Tư vấn về cách chia thừa kế

1. Luật sư tư vấn quy định về chia thừa kế

Câu hỏi tư vấn: Ông bà tôi có 8 người con, ông tôi đã chết vào năm 1993, bà tôi còn  sống. 4 trai va 4 gái. 4 người con trai hiện giờ đã chết. 4 người con gái thì vẫn đang còn sống. 3 người chết trong thời chiến tranh, chưa lập gia đình. 1 người  mất năm 2002 và đã lập gia đình và có một người con gái, không có con  riêng,con nuôi.

Gia đình ông bà tôi có một thửa đất 916m2, bà tôi đã làm "sổ đỏ" có tên cả ông và bà đứng tên trong sổ, giờ bà tôi muốn phân chia cho những người còn sống mỗi người 1 thửa 100m2 (cấp trên đã đồng ý tách thửa). Nhưng khi làm thủ tục tách thửa thì vướng thủ tục thừa kế, (khi ông tôi chết không để lại di chúc). 4 người còn sống đều thống nhất với bà về phần cho tặng. nhưng có "Thím Dâu" thì không thống nhất ký vào hồ sơ thừa kế toàn quyền cho bà tôi, vì trước khi con trai bà mất có xảy ra mâu thuẩn giữa Mẹ Chồng và Nàng Dâu. Vậy xin hỏi nếu  Thím Dâu không ký thì hồ sơ thừa kế đó thì phải giải quyết như thế nào?

>> Tư vấn quy định pháp luật về thừa kế, liên hệ: 1900.6169

Trả lời tư vấn: Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi cho chúng tôi, về câu hỏi của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về di sản thừa kế ông bạn để lại

Do ông của bạn mất mà không để lại di chúc nên phần tài sản của ông bạn sẽ trở thành di sản thừa kế và sẽ được chia theo pháp luật cho hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại Điều 651 của Bộ luật dân sự 2015 như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”.

Điều 613 Bộ luật dân sự 2015 người thừa kế được quy định như sau:

“Điều 613. Người thừa kế

Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.”.

Căn cứ vào các quy định trên và thông tin bạn cung cấp thì những người thừa kế của ông bạn bao gồm: bà, 4 người con gái và người con trai còn sống đến năm 2002 (do thời điểm ông bạn mất là năm 1993). Khi đó, mảnh đất đứng tên chung của ông và bà sẽ được chia đôi, một nửa sẽ là phần di sản để lại và sẽ được mang ra chia thừa kế, 6 người sẽ được hưởng phần thừa kế bằng nhau.

Cụ thể: mảnh đất 916 m2 sẽ được chia đôi và phần đất tương đương 458m2 sẽ được chia thành 6 phần thừa kế bằng nhau, mỗi người trong diện thừa kế sẽ được hưởng 76,33m2. Còn phần đất còn lại thuộc quyền sở hữu của bà của bạn nên việc cho tặng, hay các quyền sử dụng, định đoạt khác với phần đất này sẽ do bà quyết định.

Thứ hai, với việc thím của bạn không kí vào hồ sơ thừa kế, cách giải quyết như sau:

Phần tài sản 76,33 m2 đất khi được chia cho những người thừa kế thì sẽ thuộc quyền sở hữu của những người đó. Như vậy, do không nói rõ khi người con trai của ông bạn mất đi có để lại di chúc không nên cần chia thành những trường hợp sau:

+ Trường hợp người đó không để lại di chúc: phần đất mà người con trai được thừa kế sẽ được chia cho vợ và con gái (mỗi người được hưởng 38,11 m2), điều đó có nghĩa thím của bạn cũng có quyền đối với một phần nhỏ của khu đất ấy, nếu thím của bạn không kí vào hồ sơ thừa kế trao toàn quyền thừa kế cho bà của bạn thì phần đất ấy sẽ không được tính vào phần được chia theo cách mỗi người được 1 thửa 100 m2. Trong trường hợp này, gia đình bạn cần tiến hành làm thủ tục tách thửa, tách riêng phần diện tích đất mà người thím ấy được hưởng từ thừa kế và chỉ tiến hành phân chia đối với phần đất còn lại.

Cần chú ý thêm: Con gái của người con đã mất cũng là người được thừa kế theo pháp luật được thừa kế 1 phần mảnh đất này. Vì không đề cập đến độ tuổi, nên cần cân nhắc các tình huống sau: Nếu con gái người kia trên 18 tuổi và cô ấy đồng ý kí vào hồ sơ thừa kế thì 38,11 m2 cũng sẽ được tính vào phần phân chia và cũng sẽ là 1 người được chia tài sản. Còn dưới 18 tuổi hoặc trên 18 tuổi mà không đồng ý kí vào hồ sơ thừa kế: thì phần đất ấy cũng phải tách riêng ra giống như phần đất thím bạn thừa kế.

+ Trường hợp người đó để lại di chúc thì mảnh đất ấy sẽ được chia theo di chúc và tùy theo nội dung di chúc mà ta xác định người có quyền thừa kế phần đất ấy để có cách giải quyết thích hợp.

