Bị định khung khoản 2 có xử được án treo không?

1. Án treo là gì? Điều kiện hưởng án treo

Theo Khoản 1 Điều 65 Bộ luật hình sự 2015, án treo là một biện pháp thay thế cho hình phạt tù khi có đủ những điều kiện nhất định và Tòa án xét thấy không cần phải cách ly người phạm tội ra khỏi xã hội mà vẫn có thể cải tạo được thì Tòa án có thể miễn chấp hành tại trại giam và cho phép người phạm tội tự cải tạo dưới sự giám sát, quản lý giáo dục tại địa phương cư trú của chính quyền sở tại.

Về điều kiện hưởng án treo, Điều 2 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 65 của bộ luật hình sự về án treo quy định về người bị kết án phạt tù được hưởng án treo khi thỏa mãn các điều kiện sau:

1.  Bị xử phạt tù không quá ba năm, không phân biệt về tội gì.

Trường hợp người bị xét xử trong cùng một lần về nhiều tội mà khi tổng hợp hình phạt, hình phạt chung không quá ba năm tù, thì cũng có thể cho hưởng án treo.

2.  Có nhân thân tốt được chứng minh là ngoài lần phạm tội này họ luôn chấp hành đúng chính sách, pháp luật, thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân; chưa có tiền án, tiền sự; có nơi làm việc ổn định hoặc có nơi thường trú cụ thể, rõ ràng.

3.  Có từ hai tình tiết giảm nhẹ trở lên và không có tình tiết tăng nặng, trong đó có ít nhất là một tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 46 của Bộ luật hình sự. Trường hợp vừa có tình tiết giảm nhẹ vừa có tình tiết tăng nặng, thì tình tiết giảm nhẹ phải nhiều hơn tình tiết tăng nặng từ hai tình tiết trở lên.

4.  Nếu không bắt họ đi chấp hành hình phạt tù thì không gây nguy hiểm cho xã hội hoặc không gây ảnh hưởng xấu trong cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Như vậy, nếu thỏa mãn các điều kiện trên thì bị cáo có thể đề nghị xin hưởng án treo đối với hành vi vi phạm của mình.

2. Bị định khung khoản 2 có xử được án treo không?

Khi bị định khung khoản 2 thì tòa án mới chỉ xác định khung hình phạt, mà chưa quyết định hình phạt cụ thể. Nên đối với việc bị cáo bị định khung khoản 2, có hai trường hợp được xem xét hưởng án treo như sau:

* TH1: Định khung khoản 2 với khung hình phạt từ 03 năm tù

Nếu bị định khung hình phạt tại khoản 2, nhưng thuộc trường hợp khoản 2 có khung hình phạt từ 3 năm tù trở lên, mà hình phạt cuối cùng mà Tòa án tuyên là 03 năm tù/dưới 03 năm tù thì có thể được xem xét cho hưởng án treo.

* TH2: Định khung khoản 2 với khung hình phạt từ trên 03 năm tù

Nếu bị định khung khoản 2 với khung hình phạt từ trên 03 năm tù, tuy nhiên đủ điều kiện được tòa án áp dụng quy định về quyết định hình phạt dưới khung theo Điều 54 BLHS, với hình phạt cuối cùng tòa án tuyên là không quá 03 năm tù thì vẫn được xem xét để hưởng án treo. Theo Điều 54 BLHS, Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật khi người phạm tội có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật này.

Như vậy đối với điều kiện được hưởng án treo, “bị xử phạt tù” ở đây được hiểu là hình phạt cuối cùng mà tòa án tuyên bị cáo phải chịu, còn việc định khung chưa phải là quyết định hình phạt cuối cùng mà chỉ xác định khung hình phạt sẽ được áp dụng. Nên có thể có trường hợp Tòa án định khung ở khoản 1, khoản 2, thậm chí là khoản 3 với khung hình phạt từ trên 03 năm tù, nhưng có nhiều tình tiết giảm nhẹ dẫn đến Tòa tuyên hình phạt cuối cùng vẫn không quá 03 năm tù thì vẫn có thể được xem xét hưởng án treo. Do vậy không phụ thuộc vào việc định khung khoản mấy, khung hình phạt bao nhiêu, chỉ cần mức hình phạt cuối cùng không quá 03 năm tù thì sẽ được xem xét hưởng án treo.