Bồi thường chi phí đào tạo khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ

Trong quá trình công tác, tôi được nhà trường cử đi đào tạo 2 lần bằng kinh phí của Nhà nước. - Lần 1: học cao học từ 2009-2011, sau khi học xong, để được nhận kinh phí hỗ trợ của tỉnh, tôi có ký cam kết sẽ phục vụ cho trường với thời gian là 4 năm (cơ quan tôi chỉ yêu cầu ký cam kết sau khi hoàn thành khóa học). - Lần 2: từ tháng 5/2012 - tháng 5/2015 tôi được cho đi học NCS cũng bằng kinh phí của trường, lần này tôi không có ký cam kết thời gian phục vụ với nhà trường trước và sau khi đi học về. - Trong suốt khoảng thời gian nói trên (2009-2015), ngoài thời gian đi học (tôi học hệ chính quy không tập trung ở cả 2 lần học Thạc sỹ và Tiến sĩ); ngoài thời gian tập trung cho các đợt học (mỗi năm tôi đi học Thạc sỹ không quá 6 tháng; TS chỉ học không quá 2 tháng), thời gian còn lại trong năm tôi vẫn tham gia công tác tại trường), tôi vẫn tham gia công tác giảng dạy theo quy chế của trường. - Tháng 10/2015, trường tôi nâng cấp thành trường Đại học, và tôi ký lại hợp đồng làm việc không xác định thời hạn với nhà trường. Lúc này, nhà trường yêu cầu tôi ký cam kết thời gian phục vụ mới được nhận kinh phí hỗ trợ của tỉnh, và tôi đã không ký. Nay tôi muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc với nhà trường theo luật định. Vậy cho tôi hỏi: 1. Tôi có phải bồi thường chi phí đào tạo không? Nếu phải bồi thường chi phí đào tạo, tôi phải bồi thường các khoản chi phí nào? (có phải bồi thường cả chi phí học thạc sỹ hay không?) 2. Sau 45 ngày, nếu tôi và cơ quan chưa giải quyết xong việc chấm dứt hợp đồng làm việc, tôi có thể xin việc ở cơ quan khác được không? Rất mong LS giúp đỡ. Tôi xin trân trọng cảm ơn!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty luật Minh Gia. Với trường hợp của bạn chúng tôi xin được giải đáp như sau:

Việc bạn muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, bạn cần tuân thủ theo quy định tại khoản 1, Điều 37 Bộ luật lao động 2012:

"Điều 37. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động

1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn trong những trường hợp sau đây:

a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

b) Không được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

c) Bị ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động;

d) Bản thân hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động;

đ) Được bầu làm nhiệm vụ chuyên trách ở cơ quan dân cử hoặc được bổ nhiệm giữ chức vụ trong bộ máy nhà nước;

e) Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền;

g) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 90 ngày liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và một phần tư thời hạn hợp đồng đối với người làm việc theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa được hồi phục".

Như vậy việc bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không thuộc vào khoản 1 Điều 37, theo đó bạn đã đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật. Nghĩa vụ khi đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật của bạn được quy định tại điều 43, Bộ luật lao động 2012 như sau:

"Điều 43. Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật

1. Không được trợ cấp thôi việc và phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.

2. Nếu vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người sử dụng lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước.

3. Phải hoàn trả chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này."

Đối với trường hợp bạn là viên chức, Điều 29 Luật Viên chức 2010 quy định về các căn cứ đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với viên chức như sau:

"4. Viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc không xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng nhưng phải thông báo bằng văn bản cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập biết trước ít nhất 45 ngày; trường hợp viên chức ốm đau hoặc bị tai nạn đã điều trị 06 tháng liên tục thì phải báo trước ít nhất 03 ngày.

5. Viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng trong các trường hợp sau:

a) Không được bố trí theo đúng vị trí việc làm, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm các điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng làm việc;

b) Không được trả lương đầy đủ hoặc không được trả lương đúng thời hạn theo hợp đồng làm việc;

c) Bị ngược đãi; bị cưỡng bức lao động;

d) Bản thân hoặc gia đình thật sự có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng;

đ) Viên chức nữ có thai phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở chữa bệnh;

e) Viên chức ốm đau hoặc bị tai nạn đã điều trị từ 03 tháng liên tục mà khả năng làm việc chưa hồi phục.

