Tư vấn tranh chấp phân chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn

1. Phân chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn theo quy định thế nào?

Câu hỏi đề nghị tư vấn: Kính thưa cty luật Minh Gia. Lời đầu tiên cho phép em được gửi lời chúc sức khoẻ đến toàn thể anh chị e trong công ty. Sau là em có câu hỏi muốn được muốn được tư vấn và giải đáp như sau: vợ chồng em cưới nhau đã được 5 năm. Do gia đình vợ em có vợ em là con một. Do làm kinh tế em sống chung với bố mẹ vợ. Làm ăn được 4 năm bố mẹ cho vợ chồng em mảnh đất đó nhưng sổ đứng tên vợ em. Dạo này di xảy ra mâu thuẫn vo em đòi ly hôn. Vậy cho em hỏi tài sản là mảnh đất đó sẽ được xỷ lý thế nào ạ?

Trả lời tư vấn: Chào bạn Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, Đối với yêu cầu hỗ trợ của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 về tài sản chung vợ chồng về vấn đề Tài sản chung của vợ chồng,  cụ thể như sau:

Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

Điều 59. Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn

1. Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này.

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.

2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

3. Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

4. Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật này.

Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.

Như vậy, trong trường hợp của bạn cần xác định thời điểm bố, mẹ vợ tặng cho quyền sử dụng thông qua hợp đồng tặng cho chung hai vợ chồng hay hợp đồng chỉ thể hiện tặng riêng vợ bạn. Nếu hợp đồng tặng cho riêng vợ thì đây là tài sản riêng của bạn và rủi ro nếu hai bạn ly hôn tài sản trên sẽ không phân chia mà vẫn thuộc quyền sử dụng hợp pháp của vợ. Trường hợp hợp đồng thể hiện tặng cho chung vợ, chồng thì khi ly hôn tài sản sẽ được chia theo thỏa thuận; nếu thỏa thuân không được thi giải quyết chia đôi nhưng có tính đến công sức đóng góp mỗi bên.

Bạn tham khảo để giải đáp thắc mắc của mình!

2. Vợ chồng tranh chấp tài sản chung sau ly hôn giải quyết thế nào?

Câu hỏi: Chào luật sư ạ, Cho em xin hỏi về việc phân chia tài sản sau khi ly hôn ạ.  Anh trai em cưới vợ năm tháng 8/2010, vợ anh trai em là giáo viên sau khi kết hôn hai vợ chồng sống cùng với ba mẹ của anh em, tháng 07/2011 hai vợ chồng sinh được 1 bé gái.

Đến tháng 02/2012 hai vợ chồng anh em quyết định xây dựng chuồng trại chăn nuôi heo (giá trị chuồng trại khoảng 20 triệu đồng) trên phần đất hiện giờ vẫn do ba mẹ của anh em đứng tên sở hữu, trong quá trình chăn nuôi có lãi anh chị quyết định đầu tư xây dựng mở rộng chuồng trại (giá trị khoảng 10 triệu nữa) cũng trên phần đất thuộc quyền sở hữu của ba mẹ anh em. Vào tháng 05/2012 cả 2 vợ chồng anh chị quyết định dùng 1 chỉ vàng cưới 24K (trong số 4 chỉ vàng 24k và 1 chỉ vang 18k được ba mẹ chồng cho cả hai trong ngày cưới) để mua một cái tủ lạnh trị giá 4 triệu 900 ngàn về sử dụng chung. Đến tháng 03/2013 vợ chồng anh em có mua một chiếc xe máy hiệu Yamaha trị giá 40 triệu đồng từ tiền lãi bán heo, tiền thu nhập từ việc chạy xe tải của anh em. Đến tháng 12/2014 cả 2 quyết định mua một chiếc xe máy hiệu Honda trị giá 45 triệu cũng từ tiền thu nhập của cả hai. Vì chị dâu là người thường xuyên sử dụng xe máy đi làm nên anh em quyết định để chị đứng tên sở hữu cả hai chiếc xe máy. Trong quá trình chăn nuôi 1,5 năm gần đây do giá heo sụt giảm liên tục nên việc chăn nuôi lỗ nặng, anh em mắc một khoảng nợ tiền mua heo con và tiền nợ đại lý thức ăn với tổng số nợ hơn 200 triệu đồng. Khoảng 2 năm trở lại đây do chị dâu hay không còn quan tâm chăm sóc gia đình, thường đi sớm về trễ, cả hai thường xuyên cãi vã nên cuộc sống cả cả hai rất căng thẳng. Đầu tháng 03/2017 anh em quyết định gửi đơn ly hôn ra tòa.

