Có được tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện để hưởng lương hưu không?

1. Luật sư tư vấn luật bảo hiểm xã hội

Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.

Mặc dù bảo hiểm xã hội tự nguyện không phải là vấn đề mới trong khoa học pháp lý nhưng với người dân thì việc am hiểu các quy định của pháp luật về vấn đề này còn nhiều mặt hạn chế như xác định mức đóng bảo hiểm, trình tự, thủ tục tham gia bảo hiểm... Do đó, nếu bạn gặp phải những vướng mắc liên quan đến vấn đề này, bạn cần phải tham khảo các quy định của Luật Bảo hiểm xã hội hoặc hỏi ý kiến luật sư, chuyên gia trong lĩnh vực này. Trong trường hợp bạn không có thời gian tìm hiểu hoặc không có luật sư riêng, bạn hãy liên hệ Luật Minh Gia để chúng tôi giải đáp và hướng dẫn các phương án cụ thể.

2. Tư vấn trường hợp tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu

Hỏi: Tôi có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) được 15 năm 10 tháng, nay tôi đã 60 tuổi (đủ tuổi nghỉ hưu), nhưng vì chưa đủ thời gian 20 năm tham gia BHXH, nên tôi không được nhận chế độ hưu trí. Tôi muốn tham gia BHXH tự nguyện, xin cho biết thủ tục, mức đóng BHXH tự nguyện và tỷ lệ phần trăm mức lương hưu được hưởng thế nào? Nhờ văn phòng tư vấn giúp, tôi xin cảm ơn.

TRẢ LỜI:

Theo quy định tại Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về điều kiện hưởng lương hưu như sau:

“Điều 54. Điều kiện hưởng lương hưu

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

b) Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

c) Người lao động từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;

d) Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.”

Như vậy, trường hợp của bạn khi đủ 60 tuổi có 15 năm 10 tháng bảo hiểm xã hội bắt buộc (còn 4 năm 2 tháng) nên bạn chưa đủ điều kiện để hưởng chế độ hưu trí. Để có thể được hưởng chế độ hưu trí, bạn có thể lựa chọn giải pháp tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

* Thủ tục tham gia BHXH tự nguyện

Người tham gia BHXH tự nguyện lập hồ sơ theo quy định tại Khoản 1 Điều 24 Quyết định 595/QĐ-BHXH:

“Điều 24. Đăng ký, đăng ký lại, điều chỉnh đóng BHXH tự nguyện; cấp sổ BHXH

1. Thành phần hồ sơ:

1.1. Người tham gia: Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).

1.2. Đại lý thu/Cơ quan BHXH (đối với trường hợp người tham gia đăng ký trực tiếp tại cơ quan BHXH): Danh sách người tham gia BHXH tự nguyện (Mẫu D05-TS).

2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.”

Trong tờ khai sẽ thể hiện rõ các nội dung liên quan đến thông tin cá nhân, nơi cư trú, mức thu nhập hàng tháng làm căn cứ đóng BHXH, phương thức đóng BHXH...

Và quy trình thu BHXH tự nguyện được thực hiện theo Khoản 2 Điều 31 Quyết định 595/QĐ-BHXH như sau:

“2. Người tham gia BHXH tự nguyện

2.1. Kê khai và nộp hồ sơ: Kê khai hồ sơ theo quy định tại Điều 24, Điều 26 và Điều 27 nộp hồ sơ cho Đại lý thu hoặc cho cơ quan BHXH.

2.2. Đóng tiền: Đóng tiền cho Đại lý thu hoặc cơ quan BHXH theo phương thức đăng ký.

2.3. Nhận kết quả:

a) Thông báo mã số BHXH.

b) Sổ BHXH.

c) Tờ rời sổ BHXH.”

*  Mức đóng BHXH tự nguyện được thực hiện theo Điều 10 Quyết định 595/QĐ-BHXH:

“Điều 10. Mức đóng theo quy định tại Điều 87 Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn thi hành, cụ thể như sau:

1. Mức đóng hằng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện như sau:

Mdt = 22% x Mtnt

Trong đó:

- Mdt: Mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng.

- Mtnt: mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn.

Mtnt = CN + m x 50.000 (đồng/tháng)

Trong đó:

- CN: Mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn tại thời điểm đóng (đồng/tháng).

- m: Tham số tự nhiên có giá trị từ 0 đến n.

Mức thu nhập tháng người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.

Ví dụ 4: Bà A nêu ở ví dụ 1 đăng ký tham gia BHXH tự nguyện với mức thu nhập tháng lựa chọn là 4.000.000 đồng/tháng. Mức đóng BHXH tự nguyện tháng 4/2017 của bà A sẽ là 880.000 đồng (22% x 4.000.000 đồng).

...”

* Mức lương hưu được hưởng

Khi đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, bạn đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí với mức lương hưu hàng tháng cụ thể như sau:

“Điều 74. Mức lương hưu hằng tháng

1. Từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành cho đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2018 mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 73 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 79 của Luật này tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội; sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%.

2. Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 73 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 79 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:

a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;

b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

3. Việc điều chỉnh lương hưu được thực hiện theo quy định tại Điều 57 của Luật này.”

Điều 79 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

“Điều 79. Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội

1. Mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội được tính bằng bình quân các mức thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội của toàn bộ thời gian đóng.

2. Thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ tính mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội của người lao động được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.”

-------------

Câu hỏi thứ 2 - Nghỉ hưu trước tuổi với người làm nghề biển đi tàu viễn dương.

Kính chào luật sư,tôi đang là kĩ sư thuyền trưởng tàu biển viễn dương hang 1 năm nay 53 tuổi công tác tại nghành vận tải biển đươc 29 năm hiện đang bị bệnh tiểu đường và huyết áp cao không đủ sức khỏe đi biển nữa nhưng muốn được xin nghỉ hưu sớm cụ thể trước 2 năm vì nghành đường biển chỉ cho công tác đến năm 55 tuổi vậy khi nghỉ hưu sẽ được tính lương thế nào hiện nay hệ số lương của tôi là 6,45. Xin luật sư giải đáp giúp xin chân thành cảm ơn.

Trả lời: Đối với yêu cầu hỗ trợ của anh/chị chúng tôi đã tư vấn một số trường hợp tương tự thông qua một hoặc một số bài viết cụ thể sau đây:

>> Điều kiện, mức hưởng chế độ hưu trí do về hưu trước tuổi theo Luật BHXH?

>> Hỏi về nghỉ hưu sớm đối với lao động trong môi trường độc hại?

Anh/chị tham khảo để giải đáp thắc mắc của mình!