>> Tư vấn thắc mắc về chia thừa kế theo pháp luật, gọi: 1900.6169

2. Chia di sản thừa kế thì bố mẹ mất không để lại di chúc .

Nội dung câu hỏi: Chào luật sư, tôi có việc kính mong nhờ luật sư ( Minh Gia ) tư vấn, Trước năm 1975 cha mẹ tôi có 1 căn nhà cấp 4. Sau năm 1975 cha mẹ tôi lần lượt qua đời . Chúng tôi có 5 anh chị em nhưng rồi đến nay ( 2017 )  thì do bệnh nên 2 người em trai tôi cũng mất cách đây hơn 5 năm...Giờ chỉ còn 3 chị em gái mà tôi là chị cả..Hai em trai thì có 1 người có vợ và con còn 1 người thì không vợ con. Căn nhà của cha mẹ tôi bây giờ xuống cấp nghiêm trọng vì cả 3 chị em tôi không ai ở..Đến nay có người hỏi mua ( chủ yếu là mua đất để họ làm nhà mới.. Nhưng có 1 người em gái tôi ( kế tôi ) đòi nếu bán thì phần cô ấy là 80 triệu / 200.000.000đ ( số tiền bán là 200.000.000 đ ).Do cha mẹ không để lại di chúc nên việc thừa kế được phân chia theo pháp luật. Nhưng với tư cách là chị cả tôi có nói với các em là bán :  - Tổng số tiền bán : 200.000.000đ trích ra 30.000.000 đ xây mộ cho cha mẹ và người em chưa vợ ( người có vợ đã xây mộ ). Số tiền còn lại là 170.000.000đ sẽ được chia như sau :

1)  Chia làm 3 phần ( có cả vợ con người em trai mất , có vợ con ) + 2 chị em ( tôi và em gái út ) mỗi người : # 36.000.000đNhư vậy là : 108.000.000đ ( cho 3 chị em ) .

2)  Còn lại phần cô ta là : 62.000.000đ ( sáu mươi hai triệu )Nhưng cô ấy không chịu mà cứ đòi chia phần cô là 80.000.000đ .Kính thưa Luật sư ! Như nội dung tôi xin tư vấn ...Xin được hỏi : *  Việc cô ấy khăng khăng đòi chia 80.000.000đ là có đúng luật pháp hay không ? 

- Pháp  luật có biện pháp chế tài nào để cô ta chấp nhận sự phân chia như chị em bàn bạc hay không ?

- Trong lúc này cô em út cần tiền trị bệnh nhưng nhà không bán được thì cô út có thể khỡi kiện nhờ Chính quyền hay Tòa án can thiệp hay không ?

Kính mong được sự trả lời của Luật sư ( Minh Gia )..Chân thành cám ơn...

Trả lời: Cám ơn chị đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Gia, với câu hỏi của chị  chúng tôi xin trả lời như sau:

Thời điểm mở thừa kế là thời điểm khi bố mẹ của chị mất năm 1975 và do bố mẹ không để lại di chúc nên di sản của bố mẹ bạn được thừa kế theo pháp luật  theo Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 về Những người thừa kế theo pháp luật đã được trích dẫn tại phần tư vấn (1)

Như vậy , tại thời điểm mở thừa kế là năm 1975, năm người con của bố mẹ bạn sẽ đều được hưởng phần di sản như nhau.

Nếu phần di sản tại thời điểm 2017, phần di sản mang ra chia thừa kế là 170 triệu thì được chia cho 5 người con một phần như nhau, mỗi người được 170: 5 = 34 triệu. Do 2 người em trai của bạn đã mất nên phần di sản của các a ấy được chia theo pháp luật, vì bạn không nói rõ 2 người em trai mất khi nào nên chúng tôi chia 2 trường hợp để giải quyết

Trường hợp 1: Nếu người Em trai ( người không có vợ con ) mất trước người em trai ( có vợ con )

Người em thứ hai ( Không có vợ con ) của  chị mất thì di sản của anh ấy được chia thừa kế cho 4 người chị em còn lại , mỗi người được một suất là 34:4 = 8,5 triệu

Vậy 4 chị em , mỗi người được một suất thừa kế tổng là 34 + 8,5 = 42,5 Triệu

Do người em trai cả của chị đã mất và còn vợ và con anh ấy nên số tiền 42,5 triệu trở thành di sản thừa kế của em trai chị, sẽ được để lại cho vợ và con trai anh ấy

Trường hợp 2: Nếu người em trai ( người không có vợ con) mất sau người e trai ( có vợ con )

Người em trai cả của chị đã mất và còn vợ và con anh ấy nên số tiền 34 triệu trở thành di sản thừa kế của em trai chị, sẽ được để lại cho vợ và con trai anh ấy

Người em thứ hai ( Không có vợ con ) của  chị mất thì di sản của anh ấy được chia đều cho 3 chị e gai, mỗi người được 1 suất là 34 : 3= 11,3 triệu

Như vậy 3 người con gái, mỗi người được tổng 1 suất thừa kế là 34 + 11,3 = 45,5 triệu

Tóm lại, từ việc chia di sản thừa kế như trên thì có thể thấy việc người em út của chị đòi 80 triệu là sai. Trong trường hợp các chị em của chị không tự thỏa thuận được với nhau về việc chia thừa kế thì có thể yêu cầu Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có di sản của bố mẹ chị để yêu cầu giải quyết về tranh chấp liên quan đến thừa kế.

Trên đây là nội dung tư vấn về cách chia thừa kế. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp.