Thủ tục đơn phương ly hôn khi đang mang thai

1. Thủ tục đơn phương ly hôn khi vợ đang mang thai thế nào?

Câu hỏi: Chào luật sư Luật Minh Gia, tôi muốn tư vấn về thủ tục ly hôn đơn phương khi tôi đang mang thai, cụ thể như sau: Vợ chồng tôi mua được một căn hộ chung cư trả góp (đã trả gần hết), chúng tôi đã có một cháu 4 tuổi và hiện tại tôi đang mang bầu 3 tháng. Hiện cuộc sống của vợ chồng tôi thường xuyên mâu thuẫn, tôi muốn đơn phương ly hôn thì có được không? Việc nuôi con và phân chia tài sản Tòa án sẽ giải quyết thế nào? Thủ tục phải tiến hành ra sao? Xin cảm ơn luật sư.

Trả lời: Chào bạn, Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, đối với trường hợp trên chúng tôi tư vấn như sau:

- Trước tiên, về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn:

Theo quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 thì: “ Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu tòa án giải quyết việc ly hôn.

…

3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.”

Việc hạn chế quyền yêu cầu ly hôn khi vợ có thai hoặc đang nuôi con dưới mười hai tháng tuổi chỉ áp dụng đối với người chồng.Vì vậy, mặc dù đang mang thai 3 tháng, bạn vẫn có quyền đơn phương gửi đơn yêu cầu xin ly hôn. Khi một bên vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại tòa án không thành thì tòa án xem xét, giải quyết việc ly hôn.

- Việc nuôi con và phân chia tài sản 

+ Việc phân chia tài sản: Áp dụng theo quy định tại Điều 59 về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn; Điều 60 giải quyết quyền, nghĩa vụ tài sản của vợ chồng đối với người thứ ba khi ly hôn ( nếu có ) và Điều 64 về chia tài sản chung của vợ chồng đưa vào kinh doanh ( nếu có ) của Luật hôn nhân gia đình năm 2014.

Tài sản chung (gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân...) sẽ được chia đôi, nhưng có xem xét hoàn cảnh của mỗi bên, trình trạng tài sản, công sức đóng góp của mỗi bên vào việc tạo lập, duy trì, phát triển tài sản này. Trong trường hợp nhà ở thuộc sở hữu chung của vợ chồng có thể chia để sử dụng khi ly hôn được chia theo nguyên tắc tại điều 59, nếu không thể chia được thì bên được tiếp tục sử dụng nhà ở thì phải thanh toán cho bên kia phần giá trị mà họ được hưởng.

Như vậy căn chung cư là tài sản chung được hình thành trong thời kỳ hôn nhân và theo pháp luật quy định thì sẽ được chia đôi. Nếu không chia được thì bên được tiếp tục xử dụng nhà ở thì phải thanh toán cho bên kia phần giá trị mà họ được hưởng.

+ Việc nuôi con: Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho người mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

Như vậy trong trường hợp của bạn nếu hai vợ chồng không tự thỏa thuận được quyền nuôi con thì tòa án sẽ căn cứ vào quyền lợi tốt nhất của con bạn  như: thu nhập thực tế ổn định, tư cách đạo đức, điều kiện chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con… của mỗi bên mà giao con cho bạn hoặc chồng bạn nuôi dưỡng. Trong quá trình người trực tiếp nuôi con mà không đảm bảo tốt về quyền lợi của con như không được đi học, không được chăm sóc…thì bên còn lại có thể yêu cầu tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con.

- Theo các quy định nói trên, nếu nhận thấy mâu thuẫn vợ chồng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, không thể hàn gắn được, thì chị có thể đơn phương làm đơn ly hôn. Đơn ly hôn cần nêu rõ lý do xin ly hôn, các yêu cầu về nuôi con, về phân chia tài sản chung... và gửi đến Tòa án nhân dân cấp quận, huyện nơi chồng chị cư trú.

Về thủ tục xin ly hôn gồm có: (Hồ sơ có thể nộp trực tiếp tại Tòa án; gửi qua đường Bưu điện hoặc gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án ( nếu có) )

 - Đơn xin ly hôn (theo mẫu);

 - Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính);

 - Sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân (bản sao chứng thực);

 - Giấy khai sinh của con (bản sao chứng thực - nếu có);

 - Các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh tài sản chung như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Đăng ký xe; sổ tiết kiệm… (bản sao chứng thực);

- Hợp đồng mua bán nhà trả góp.

Hỏi: Xin Luật sư tư vấn giúp em. Em và chồng kết hôn được 3 năm, hiện có 1 bé trai 2 tuổi và em đang mang thai bé thứ hai được 5 tháng. Xin cho em hỏi nếu giờ em muốn xin ly hôn thì thủ tục nên làm như thế nào. Lí do ly hôn là vì vợ chồng em không thể hòa hợp cùng nhau, chồng em cũng có viết đơn ly hôn bằng tay. Vậy giờ em làm đơn xin ly hôn được không ạ?Chồng em đã có vợ trước và ly hôn rồi, hiện tại vẫn phải đóng cấp dưỡng hằng tháng, chồng em ở quê làm vườn và chăn nuôi. Em có bằng cao đẳng sư phạm ( tốt nghiệp năm 2013) nhưng chưa xin được viêc làm do vấn đề chăm con nhỏ. Vậy luật sư cho em hỏi nếu giờ em xin ly hôn thì có được quyền nuôi dưỡng cả 2 con em không? Chân thành cảm ơn Luật sư ạ.

Trả lời câu hỏi: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, chúng tôi tư vấn về vấn đế của bạn như sau:

Thứ nhất, thủ lục ly hôn của bạn được tiến hành như thế nào?

Căn cứ Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn (đã được trích dẫn tại phần trên).

Vì bạn đang mang thai nên chồng bạn không thể đơn phương ly hôn với bạn được vì vậy nên bạn phải làm thủ tục đơn phương ly hôn hoặc đồng thuận ly hôn chính vì vậy nên việc chồng bạn tự viết đơn ly hôn sẽ không được giải quyết.

Về hồ sơ giấy tờ giải quyết ly hôn: Khi đồng thuận ly hôn hoặc đơn phương ly hôn bạn cần chuẩn bị hồ sơ xin ly hôn bao gồm:

- Đơn xin ly hôn

- Bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;

- Bản sao Hộ khẩu thường trú, tạm trú của vợ và chồng

- Bản sao Chứng minh thư nhân dân hoặc bản sao hộ chiếu của vợ và chồng

- Các giấy tờ chứng minh về tài sản: Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở (nếu có)…

- Bản sao giấy khai sinh của con.

Thẩm quyền giải quyết của Tòa án: Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc ly hôn của là tòa án nhân dân cấp Quận/Huyện nơi bị đơn cư trú hoặc nơi hai bên cư trú trong trường hợp đồng thuận ly hôn.

Thứ hai, về quyền trực tiếp nuôi con sau ly hôn

Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn như sau:

“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con”

Như vậy, nếu con của bạn dưới 36 tháng tuổi thì theo quy định của pháp luật thì khi vợ chồng ly hôn sẽ được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ khi bạn không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom chăm sóc con, nếu khi con từ đủ 36 tháng tuổi trở lên nếu người mẹ không có khả năng nuôi con nữa thì bố có thể yêu cầu thay đổi quyền trực tiếp nuôi con sau ly hôn nếu có đầy đủ căn cứ theo pháp luật.