Đến ngày 10/04/2017 tòa ra quyết định ly hôn đối với cả hai. Con gái do mẹ nuôi dưỡng anh em trợ cấp hàng tháng. Tài sản chung do cả hai thống nhất gồm: vàng cưới, 2 chiếc xe máy Yamaha và PCX hai bên tự thỏa thuận chia đôi. Đến ngày 25/04/2017 chị dâu cho người đến chở đi cái tủ lạnh đi và lấy đi chiếc xe CPX. Vàng cưới thì số còn lại được chia đôi. Nhưng đến ngày 10/05/2017 anh em nhận được thông báo của tòa án về việc chị dâu em kháng cáo ra tòa án yêu cầu anh em phải: Chia 2 chỉ vàng cưới 24k và 0,5 chỉ vàng 18K. Chia 1/2 giá trị phần chuồng trại (dùng chăn nuôi heo) trổng tổng giá trị chuồng trại là 40 triệu (chị ấy tự quyết định cho tổng giá trị xây chuồng là 40 triệu). Trả lại chiếc xe Yamaha vì chị ấy cho rằng chiếc xe đó là tài sản riêng của chị ấy do chị ấy đứng tên sở hữu.

Xin luật sư trả lời giúp em một số câu hỏi sau ạ: Vậy luật sư cho em hỏi là theo luật hôn nhân gia đình thì vàng cưới được em trình bày ở trên thì chia như thế nào? .Giá trị chuồng trại được xây dựng trên đất thuộc quyền sở hữu của ba mẹ anh em thì có phải chia sau khi ly hôn không ạ? Do lúc ly hôn vợ chồng tự thỏa thuận chia tài sản, cả hai không đề cập đến chuồng trại chăn nuôi cả và do chị dâu phải chăm sóc con anh em không muốn để chị dâu gánh phần nợ chung nên anh em không đề cập đến vấn đề nợ chung trước tòa, nhưng giờ đây chị dâu muốn phải chia 1/2 giá trị chuồng trại chăn nuôi nên anh em muốn chia phần nợ chung do thua lỗ trong chăn nuôi thì có được toàn án chấp nhận không ạ?  Và chị ấy đã lấy chiếc xe PCX nay lại muốn lấy luôn chiếc xe Yamaha vì cho rằng đây là tài sản riêng của chị thì anh em phải làm gì để được tòa công nhận đó là tài sản chung ạ? Và trong thông báo của tòa án gửi đến yêu cầu anh em phải làm một văn bản trình bày để gửi lên tòa án. Vậy cho em hỏi văn bản đó phải trình bày dưới dạng một mẫu như thế nào? Và cần xác nhận của Phường (Xã) không ạ?

Em rất mong nhận được sự hỗ trợ từ phía luật sư để em được biết và hướng dẫn lại cho anh mình ạ, vì trong gia đình không ai nắm rõ luật hôn nhân gia đình về việc chia tài sản sau khi ly hôn cả ạ. Mong nhận được sự giúp đỡ từ luật sư để anh em không phải bị thiệt thòi sau khi ly hôn ạ. Em chân thành cám ơn luật sư ạ! 

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Tại Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng như sau:

“... như đã trích dẫn tại phần trả lời thứ 1.”

Trong trường hợp này, tài sản chung do vợ chồng thống nhất gồm: vàng cưới, 2 chiếc xe máy Yamaha và PCX.

Điều 38 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân:

“1. Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có quyền thỏa thuận chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung, trừ trường hợp quy định tại Điều 42 của Luật này; nếu không thỏa thuận được thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.

2. Thỏa thuận về việc chia tài sản chung phải lập thành văn bản. Văn bản này được công chứng theo yêu cầu của vợ chồng hoặc theo quy định của pháp luật.

3. Trong trường hợp vợ, chồng có yêu cầu thì Tòa án giải quyết việc chia tài sản chung của vợ chồng theo quy định tại Điều 59 của Luật này”.

