Bồi thường đất nông nghiệp?

Về việc nhà nước thu hồi đất của gia đình em để sang ủi mặt bằng làm khu đô thị tái định cư trong giai đoạn năm 2010, trong văn kiện của Thành Phố về việc đền bù cho gia đình em giá tương đối thấp nên sau giải tỏa đền bù gia đình em vì nuôi tôm thua lỗ nhiều nên sau tiền đền bù đất của nhà nước chỉ đủ trả tiền vay ngân hàng, nên hiện giờ gia đình cũng rất khó khăn con cái 3 đứa lập gia đình ở chung một nhà rất khó khăn không đủ khả năng tạo điều kiện ở riêng cho con cái. Vậy cho em hỏi luật sư trong trường hợp của gia đình có được nhà nước hổ trợ cấp đất ở cho gia đình e không? Rất mong được sự hổ trợ tư vấn của luật sư.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi cho chúng tôi, với tình huống của bạn công ty Luật Minh Gia tư vấn cho bạn như sau:

Căn cứ theo Điều 74 Luật đất đai 2013 quy định về nguyên tắc bồi thường khi nhà nước thu hồi đất, cụ thể:

“1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường.

2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

3. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.”

Thứ nhất, điều kiện được bồi thường đất

Theo quy định trên thì gia đình bạn muốn được bồi thường trong trường hợp này cần phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 75 Luật Đất Đai 2013: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp".

Khi đáp ứng được các điều kiện nêu trên, thì gia đình bạn thuộc đối tượng được bồi thường khi thu hồi đất.

Thứ hai, về vấn đề cấp đất mới sau khi bị thu hồi

Theo khoản 2 Điều 74 Luật Đất Đai 2013 đã chỉ rõ : “Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất”. Căn cứ vào quy định này, ta có thể hiểu rằng gia đình bạn sẽ được bồi thường bằng việc giao đất nông nghiệp hoặc có thể được bồi thường bằng tiền nếu không có đất.

Ngoài ra, trong trường hợp này gia đình bạn còn được nhà nước xem xét hỗ trợ theo Điều 83 Luật Đất Đai 2013.

“1. Nguyên tắc hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất:

a) Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất ngoài việc được bồi thường theo quy định của Luật này còn được Nhà nước xem xét hỗ trợ;

b) Việc hỗ trợ phải bảo đảm khách quan, công bằng, kịp thời, công khai và đúng quy định của pháp luật.

2. Các khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:

a) Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất;

b) Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở;

c) Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở;

d) Hỗ trợ khác.”

Theo quy định của luật thì Nhà nước sẽ hỗ trợ tái định cư trong trường hợp thu hồi đối với đất ở. Tuy nhiên, ở trong trường hợp của gia đình bạn thì đất bị thu hồi là đất nông nghiệp cho nên sẽ không thuộc diện được hỗ trợ tái định cư.

Nếu trong trường hợp Nhà nước không có đất nông nghiệp để bồi thường thì gia đình bạn ngoài việc được bồi thường bằng tiền còn được hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm. Điều 20 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định cụ thể đối với trường hợp hỗ trợ, đào tạo,chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm :

"Điều 20. Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp

1. Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp quy định tại các Điểm a, b, c và d Khoản 1 Điều 19 của Nghị định này (trừ trường hợp hộ gia đình, cá nhân là cán bộ, công nhân viên của nông trường quốc doanh, lâm trường quốc doanh đã nghỉ hưu, nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp) khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp mà được bồi thường bằng tiền thì ngoài việc được bồi thường bằng tiền đối với diện tích đất nông nghiệp thu hồi còn được hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm theo quy định sau đây:

a) Hỗ trợ bằng tiền không quá 05 lần giá đất nông nghiệp cùng loại trong bảng giá đất của địa phương đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp thu hồi; diện tích được hỗ trợ không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp tại địa phương;

b) Mức hỗ trợ cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định căn cứ điều kiện thực tế của địa phương.

Thứ ba, về giá tiền bồi thường đất nông nghiệp

Theo khoản 2 Điều 74 Luật Đất Đai 2013 quy định cụ thể về vấn đề giá tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất. Theo đó thì việc bồi thường sẽ theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi gia đình bạn có đất quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

Ngoài ra, căn cứ quy định tại Khoản 3, Khoản 4 Điều 114 Luật đất đai 2013:

"Điều 114. Bảng giá đất và giá đất cụ thể

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể. Cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức việc xác định giá đất cụ thể. Trong quá trình thực hiện, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh được thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất để tư vấn xác định giá đất cụ thể.

Việc xác định giá đất cụ thể phải dựa trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai; áp dụng phương pháp định giá đất phù hợp. Căn cứ kết quả tư vấn xác định giá đất, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh trình Hội đồng thẩm định giá đất xem xét trước khi trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định.

Hội đồng thẩm định giá đất gồm Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Chủ tịch và đại diện của cơ quan, tổ chức có liên quan, tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất.

4. Giá đất cụ thể được sử dụng để làm căn cứ trong các trường hợp sau đây:

...

đ) Tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất".

Do đó, Nhà nước sẽ bồi thường dựa trên giá đất cụ thể sau khi điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai; áp dụng phương pháp định giá đất phù hợp. Việc xác định giá định cụ thể được xác định theo thời điểm thu hồi đối với từng dự án. Nếu không đồng ý với giá đất bồi thường thì gia đình bạn có thể làm đơn khiếu nại đến Ban bồi thường giải phóng mặt bằng và UBND quận/huyện tại địa phương.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng !
CV tư vấn: Đào Thị Trà - Luật Minh Gia