Thỏa thuận không đóng bảo hiểm xã hội có được không?

Câu hỏi đề nghị tư vấn: Xin chào quý luật sư! Tôi có 1 câu hỏi muốn nhận được sự tư vấn và giải đáp của quý luật sư như sau: Doanh nghiệp tôi có giao kết HĐLĐ có thời hạn với bên người lao động. Tuy nhiên, một số người lao động đã đến thời điểm đóng BHXH nhưng họ lại không muốn tham gia mặc dù công ty tôi đã giải thích và tư vấn cho họ về những lợi ích khi tham gia BHXH. 

Họ đề xuất trả tiền BHXH (22% DN phải đóng) vào tiền lương của họ. Vậy Công ty tôi sẽ phải giải quyết như thế nào? Nếu công ty tôi đồng ý trả tiền BHXH vào lương và có Bản cam kết của người lao động về việc không tham gia BHXH thì có được hay không và có bị vi phạm gì không? Xin cảm ơn.

Trả lời tư vấn: Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia. Đối với yêu cầu hỗ trợ của bạn chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Thứ nhất: Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định:

Theo khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về đối tượng đóng BHXH bắt buộc như sau:

Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

…

Như vậy người lao động là công dân Việt Nam làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn là đối tượng phải đóng BHXH bắt buộc. Do đó, người lao động có giao kết HĐLĐ có thời hạn tại doanh nghiệp của bạn thuộc đối tượng bắt buộc phải đóng BHXH dù họ có muốn hay không.

Thứ hai: Mức xử phạt đối với hành vi trốn đóng BHXH:

Nếu doanh nghiệp bạn và người lao động thỏa thuận về việc không đóng BHXH sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 38 Nghị định 28/2020/NĐ-CP năm 2020 như sau:

Theo khoản 1 có quy định: Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người lao động có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, tham gia không đúng đối tượng hoặc tham gia không đúng mức quy định.

Đồng thời, phía doanh nghiệp bạn còn bị phạt tiền từ 12% - 15% tổng số tiền phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc do có hành vi: Đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp không đủ số người thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp mà không phải là trốn đóng (theo quy định tại điểm c khoản 4)

Bên cạnh đó, phía doanh nghiệp bạn là người sử dụng lao động sẽ bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc truy nộp số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc chưa đóng và đồng thời sẽ buộc đóng số tiền lãi của số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc chưa đóng theo mức lãi suất của hoạt động đầu tư từ Quỹ bảo hiểm xã hội trong năm theo quy định tại khoản 7 của Điều luật nêu trên:

Buộc truy nộp số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp phải đóng đối với các hành vi vi phạm quy định tại các khoản 4, 5,6 Điều này;

 Buộc nộp số tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng; nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và lãi của số tiền này tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt vào tài khoản của cơ quan bảo hiểm xã hội đối với những hành vi vi phạm quy định tại các khoản 4, 5, 6 Điều này từ 30 ngày trở lên.

Như vậy, người lao động có hợp đồng lao động có thời hạn thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và doanh nghiệp bạn không được thỏa thuận với NLĐ về việc không tham gia bảo hiểm xã hội.

Trường hợp có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động về việc không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc thì doanh nghiệp bạn sẽ bị phạt hành chính theo các mức phạt đã phân tích nêu trên.