Tư vấn về trường hợp từ chối cho nhận con nuôi?

Nội dung câu hỏi: ·​Chào luật sư, cho tôi hỏi về việc từ chối cho nhận con nuôi như sau: Tôi là người Việt mang quốc tịch nước ngoài, tôi làm hồ sơ xin nhận một trẻ em Việt Nam 16 tuổi làm con nuôi nhưng không được giải quyết. Xin cho biết trường hợp nào hồ sơ bị từ chối?  (B, Quốc tịch Đức)

Trả lời: Chào bạn, Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, đối với trường hợp trên chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc nhận nuôi con nuôi được thực hiện khi đáp ứng đủ các yêu cầu về điều kiện của người nhận nuôi và người được nhận nuôi. Cụ thể, tại Điều 8 Luật nuôi con nuôi 2010 có quy định về Người được nhận làm con nuôi như sau:

"1. Trẻ em dưới 16 tuổi

2. Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi;

b) Được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.

3. Một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.

4. Nhà nước khuyến khích việc nhận trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khác làm con nuôi."

Ngoài ra, tại Điều 14 Luật nuôi con nuôi 2010 có quy định về điều kiện đối với người nhận con nuôi như sau:

"1. Người nhận con nuôi phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

b) Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;

c) Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;

d) Có tư cách đạo đức tốt.

2. Những người sau đây không được nhận con nuôi:

a) Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;

b) Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;

c) Đang chấp hành hình phạt tù;

d) Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.

3. Trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi thì không áp dụng quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 điều này."

Như vậy, căn cứ theo quy định nêu trên, trẻ em được nhận nuôi phải là trường hợp dưới 16 tuổi. Trường hợp người từ đủ 16 tuổi đến dướ 18 tuổi được nhận nuôi khi người nhận nuôi là cha dượng, mẹ kế, cô, cậu, dì, chú, bác ruột. Đối chiếu với trường hợp của bạn, người được nhận nuôi nếu đã đủ 16 tuổi, không thuộc các trường hợp nhận con nuôi từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi theo quy định thì trường hợp này cơ quan có thẩm quyền từ chối hồ sơ nhận nuôi con nuôi là có căn cứ theo quy định pháp luật.

Luật sư tư vấn về việc nhận nuôi con nuôi là con chú ruột

Câu hỏi: Tôi lập gia đình được 2 năm nhưng vẫn chưa có con, tôi có nhận một đứa con nuôi từ lúc cháu được 2 tháng tuổi, do mẹ của cháu thì không may bị mất cha một mình nuôi con vất vả nên cho vợ chồng tôi nhận nuôi. Nhưng khi vợ chồng tôi đi làm cải chính hộ tịch cho cháu, để nhập cháu vào hộ khẩu gia đình thì bên Tư pháp xã bảo là không được phép nhận con ông chú làm con nuôi, vì cháu bé là con ông chú em trai ruột của bố vợ tôi. Thưa luật sư như vạy có đúng hay không?

Trả lời: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, chúng tôi xin được tư vấn cho trường hợp của bạn như sau:

Tại Điều 13 Luật nuôi con nuôi 2010 có quy định về các hành vi bị cấm trong đó có việc: “Ông, bà nhận cháu làm con nuôi hoặc anh, chị, em nhận nhau làm con nuôi”.

Quy định trên được hiểu là anh, chị, em trong gia đình thì không được nhận nhau làm con nuôi còn nếu việc anh, chị, em là con cô, con chú, con bác, con cậu, con dì là những người có họ ở đời thứ ba thì không thuộc trường hợp bị cấm trên. Đứa trẻ mà vợ chồng bạn định nhận làm con nuôi là con chú ruột của vợ bạn nên không thuộc trường hợp hạn chế trên.

Nếu vợ chồng bạn thỏa mãn các điều kiện tại Điều 14 Luật Nuôi con nuôi thì hai vợ chồng bạn vẫn được nhận đứa bé làm con nuôi.