Các hình thức xử lý kỷ luật người lao động?

Nội dung câu hỏi tư vấn 1: Các hình thức xử lý kỷ luật lao động?

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định tại Điều 124 Bộ luật lao động 2019  về các hình thức xử lý kỷ luật như sau:

“Điều 124. Hình thức xử lý kỷ luật lao động

1. Khiển trách.

2. Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng.

3. Cách chức.

4. Sa thải”.

Căn cứ quy định trên, có 4 hình thức xử lý kỷ luật lao động: khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng, cách chức và sa thải, cụ thể:

- Hình thức xử lý kỷ luật khiển trách: là hình thức xử lý nhẹ nhất, áp dụng đối với người lao động phạm lỗi lần đầu, ít gây hậu quả nghiêm trọng, hành vi vi phạm đã được quy định trong nội quy lao động (nếu có). Khiển trách có thể bằng lời nói hoặc bằng văn bản.

- Hình thức xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06. Thông thường, hình thức này được áp dụng khi người lao động đã bị khiển trách nhưng tái phạm hoặc phạm tội lần đầu nhưng hậu quả nghiêm trọng hơn so với hình thức xử lý khiển trách hoặc hành vi vi phạm đã được quy định trong nội quy lao động (nếu có).

- Hình thức xử lý kỷ luật cách chức: Cách chức là việc người có thẩm quyền, người sử dụng lao động ra quyết định cho người được bổ nhiệm đang giữ một vị trí nhất định thôi không giữ chức vụ đó nữa do vi phạm nội quy lao động (hành vi vi phạm có mức độ nghiêm trọng hơn trong trường hợp khiển trách và kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng lao động thuộc phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của người đó, không còn xứng đáng với sự tín nhiệm và trách nhiệm được giao. Hình thức này áp dụng khi người lao động có hành vi vi phạm lần đầu, gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng nhưng chưa đến mức sa thải, hoặc những hành vi vi phạm đã được quy định trong nội quy lao động (nếu có).

- Hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động được quy định rõ tại Điều 124 Bộ luật lao động 2019, áp dụng trong trường hợp sau đây:

“1. Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;

2. Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;

…”

Việc lựa chọn hình thức kỷ luật còn phù hợp với mức độ lỗi, hậu quả vi phạm, nội quy lao động cũng như thoả ước lao động tập thể. Tuỳ thuộc vào từng trường hợp, phía người sử dụng lao động có thể lựa chọn một trong những hình thức trên để tiến hành xử lý kỷ luật lao động.

Nội dung câu hỏi tư vấn 2: Dear Luật Minh Gia! Tư vấn giúp em trường hợp xử lý kỷ luật lao động này với ạ. Em làm công nhân tại 1 công ty từ năm 201x đến nay, nhưng vừa rồi con em ốm nhập viện. Em có gọi điện thoại báo cho tổ trưởng xin nghỉ do con gái bị ốm nhập viện, nhưng tổ trưởng không báo lại cho công ty. Đến khi con xuất viện em đi làm lại thì công ty bảo em nghỉ việc mà không thông báo. Em cầm giấy tờ ra viện cho công ty, nhưng công ty vẫn không chấp nhận và không cho em làm việc và cũng không có quyết định thôi việc để em làm thủ tục hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Như vậy em phải làm sao với công ty này ạ. Em xin cảm ơn ạ.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định tại khoản 4 Điều 125 Bộ luật lao động 2019 quy định về áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải: trường hợp người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng thì người sử dụng lao động được áp dụng hình thức kỷ luật sa thải đối với người lao động

Ngoài ra, tại Điều 122 Bộ luật lao động 2019 có quy định về nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật như sau:

“Điều 122. Nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động

1. Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:

a) Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;

b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên;

c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật;

d) Việc xử lý kỷ luật lao động phải được ghi thành biên bản.

…"

Căn cứ quy định trên, người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng thì bị xử lý kỷ luật sa thải lao động.

Dựa vào những thông tin bạn đã cung cấp, bạn nghỉ việc có lý do chính đáng, có báo lại tổ trưởng, tuy nhiên lỗi được xác định là do tổ trưởng không báo lại công ty. Về phía công ty, do không tiếp nhận được thông tin bạn xin nghỉ và cho rằng bạn tự ý bỏ việc nên công ty quyết định sa thải bạn.

Việc xử lý kỷ luật phải tuân theo những trình tự, thủ tục nhất định. Đối chiếu với trường hợp của bạn, việc công ty áp dụng hình thức kỷ luật sa thải mà bạn không được thông báo để trực tiếp có mặt tại phiên họp xử lý kỷ luật và không có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở, thực hiện quyền tự bào chữa hoặc nhờ luật sư bào chữa là trái quy định của pháp luật. Ngoài ra, việc công ty không thông báo cho bạn tham dự phiên họp hoặc không tổ chức phiên họp xử lý kỷ luật để tiến hành đối chất giữa các bên nhằm chứng minh hành vi vi phạm kỷ luật cũng ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền lợi của bạn. Do đó, trường hợp này, công ty bạn đã ban hành quyết định sa thải trái với trình tự, thủ tục pháp luật quy định, ảnh hưởng tới quyền, lợi ích chính đáng của bạn.

Hành xử lý kỷ luật lao động không đúng trình tự quy định của công ty có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 (mức phạt cá nhân) và từ 10.000.000 đồng - 20.000.000 đồng (mức phạt đối với tổ chức) theo khoản 1 Điều 6, khoản 2 Điều 19 Nghị định 12/2022/NĐ-CP. Ngoài ra, người sử dụng lao động phải nhận người lao động trở lại làm việc và trả đủ tiền lương theo hợp đồng lao động cho người lao động tương ứng với những ngày nghỉ việc khi người sử dụng lao động áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải thuộc hành vi vi phạm.

Theo đó, bạn có quyền đề nghị Công ty xem xét hành vi trên của mình và yêu cầu thực hiện đúng quy định của pháp luật hoặc gửi đơn tới Cơ quan có thẩm quyền quản lý về lao động, Tòa án để tiến hành xem xét, giải quyết.