Tư vấn chia tài sản chung khi ly hôn

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, nguyên tắc phân chia tài sản chung của vợ chồng sau khi ly hôn được quy định như sau:

“2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

3. Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch."

Việc chia tài sản khi ly hôn do các bên thoả thuận; nếu không thoả thuận được thì yêu cầu Toà án giải quyết. Trong trường hợp này, tài sản chung của hai vợ chồng gồm một xe máy trị giá 40 triệu, 1 ngôi nhà 167m2 trị giá 400 triệu, 1 mảnh ruộng 1000m2 trị giá 100 triệu, 1 cái quán xây dựng trên đất khai hoang từ trước và không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nếu không tự thỏa thuận được, căn cứ theo các nguyên tắc về phân chia tài sản chung sau khi ly hôn tại Luật hôn nhân và gia đình, tài sản chung của hai vợ chồng sẽ được chia như sau:

- Chiếc xe máy trị giá 40 triệu là hiện vật, hai vợ chồng có thể chia đôi bằng tiền mặt hoặc chia theo hiện vật. Nếu chia theo hiện vật, căn cứ theo điểm Khoản 3 Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình, bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần giá trị chênh lệch. Như vậy, khi một trong hai người nhận chiếc xe máy này thì phải thanh toán 20 triệu còn lại cho bên kia.

- Ngôi nhà 167m2 trị giá 400 triệu, hai vợ chồng có thể chia bằng tiền mặt hoặc chia đất nhà ở. Việc phân chia trước tiên phải căn cứ theo nhu cầu thực sự của  bên đươc chia. Cần phải xem xét ai cần nhà hơn để phân chia (bằng hiện vật), đảm bảo quyền lợi chính đáng của cả hai bên đương sự. Nếu nhà có thể chia được mà cả hai bên đều yêu cầu chia, thì tuỳ tình hình cụ thể của nhà đất mà phân chia để đảm bảo giá trị sử dụng của nhà. Nếu nhà chia không đều do tình trạng nhà không thể chia đều thì bên nhận được nhiều hơn sẽ thanh toán phần chênh lệch cho bên kia.

- Mảnh ruộng 1000m2 trị giá 100 triệu, căn cứ theo khoản 2 điều 62 Luật Hôn nhân và gia đình thì đối với đất nông nghiệp trồng cây hàng năm nếu cả hai bên đều có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì được chia theo thỏa thuận của hai bên; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Trong trường hợp chỉ một bên có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì bên đó được tiếp tục sử dụng nhưng phải thanh toán cho bên kia phần giá trị quyền sử dụng đất mà họ được hưởng.

- Quán xây dựng trên đất khai hoang từ trước và không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bố mẹ bạn nên đi đăng ký quyền sử ụng đất nếu gia đình bạn được Uỷ ban Nhân dân xã xác nhận đất sử dụng ổn định, không có tranh chấp thì bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu UBND xã giải quyết để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bạn và trong trường hợp này bạn không phải nộp tiền sử dụng đất. Nếu đất bị thu hồi đất thì gia đình bạn sẽ được đền bù, bồi thường về đất. Sau khi đăng ký thuộc tài sản sở hữu chung của vợ chồng, nếu việc phân chia không làm mất đi giá trị sử dụng thì nên chia cho cả hai vợ chồng để đảm bảo việc buôn bán cho cả hai vợ chồng khi ly hôn.

- Về việc mẹ bạn nhận quyền nuôi 2 người con còn lại, Tòa án sẽ xem xét điều kiện của mẹ bạn để đưa ra mức chia hợp lý. Điều kiện để nhận quyền nuôi con căn cứ theo Khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014: “2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.” Thêm vào đó, theo quy định tại điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình, cha mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.