Về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn, tại Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định:

"Điều 59. Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn (đã trích dẫn tại phần tư vấn thứ (1)"

Như vậy, căn cứ vào các quy định trên, xét thấy:

- Yêu cầu của người vợ: chia 2 chỉ vàng cưới 24k và 0,5 chỉ vàng 18K và chia 1/2 giá trị phần chuồng trại (dùng chăn nuôi heo) trên tổng giá trị chuồng trại là 40 triệu (tự quyết định cho tổng giá trị xây chuồng là 40 triệu). Trường hợp này, vàng và giá trị chuồng trại được coi là tài sản chung của vợ chồng trong thời kì hôn nhân. Khi ly hôn, nếu không tự thỏa thuận được, Tòa sẽ giải quyết theo nguyên tắc chia đôi. Về giá trị chuồng trại, tuy được xây dựng trên phần đất của bố mẹ nhưng vẫn do công sức đóng góp, tạo lập của cả hai vợ chồng nên trường hợp này người vợ vẫn có một phần trong đó.

- Về yêu cầu trả lại chiếc xe Yamaha vì người vợ cho rằng chiếc xe đó là tài sản riêng của chị ấy do chị ấy đứng tên sở hữu: Trong trường hợp này, tuy người vợ đứng tên riêng trên giấy tờ sở hữu không thể hiện việc tài sản thuộc sở hữu riêng của người vợ. Việc xác định tài sản có trong thời kì hôn nhân là tài sản riêng hay tài sản chung của vợ chồng không phải căn cứ người thực hiện giao dịch hay người đứng tên trên các giấy tờ mà phải căn cứ nguồn gốc tạo dựng tài sản đó. Tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân, chỉ đứng tên một người, người đó không chứng minh được tài sản riêng như tặng cho riêng, thừa kế riêng, hình thành từ nguồn tài sản riêng thì vẫn được xác định là tài sản chung vợ chồng. Khi ly hôn về nguyên tắc sẽ được chia đôi có tính đến công sức đóng góp của các bên. Như vậy, trong trường hợp này, chiếc xe Yamaha vẫn được coi là tài sản chung của hai vợ chồng. Quyền đòi lại chiếc xe của người vợ vì cho rằng đó là tài sản riêng là không hợp lý.

Khi có yêu cầu của Tòa án, người chồng phải làm một bản trình bày gửi lên Tòa án nói rõ về nguồn gốc các loại tài sản của hai vợ chồng được hình thành trong thời kì hôn nhân. Bản trình bày trên người chồng có thể tự viết và không cần xác nhận của xã (phường).

---

3. Hỏi tư vấn giải quyết chia tài sản vợ chồng

Câu hỏi: Chào luật sư Công ty luật Minh Gia, Cho tôi hỏi: Nguyên 2 vợ chồng tôi ly thân đã 20 năm , chồng tôi lấy vợ khác và có đăng ký kết hôn với người đó,Bây giớ chồng tôi quay về và đòi chia tài sản( chúng tôi có 2 đứa con chung(1 trai ,1 gái) và chỉ cho các con tôi 1 ít tài sản còn lại chồng tôi đòi lấy hết, nhưng tôi lại không muốn cho chồng tôi số tài sản nào hết như vậy có được không. Tôi muốn chia  tài sản cho các con của tôi theo ý của tôi được không, tôi muốn  lập di chúc một mình tôi đứng tên có được không ( tôi có 2 sổ hồng: 1đứng tên chồng, 1 đứng tên tôi). Kính monh quý luật sư tư vấn giúp tôi. Tôi xin chân thành cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Chào bạn, đối với yêu cầu hỗ trợ của bạn chúng tôi đã tư vấn một số trường hợp tương tự sau đây:

>> Tư vấn về phân chia tài sản chung vợ chồng.

>> Nguyên tắc chia tài sản sau khi ly hôn theo Luật hôn nhân và đình 2014

Theo đó, trong trường hợp của bạn cần xác định 2 quyền sử dụng đất trên hình thành trong thời kỳ hôn nhân hay trước hôn nhân. Nếu tài sản hình thành trong hôn nhân (không phải từ nguồn tặng cho, thừa kế riêng) thì được xác định là tài sản chung vợ, chồng nên chồng bạn có quyền yêu cầu phân chia tài sản, tức bạn không có quyền để từ chối phân chia tài sản trên

Về việc chia tài sản cho con thì có thể lập thông qua hợp đồng tặng cho hoặc lập di chúc nhưng chỉ trong phạm vi tài sản hợp pháp của mình.