Thủ tục lập di chúc và quy trình chuyển tên sổ đỏ nhà đất như thế nào?

Nội dung tư vấn: Kính gửi Quý Luật sư,Tôi có 2 thắc mắc sau:1) Về việc lập di chúc.- Ba tôi có 3 căn nhà. Và, bây giờ, Ba tôi muốn lập di chúc cho tôi một căn nhà. Căn nhà này đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) do Ba Mẹ tôi đứng tên. Mẹ tôi hiện đã qua đời.- Vì vậy, tôi mong Quý luật sư tư vấn cho tôi và Ba tôi về quy trình lập di chúc và nội dung di chúc như thế nào để sau này tôi có thể thuận lợi chuyển đổi tên chủ sở hữu đất trong GCNQSDĐ từ tên Ba Mẹ tôi sang tên tôi. 2) Về quy trình chuyển tên trong GCNQSDĐ- Tôi mong Quý luật sư tư vấn quy trình chuyển tên chủ sở hữu đất trong GCNQSDĐ từ tên Ba Mẹ tôi sang tên tôi để tôi thuận tiện làm các giấy tờ liên quan sau này ví dụ: Sổ hộ khẩu, Điện, Nước, vân vân. Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp thì căn nhà mà ba bạn muốn lập di chúc đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do Ba Mẹ bạn đứng tên và hiện tại mẹ bạn đã mất. Do bạn không nói rõ là khi mẹ bạn mất có để lại di chúc hay không do đó sẽ chia làm hai trường hợp như sau:

Thứ nhất, mẹ bạn mất có để lại di chúc:

Căn cứ theo quy định tại Điều 644 về Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc của Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này.

Đối với trường hợp này của bạn, nếu trước khi mất mẹ bạn có viết di chúc để lại di sản thừa kế toàn bộ lại tài sản cho bố bạn thì bố bạn sẽ được hưởng di sản của mẹ bạn theo nội dung di chúc. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 644 của Bộ luật dân sự thì người thừa không phụ thuộc vào nội dung di chúc của mẹ bạn gồm: Ông ngoại, bà ngoại, con chưa thành niên của mẹ bạn hoặc con đã thành niên mà không có khả năng lao động sẽ vẫn được hưởng phần di sản bằng 2/3 của một người thừa kế theo pháp luật. Do đó, nếu không có ai thuộc trường hợp quy định tại Điều 664 của Bộ luật dân sự thì bố bạn có toàn quyền định đoạt đối với tài sản chung của bố mẹ bạn và có thể lập di chúc để lại di sản là căn nhà cho bạn. Còn nếu những người được hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc của mẹ bạn không muốn nhận di sản thừa kế của mẹ bạn thì có thể làm văn bản từ chối di sản thừa kế để bố bạn toàn quyền quyết định đối với tài sản chung của bố mẹ bạn.

Thứ hai, là Mẹ bạn mất không để lại di chúc:

Căn cứ theo quy định tại Điều 651 về Người thừa kế theo pháp luật của Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

...

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Đối với trường hợp này của bạn, do căn nhà là tài sản trong thời kỳ hôn nhân của bố mẹ bạn do đó theo điều 66 của luật hôn nhân gia đình về nguyên tắc thì tài sản của bố mẹ bạn sẽ được chia đôi mỗi người một nửa. Nếu mẹ bạn mất không để lại di chúc thì theo quy định tại Điều 651 của Bộ luật dân sự năm 2015 thì đối với ½ tài sản của mẹ bạn sẽ được chia đều cho những người hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: Ông ngoại, bà ngoại, bố bạn, bạn và các anh chị em con của mẹ bạn sẽ được chia đều thành các phần bằng nhau.

Nếu bố bạn muốn viết di chúc để lại căn nhà cho bạn thì bố bạn chỉ có quyền viết di chúc định đoạt đối với phần tài sản của bố bạn được hưởng ngoài ra những phần tài sản thuộc về mẹ của bạn thì bố bạn không có quyền định đoạt. Nếu bạn muốn được hưởng cả căn nhà thì trước tiên phải có văn bản từ chối di sản thừa kế có công chứng chứng thực của tất cả những người đồng sở hữu còn lại đối với tài sản của mẹ bạn để bố bạn có thể đứng tên là chủ sở hữu của căn nhà. Sau khi bố bạn là chủ sở hữu của căn nhà thì bố bạn có thể viết di chúc để lại căn nhà cho bạn sau khi bố bạn mất bạn sẽ được hưởng thừa kế theo di chúc là căn nhà này.

Sau khi bố bạn mất thì bạn có thể cầm tất cả giấy tờ gồm: Giấy chứng tử của bố mẹ bạn, Di chúc, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, văn bản từ chối di sản thừa kế đã công chứng, CMTND, sổ hộ khẩu...ra văn phòng đăng ký đất đai thuộc phòng tài nguyên môi trường để tiến hành thủ tục sang tên căn nhà cho bạn.

Trân trọng.
Phòng Luật sư tư vấn dân sự - Công ty Luật Minh Gia.