc người thân của mình gặp phải trường hợp này và chưa biết coongnty mình có thực hiện đúng quy định pháp luật hay không thì có thể liên hệ với Luật sư của chúng tôi để được tư vấn cụ thể về các vấn đề:

- Quy định về nghĩa vụ giao kết hợp đồng lao động với người lao động;

- Các trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

- Nghĩa vụ bồi thường khi công ty vi phạm liên quan đến chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.

Bạn có thể gửi yêu cầu tư vấn hoặc gọi: 1900.6169 để được giải đáp kịp thời.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm trường hợp chúng tôi tư vấn sau đây để có thêm kiến thức pháp lý trong lĩnh vực này.

2. Quy định pháp luật về vấn đề giao kết hợp đồng và chấm dứt hợp đồng lao động

Nội dung câu hỏi: Dear Luật sư! Em đang làm ở chi nhánh một công ty kinh doanh, nhưng vì kinh tế khó khăn nên công ty đã đóng cửa chi nhánh ở Hồ Chí Minh. Do văn phòng không còn nên hiện tại em đang làm việc ở phòng trọ của mình ạ. Sếp có ý kêu em ra Hà Nội làm việc nhưng em không muốn ra ( Hà Nội là công ty mẹ). Và nếu như bây giờ em nhận lương xong và nghỉ ngang thì có phải bồi thường tiền cho công ty không ạ.  Em đã làm ở công ty hơn 1 năm rồi ạ và giữa em với công ty không có ký hợp đồng lao động, chỉ có ký hợp đồng thử việc 2 tháng từ ngày 21/03/2016 đến 20/05/2016. Sau khi hết thời gian thử việc em vẫn tiếp tục làm ở công ty mà không có ký hợp đồng lao động. Trong hợp đồng thử việc có ghi rõ địa điểm làm việc là ở HCM ạ. Em nhờ luật sư tư vẫn giúp em ạ.Mong sớm nhận được hồi âm từ luật sư.Em chân thành cảm ơn ạ.

Trả lời câu hỏi: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với yêu cầu tư vấn của bạn, Công ty Luật Minh Gia trả lời tư vấn như sau:

Thứ nhất, về vấn đề thử việc với công ty

Tại Điều 29 Bộ luật lao động 2012 quy định như sau:

“1. Khi việc làm thử đạt yêu cầu thì người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động với người lao động.

2. Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền huỷ bỏ thoả thuận thử việc mà không cần báo trước và không phải bồi thường nếu việc làm thử không đạt yêu cầu mà hai bên đã thoả thuận.”.

Theo quy định trên thì khi hết thời han thử việc người sử dụng lao động phải thông báo cho người lao động kết quả công việc đã làm thử, nếu đạt yêu cầu thì kết thúc thời gian thử việc người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động với người lao động. Nếu sau khi kết thúc thời hạn thử việc mà người lao động không ký kết hợp đồng lao động, không thông báo cho người lao động về kết quả thử việc, người lao động vẫn tiếp tục làm việc tại công ty thì có căn cứ xác định hai bên có quan hệ lao động.

Đối với trường hợp của bạn, sau thời gian thử việc mà công ty không ký kết hợp đồng lao động, không thông báo cho bạn về kết quả thử việc, bạn vẫn tiếp tục làm việc tại công ty thì có cơ sở để xác định quan hệ lao động giữa bạn và công ty đã được xác lập.

Thứ hai, về vấn đề bạn muốn nghỉ việc tại công ty

Theo quy định tại Bộ luật lao động 2012 thì nếu muốn nghỉ việc bạn có thể thực hiện thỏa thuận với công ty về việc chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại khoản 3 Điều 36 Bộ luật lao động 2012: “Hai bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động”. Khi nghỉ việc theo trường hợp này thì bạn không có nghĩa vụ phải bồi thường cho công ty

Nếu công ty không đồng ý thỏa thuận chấm dứt hợp đồng thì bạn có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại Điều 37 Bộ luật lao động 2012. Trong trường hợp này, sau khi kết thúc hợp đồng thử việc bạn và công ty chưa ký kết hợp đồng lao động nào, tuy nhiên có thể căn cứ theo tính chất công việc để xác định loại hợp đồng, nếu công việc mang tính chất thường xuyên, liên tục thì có căn cứ xác định bạn và công ty xác lập với nhau hợp đồng lao động xác định thời hạn, có thời hạn từ 12 đến 36 tháng.

Theo quy định tại Điều 37 Bộ luật lao động 2012 quy định về quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động như sau:

"Điều 37. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động

1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn trong những trường hợp sau đây:

a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

b) Không được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

c) Bị ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động;

d) Bản thân hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động;

đ) Được bầu làm nhiệm vụ chuyên trách ở cơ quan dân cử hoặc được bổ nhiệm giữ chức vụ trong bộ máy nhà nước;

e) Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền;

g) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 90 ngày liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và một phần tư thời hạn hợp đồng đối với người làm việc theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa được hồi phục.

2. Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại khoản 1 Điều này, người lao động phải báo cho người sử dụng lao động biết trước:

a) Ít nhất 3 ngày làm việc đối với các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và g khoản 1 Điều này;

b) Ít nhất 30 ngày nếu là hợp đồng lao động xác định thời hạn; ít nhất 03 ngày làm việc nếu là hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng đối với các trường hợp quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều này;

…".

Như vậy, theo quy định trên thì nếu bạn muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với công ty thì phải thuộc một trong các trường hợp chấm dứt theo quy định tại khoản 1 Điều 37 Bộ luật lao động 2012, đồng thời bạn phải có nghĩa vụ báo trước có công ty ít nhất 30 ngày. Nếu đảm bảo các điều kiện trên, bạn có quyền đơn phương chấm dứt và không phải bồi thường cho công ty, nếu không đảm bảo đầy đủ các điều kiện đơn phương chấm dứt thì việc bạn chấm dứt được xác định là đơn phương chấm dứt trái pháp luật. Theo đó, bạn phải có nghĩa vụ bồi thường theo quy định tại Điều 43 Bộ luật lao động 2012 như sau:

"Điều 43. Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật

1. Không được trợ cấp thôi việc và phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.

2. Nếu vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người sử dụng lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước.

3. Phải hoàn trả chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này.".

Như vậy, khi bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật thì bạn không phải bồi thường, trường hợp không đảm bảo các điều kiện chấm dứt mà bạn vẫn chấm dứt thì được xác định chấm dứt hợp đồng lao động trái luật, theo đó bạn phải có nghĩa vụ bồi thường theo quy định trên.