Chế độ làm thêm giờ của nhân viên y tế quy định thế nào?

1. Nhân viên y tế là gì?

Hiện nay trong các văn bản pháp luật liên quan không có quy định cụ thể khái niệm nhân viên y tế, tuy nhiên nhìn vào tên gọi chúng ta có thể thấy được nhân viên y tế là tên gọi chung chỉ những người làm công tác y tế tại các đơn vị có chức năng y tế, thực hiện công việc chăm sóc sức khỏe, cứu chữa bệnh, đảm bảo đời sống sức khỏe cho người dân.

Nhân lực trong ngành y tế rất đa dạng, có thể là bác sĩ, y tá, hộ sinh, dược sĩ…, có vai trò quan trọng trong việc chăm sóc, đảm bảo sức khỏe cho người dân. Để trở thành nhân lực trong ngành y tế, các nhân viên y tế phải có các kỹ năng, kinh nghiệm, kiến thức, thời gian đào tạo… nhất định. Do công việc của các nhân viên y tế liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của con người nên các nhân viên y tế phải có trách nhiệm, lương tâm trong quá trình hành nghề.

Mặc dù nhân viên y tế là các công việc mang tính chất đặc thù, tuy nhiên về cơ bản các vấn đề liên quan đến ký kết hợp đồng, thời gian làm việc, chế độ lương, thưởng… vẫn phải tuân theo quy định chung của pháp luật lao động.

2. Chế độ làm thêm giờ của nhân viên y tế quy định thế nào?

Đối với vấn đề chế độ làm thêm giờ của nhân viên y tế, quý khách có thể tham khảo nội dung tình huống dưới đây:

Nội dung câu hỏi: Xin luật sư tư vấn giúp tôi một vấn đề sau: Tôi là biên chế nhà nước hiện đang công tác tại trạm y tế xã trực thuộc trung tâm y tế. Công việc chính của chúng tôi là y tế dự phòng và thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trong đó có chương trình tiêm chủng mở rộng. Hàng tháng chúng tôi quy định hai ngày cố định cách nhau một tuần (ngày 19 và 26) để tổ chức tiêm chủng cho trẻ em nhằm tạo một thói quen cho người dân để họ nhớ ngày tiêm định kỳ.

Như vậy nếu ngày định kỳ đó rơi vào ngày thứ 7 hoặc chủ nhật thì chúng tôi vẫn phải đi làm cả ngày như ngày thường. Trong một năm chúng tôi phải đi làm ngoài giờ như vậy từ 8 đến 10 ngày mà hoàn toàn không được cơ quan tính lương ngoài giờ. Xin nói thêm là mỗi ngày tổ chức tiêm ngừa như vậy tất cả các nhân viên trong trạm đều phải đi làm. Tính bình quân mỗi trạm y tế có 06 nhân viên x 08 trạm = 48 người x 02 này = 96 ngày công lao động ngoài giờ. Xin hỏi luật sư cơ quan tôi làm như vậy có đúng luật lao động không? Và nếu phải đấu tranh quyền lợi thì chúng tôi phải gởi đơn đến những nơi nào? Rất mong nhận được nhựng ý kiến tư vấn của luật sư. Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia, với nội dung bạn yêu cầu tư vấn, chúng tôi tư vấn như sau:

Tại Điều 107 Bộ luật lao động 2019 có quy định về làm thêm giờ như sau:

“1. Thời gian làm thêm giờ là khoảng thời gian làm việc ngoài thời giờ làm việc bình thường theo quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.

2. Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau đây:

a) Phải được sự đồng ý của người lao động;

b) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 01 ngày; trường hợp áp dụng quy định thời giờ làm việc bình thường theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 01 ngày; không quá 40 giờ trong 01 tháng;

c) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 200 giờ trong 01 năm, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này.

3. Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm không quá 300 giờ trong 01 năm trong một số ngành, nghề, công việc hoặc trường hợp sau đây:

a) Sản xuất, gia công xuất khẩu sản phẩm hàng dệt, may, da, giày, điện, điện tử, chế biến nông, lâm, diêm nghiệp, thủy sản;

b) Sản xuất, cung cấp điện, viễn thông, lọc dầu; cấp, thoát nước;

c) Trường hợp giải quyết công việc đòi hỏi lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao mà thị trường lao động không cung ứng đầy đủ, kịp thời;

d) Trường hợp phải giải quyết công việc cấp bách, không thể trì hoãn do tính chất thời vụ, thời điểm của nguyên liệu, sản phẩm hoặc để giải quyết công việc phát sinh do yếu tố khách quan không dự liệu trước, do hậu quả thời tiết, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa, thiếu điện, thiếu nguyên liệu, sự cố kỹ thuật của dây chuyền sản xuất;

đ) Trường hợp khác do Chính phủ quy định.

…”

Theo quy định trên, đơn vị nơi bạn đang công tác có thể bố trí làm thêm giờ ngoài giờ làm việc bình thường theo quy định tuy nhiên phải đảm bảo đúng theo quy định pháp luật, cụ thể là phải có sự đồng ý của bạn và phải đảm bảo số giờ làm thêm không vượt quá 50% số giờ làm việc bình thường trong ngày, trường hợp giờ làm việc bình thường theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ/ngày.

Với trường hợp của bạn, trong một năm bạn phải làm thêm giờ từ 8 đến 10 ngày chưa quá số giờ làm thêm trong một năm, nên xét về thời gian làm thêm giờ thì việc áp dụng thời gian này của đơn vị bạn chưa vi phạm quy định pháp luật. Tuy nhiên, khi sử dụng cán bộ, viên chức, người lao động làm thêm giờ ngoài giờ làm việc bình thường, đơn vị bạn phải chi trả tiền lương làm thêm giờ theo quy định của pháp luật. Cụ thể tại Điều 98 Bộ luật lao động 2019 có quy định về Tiền lương làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm như sau:

“1. Người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:

a) Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%;

b) Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%;

c) Vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.

...”

Theo quy định nêu trên thì người lao động làm thêm giờ vào ngày nghỉ hàng tuần sẽ được hưởng lương 200%. Do đó, việc đơn vị bạn yêu cầu bạn đi làm thêm vào ngày nghỉ hàng tuần nhưng không thanh toán tiền lương làm thêm giờ là vi phạm quy định pháp luật.

Nếu cơ quan bạn không đảm bảo đủ các quyền lợi nêu trên cho nhân viên, các nhân viên có đơn yêu cầu đến người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết quyền lợi cho nhân viên. Nếu cấp trên không giải quyết hoặc giải quyết không thỏa đáng, các nhân viên có thể gửi đơn khiếu nại đến thanh tra lao động thuộc Sở Lao động –Thương binh và Xã hội tỉnh hoặc khởi kiện lên Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cơ quan đặt trụ sở để yêu cầu giải quyết.