Tư vấn về hôn nhân thực tế

Chào luật sư, cho tôi hỏi quy định về hôn nhân thực tế như sau: Vợ chồng tôi cưới nhau năm 1985 không đăng ký kết hôn. Tại phiên tòa xử vụ án ly hôn của chúng tôi ngày 4-5-2012, Tòa án huyện đã tuyên xử không công nhận chúng tôi là vợ chồng. Theo nhận định của tòa, dù chúng tôi kết hôn vào năm nào cũng vậy, không có giấy đăng ký kết hôn thì pháp luật không công nhận là vợ chồng. Xin hỏi trường hợp của tôi có được pháp luật công nhận là vợ chồng? Và trong thời gian sống ly thân, tài sản chúng tôi làm ra có được xem là tài sản chung hay không? Tôi xin cảm ơn/

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Tại Điểm a Mục 3 Nghị quyết 35/2000/QH10 về việc thi hành Luật hôn nhân gia đình quy định: “Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03 tháng 01 năm 1987, ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì được Toà án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000”.

Vợ chồng bạn cưới nhau năm 1985, nghĩa là quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 3-1-1987, trường hợp này được gọi là hôn nhân thực tế và theo quy định trên khi vợ chồng bạn có yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000. Vì vậy nhận định của tòa không công nhận quan hệ giữa hai bạn là vợ chồng là không phù hợp với pháp luật.

Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 và các văn bản hướng dẫn không quy định về việc ly thân. Vì vậy dù có ly thân thì trước pháp luật quan hệ giữa hai bạn vẫn được công nhận là vợ chồng. Vì vậy, tài sản hai bạn làm ra trong thời gian này vẫn được coi là tài sản chung theo quy định tại Khoản 1 Điều 27 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000: “ Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và những tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.”

Tuy nhiên, hai bạn vẫn có quyền có tài sản riêng của mỗi người theo quy định tại Khoản 1 Điều 32 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000: “Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 29 và Điều 30 của Luật này; đồ dùng, tư trang cá nhân.”

- Tư vấn quy định về quan hệ hôn nhân thực tế theo Luật HNGĐ

Nội dung đề nghị tư vấn: Kính chào các anh chị trong Công ty luật Minh Gia. Các anh, chị làm ơn hướng dẫn cho tôi việc này được không: Tôi có chồng năm 1983, có 2 con chung nhưng không đăng ký kết hôn. Tôi và chồng đã ly thân hơn 10 và chồng tôi đã có gia đình vợ con riêng. Vậy theo thời hiệu pháp luật tôi có cần ra tòa để giải quyết việc ly hôn khi tôi muốn đi thêm bước nữa? Xin nói thêm: Chồng tôi và tôi không vướng mắc hay tranh chấp gì về tài sản hoặc các việc khác như trợ cấp nuôi dạy con...vì 2 đứa con do tôi nuôi và tài sản chung thì không có. Vợ chồng tôi đồng ý không gây cản trở hay khó khăn gì cho nhau trong chuyện tình cảm riêng tư. Xin trân trọng cảm ơn.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn chị đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của chị, chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ theo quy định tại điểm a mục 3 Nghị quyết 35/200/QH10 về việc thi hành Luật Hôn nhân và gia đình (đã được trích dẫn tại phần trên).

Theo thông tin chị cung cấp, chị và chồng đã chung sống với nhau như vợ chồng từ năm 1983, có hai con chung nhưng không đăng ký kết hôn. Đây là trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03/01/1987, trường hợp này được gọi là hôn nhân thực tế. Do đó, theo quy định trên, chị và chồng được pháp luật công nhận là có quan hệ vợ chồng. Vì vậy, mặc dù chị và chồng đã ly thân hơn 10 năm, chị và chồng cũng không có tranh chấp gì về vấn đề tài sản và vấn đề nuôi con tuy nhiên nếu chị muốn kết hôn với người khác, chị vẫn phải làm thủ tục ly hôn với người chồng hiện tại trước. Theo quy định của pháp luật, trong trường hợp này, khi có yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000. 

Về thủ tục ly hôn, chúng tôi đã có bài viết cụ thể và chi tiết về thủ tục ly hôn trong trường hợp này, chị có thể tham khảo tại bài viết:

 Thủ tục ly hôn khi không đăng ký kết hôn.

Trân trọng.