Tự ý định đoạt tài sản chung của vợ chồng có trái pháp luật?

Câu hỏi tư vấn: Chồng tôi và tôi ly thân năm 2010, khi đó chồng tôi muốn bán căn nhà là tài sản chung của vợ chồng với giá 1,8 tỷ đồng. Chồng tôi đã gặp mẹ đẻ tôi và tự ý bán một phần giá trị căn nhà với giá 1,2 tỷ đồng cho mẹ tôi. Sau khi mua, mẹ tôi không sang tên mà giấy tờ nhà vẫn đứng tên vợ chồng tôi. Năm 2012 tôi và chồng quay lại với nhau, chồng tôi đã dùng giấy tờ nhà để vay ngân hàng nhưng do kinh doanh thua lỗ nên vợ chồng tôi đã bán căn nhà đi và mẹ tôi không hề biết. Vậy luật sư cho tôi hỏi trong trường hợp này nếu mẹ tôi muốn đòi lại 1,2 tỷ đồng đã đưa cho chồng tôi có được không (khi 2 người mua bán không có một giấy tờ gì để chứng minh trên pháp luật)? Hành vi của chồng tôi có phải lừa đảo không? Trong trường hợp này vợ chồng tôi phải chịu trách nhiệm như thế nào? Mong luật sư tư vấn giúp tôi. Tôi xin cảm ơn!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn thì chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:

Thứ nhất, về việc mua bán nhà giữa chồng bạn và mẹ đẻ của bạn.

Theo như thông tin bạn cung cấp thì căn nhà là tài sản chung của vợ chồng bạn và giấy tờ của căn nhà cũng do cả vợ chồng bạn đứng tên. Căn cứ Luật hôn nhân gia đình năm 2000 và Bộ luật dân sự năm 2005 thì "Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất." Đồng thời cũng căn cứ Điều 96 Luật nhà ở năm 2005 thì "Việc bán nhà ở thuộc sở hữu chung hợp nhất phải có sự đồng ý của tất cả các chủ sở hữu bằng văn bản." Chồng của bạn đã bán căn nhà là tài sản chung của vợ chồng mà không có sự đồng ý bằng văn bản của bạn nên việc mua bán này không có giá trị pháp lý. Pháp luật hiện hành không điều chỉnh vấn đề ly thân mà chỉ điều chỉnh vấn đề ly hôn, vì vậy bạn và chồng bạn ly thân nhưng quyền, nghĩa vụ hôn nhân và gia đình không có gì thay đổi.

Như vậy, hợp đồng mua bán căn nhà không có hiệu lực pháp luật, nếu mẹ bạn muốn lấy lại 1,2 tỷ đồng thì có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố hợp đồng vô hiệu, khi đó căn cứ Điều 137 Bộ luật dân sự năm 2005 " Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận; nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải hoàn trả bằng tiền, trừ trường hợp tài sản giao dịch, hoa lợi, lợi tức thu được bị tịch thu theo quy định của pháp luật. Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường." thì chồng bạn phải trả lại 1,2 tỷ đồng cho mẹ của bạn. Tuy nhiên việc mua bán giữa mẹ bạn và chồng bạn không có giấy tờ gì chứng minh (không có chứng cứ) thì việc giải quyết sẽ khó khăn, mẹ bạn cần có chứng cứ mới có thể giải quyết được.

Về thủ tục khởi kiện và đơn khởi kiện bạn có thể tham khảo bài viết sau của chúng tôi:

=> Thủ tục khởi kiện vụ án dân sự - hôn nhân - gia đình

=> Mẫu đơn khởi kiện.

Thứ hai, về trách nhiệm của vợ chồng bạn.

Về trách nhiệm hình sự, tại thời điểm mua bán mẹ bạn biết căn nhà là tài sản chung của vợ chồng bạn và khi chồng bạn nói với bà về vấn đề bán một phần giá trị của căn nhà thì bà đã tự nguyện mua. Như vậy không có dấu hiệu lừa đảo và chồng bạn sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Về trách nhiệm dân sự, chồng bạn sẽ phải trả lại 1,2 tỷ đồng cho mẹ bạn nếu có đủ chứng cứ như phần trên chúng tôi đã tư vấn.