Chơi lô đề bị ép làm giấy vay tiền lãi suất cao có phải trả và bị kiện không?

Nội dung tư vấn: Chào luật sư. Em có em trai chơi lô đề thua và bị chủ lô ép viết giấy vay tiền với lãi suất 7000₫ /1 triệu /1 ngày. Nhưng em trai em không có khả năng chi trả mà chủ nợ lại dùng hình ảnh và giấy vay tiền đăng lên facebook và có những lời lẽ không lịch sự. Luật sư cho em hỏi là nếu em trai em vẫn không trả tiền thì có vi phạm pháp luật không ạ. Giấy vay tiền chỉ có thông tin cá nhân của em trai em và số tiền vay. Không có tên người cho vay, mục đích vay, và lãi suất. Bây giờ chủ nợ liên tục đăng tải hình ảnh em trai em lên facebook bôi nhọ danh dự và đe doạ. Em trai em còn tin nhắn bằng chứng chơi lô đề và chủ nợ nhắn tin báo lãi suất vay tiền. Vậy em muốn hỏi luật sư như trường hợp của em trai em có thể bị kiện ra toà và như vậy có vi phạm pháp luật không ạ.

 Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia. Với vấn đề của bạn, chúng tôi xin đưa ra tư vấn như sau:

Thứ nhất, về hợp đồng vay tài sản không có tên người cho vay.

Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.”

Giữa bạn và chủ nợ (chủ nợ) có ký với nhau một hợp đồng vay tiền nhưng không có tên về người cho vay, do đó, khi có tranh chấp xảy ra, người chủ nợ cần chứng minh được giữa người đó và em trai bạn có tồn tại quan hệ vay tiền và hợp đồng đó được ký kết giữa hai bên và khi ký kết, em trai bạn hoàn toàn tự nguyện để yêu cầu em trai bạn thực hiện nghĩa vụ như hợp đồng.

Tuy nhiên, theo thông tin bạn cung cấp em bạn bị ép viết giấy vay nợ này nên em trai bạn có thể chứng minh được việc mình bị ép viết giấy vay để làm căn cứ yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch vay tiền vô hiệu (Điều 127 BLDS 2015).

Thứ hai, về lãi suất khi vay tiền.

Điều 201 về Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự của Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:

“1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

...”

Lãi suất tối đa mà Bộ luật Dân sự 2015 quy định là 20%/năm, do đó, nếu hợp đồng vay giữa bạn và chủ nợ có mức lãi suất hơn 100%/năm thì chỉ nợ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu thu lợi bất chính từ trên 30 triệu đồng. Mặc dù trong hợp đồng vay tài sản giữa bạn và chủ nợ không có quy định về lãi suất nhưng bạn có giữ được một số tin nhắn của chủ nợ về mức lãi suất 7.000/1 triệu/ 1 ngày, tức 252%/ năm, như vậy, phía chủ nợ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cho vay lãi nặng nếu thu lãi trên 30 triệu đồng.

Thứ ba, về việc chủ nợ liên tục đăng hình em trai bạn lên facebook bôi nhọ danh dự và đe doạ.

Theo thông tin bạn cung cấp, chủ nợ đã dùng hình ảnh của em trai bạn để đăng lên facebook bôi nhọ, đe dọa, do đó, tùy theo mức độ nghiêm trọng mà việc này tác động đến bạn để xác định trách nhiệm cụ thể của chủ nợ.

Trường hợp xác định hành vi của chủ nợ đã xâm phạm về danh dự, nhân phẩm và uy tín của bạn, bạn có thể khởi kiện ra Tòa án yêu cầu bồi thường thiệt hại theo Điều 592 Bộ luật dân sự 2015:

“1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:

a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;

b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;

c) Thiệt hại khác do luật quy định.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.”

Trường hợp hành vi của chủ nợ gây ra hậu quả nghiêm trọng với bạn, bạn có thể tố cáo người đó ra cơ quan công an và người chủ nợ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi của mình theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015:

“1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Phạm tội 02 lần trở lên;

…”

Thứ tư, về việc chơi lô đề.

Theo quy định tại Điều 321 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 quy định:

“1. Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này hoặc bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

a) Có tính chất chuyên nghiệp;

...”

Căn cứ vào mức độ nghiêm trọng, số tiền đánh lô đề,... để cơ quan công an xác định em trai bạn có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không. Trong trường hợp chưa đủ căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự, em trai bạn có thể bị xử phạt hành chính theo Khoản 1 Điều 26 Nghị định 167/2013/NĐ-CP về Hành vi đánh bạc trái phép: “Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi mua các số lô, số đề”.

Về chủ lô đề, tùy vào mức độ nghiêm trọng của hành vi ghi lô đề mà có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 322 Bộ luật Hình sự về Tội tổ chức đánh bạc, gá bạc hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng theo khoản 5 Điều 26 Nghị định 167/2013/NĐ-CP.

Trân trọng!

Phòng Luật sư tư vấn Dân sự - Công ty Luật Minh Gia.