6. Viên chức phải thông báo bằng văn bản về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập biết trước ít nhất 03 ngày đối với các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, đ và e khoản 5 Điều này; ít nhất 30 ngày đối với trường hợp quy định tại điểm d khoản 5 Điều này."

Điều 35 Luật viên chức 2010 quy định:

"Điều 35. Trách nhiệm và quyền lợi của viên chức trong đào tạo, bồi dưỡng

1. Viên chức tham gia đào tạo, bồi dưỡng phải chấp hành nghiêm chỉnh quy chế đào tạo, bồi dưỡng và chịu sự quản lý của cơ sở đào tạo, bồi dưỡng.

2. Viên chức được cử tham gia đào tạo, bồi dưỡng được hưởng tiền lương và phụ cấp theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập; thời gian đào tạo, bồi dưỡng được tính là thời gian công tác liên tục, được xét nâng lương.

3. Viên chức được đơn vị sự nghiệp công lập cử đi đào tạo nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc hoặc tự ý bỏ việc phải đền bù chi phí đào tạo theo quy định của Chính phủ."

Khoản 4 Điều 36 Nghị định 29/2012/NĐ-CP quy định:

"Điều 36. Đào tạo và đền bù chi phí đào tạo

4. Viên chức được cử đi đào tạo ở trong nước và ngoài nước phải đền bù chi phí đào tạo trong các trường hợp sau:

a) Trong thời gian được cử đi đào tạo, viên chức tự ý bỏ học hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc;

b) Viên chức hoàn thành khóa học nhưng không được cơ sở đào tạo cấp văn bằng tốt nghiệp, chứng nhận kết quả học tập;

c) Viên chức đã hoàn thành và được cấp bằng tốt nghiệp khóa học từ trình độ trung cấp trở lên nhưng chưa phục vụ đủ thời gian theo cam kết quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều này."

Căn cứ vào các quy định trên, bạn phải bồi thường chi phí đào tạo trong các trường hợp: tự ý bỏ học, đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc tự ý bỏ việc, không hoàn thành khóa học, không được cấp văn bằng tốt nghiệp, chưa phục vụ đủ thời gian theo cam kết. Như vậy, việc bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng với nhà trường là trái pháp luật, bạn sẽ phải bồi thường chi phí đào tạo theo luật định. Trong trường hợp này bạn không phải bồi thường chi phí đào tạo Thạc sỹ, do sau khi đào tạo Thạc sỹ xong bạn vẫn tiếp tục làm tại trường và đã phục vụ đủ thời gian theo cam kết với nhà trường là 4 năm từ năm 2011 đến năm 2015. Các khoản chi phí bạn phải bồi thường quy định tại khoản 3, Điều 62 Bộ luật lao động 2012 như sau:

"Điều 62. Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề

3. Chi phí đào tạo bao gồm các khoản chi có chứng từ hợp lệ về chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, trường, lớp, máy, thiết bị, vật liệu thực hành, các chi phí khác hỗ trợ cho người học và tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người học trong thời gian đi học. Trường hợp người lao động được gửi đi đào tạo ở nước ngoài thì chi phí đào tạo còn bao gồm chi phí đi lại, chi phí sinh hoạt trong thời gian ở nước ngoài."

Khoản 3, Điều 37 Bộ luật lao động 2012 quy định:

"Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, nhưng phải báo cho người sử dụng lao động biết trước ít nhất 45 ngày, trừ trường hợp quy định tại Điều 156 của Bộ luật này."

Pháp luật quy định bạn phải báo trước ít nhất 45 ngày. Sau thời gian 45 ngày, kể từ khi bạn báo trước mà bạn và cơ quan chưa giải quyết xong việc chấm dứt hợp đồng làm việc, thì bạn không thể xin việc ở cơ quan khác.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Bồi thường chi phí đào tạo khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!

CV Sơn Tùng - Công ty Luật Minh Gia