Tư vấn về quyền đơn phương ly hôn và quyền nuôi con khi ly hôn

Kính chào luật sư! Tôi tên M. Tôi lập gia đình đã được hơn 4 năm và có một con trai được 4 tuổi. Hiện nay tôi đang sống cùng gia đình chồng. Trong cuộc sống vợ chồng tôi gặp rất nhiều mâu thuẫn và càng ngày càng nghiêm trọng, có những lúc cãi nhau lên đỉnh điểm chồng tôi dọa sẽ bế con tôi bỏ đi và không bao giờ cho tôi được gặp con nữa. Tôi xin hỏi luật sư nếu chồng tôi thực sự làm vậy thì hành động đó có bị coi là vi phạm pháp luật không và tôi có quyền kiện chồng tôi ra tòa, đơn phương ly hôn. Hiện tôi đang rất bất an. Nếu xét về điều kiện kinh tế thì hai vợ chồng tôi đều là công nhân với thu nhập bình quân của chồng là 5,5 triệu đồng/ tháng và của tôi là 5 triệu đồng/tháng. Con tôi từ lúc sinh ra đến nay chủ yếu đều do một tay tôi chăm sóc còn chồng và gia đình chồng thì gần như không có ( có thể tìm được người làm chứng ). Kính mong nhận được sự tư vấn của luật sư.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty chúng tôi, trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:
Thứ nhất, về quyền yêu cầu ly hôn:
Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn
“1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.…”
Điều 56 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về ly hôn theo yêu cầu của một bên:
“1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
[….]
3. Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.”
Theo quy định này, bạn hoàn toàn có quyền viết đơn khởi kiện yêu cầu Toà án giải quyết việc ly hôn. Căn cứ để Toà giải quyết việc ly hôn là những chứng cứ chứng minh cuộc sóng hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được.
Thứ hai, về quyền nuôi con sau khi ly hôn.
Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn như sau:
"1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con."
Trường hợp của bạn, nếu vợ chồng bạn thoả thuận được về người nuôi con thì sẽ thực hiện theo thoả thuận đó. Nếu không thoả thuận được thì sẽ xác định người trực tiếp nuôi con theo quy định của pháp luật.
Do con bạn đã trên 3 tuổi nên cả bố và mẹ cháu đều điều kiện để giành quyền nuôi con. Toà án căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của con như: 
+ Điều kiện về vật chất bao gồm: Ăn, ở, sinh hoạt, điều kiện học tập…các yếu tố đó dựa trên thu nhập, tài sản, chỗ ở của cha mẹ;
+ Các yếu tố về tinh thần bao gồm: Thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con, tình cảm đã dành cho con từ trước đến nay, điều kiện cho con vui chơi giải trí, nhân cách đạo đức, trình độ học vấn … của cha mẹ.
+ Nguyện vọng của con: Con mong muốn được ở với ai (chỉ áp dụng với con từ đủ 7 tuổi trở lên).
Bên cạnh đó, Điều 82 Luật Hôn nhân gia đình 2014 có quy định về nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn. Theo đó:
1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở"
Nếu bạn được trực tiếp nuôi con thì có quyền yêu cầu người bố thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con cho đến khi cháu đủ tuổi thành niên.
Việc ly hôn chỉ là sự lựa chọn cuối cùng nếu như những cố gắng cứu vãn cuộc hôn nhân không có kết quả. Vì vậy, bạn nên cân nhắc kỹ trước khi đưa ra quyết định.

Trân trọng!