Thỏa thuận phân chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn

Vậy theo quy định của pháp luật, chúng tôi có được phép như vậy không? Nếu được mong các anh chị tư vấn cho tôi thủ tục pháp lý như giấy tờ nhà đất đứng tên thế nào để sau này các con được hưởng? Nội dung quyết định ly hôn ghi phần tài sản này? để sau khi ly hôn, người ở căn nhà đó chỉ được phép ở nhà mà không được bán. Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời: Luật Minh Gia trả lời bạn như sau:

Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:

“1. Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này.

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.

2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng…”

Khi ly hôn, vợ và chồng có quyền thỏa thuận về vấn đề phân chia tài sản, nếu như các bên không thỏa thuận được thì yêu cầu tòa án giải quyết chia tài sản căn cứ vào việc xác định đó là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ chồng. Tài sản riêng của mỗi bên vẫn là tài sản của người đó, tài sản chung được chia đôi có tính đến công sức đóng góp của hai bên, hoàn cảnh gia đình, bảo vệ quyền lợi của mỗi bên trong sản xuất kinh doanh và lỗi trong việc vi phạm nghĩa vụ của vợ chồng.

Như vậy, do ngôi nhà này là tài sản chung của vợ chồng bạn nên hai bạn có quyền thỏa thuận việc quản lý và tặng cho con. Vì hai con của bạn đều chưa thành niên nên hai bạn có thể lập văn bản thỏa thuận về tài sản với nội dung như:  

- Nội dung về việc tặng cho tài sản: Hai vợ chồng bạn sẽ thống nhất tặng cho ngôi nhà đó cho hai con; khi có đủ điều kiện  thì hai vợ chồng sẽ tiến hành thủ tục tặng cho hai con theo quy định của pháp luật (khi con đủ 18 tuổi hoặc thực hiện khi người đại diện theo pháp luật khi con dưới 18 tuổi đồng ý).

- Nội dung về việc quản lý tài sản: Vợ chồng bạn có thể thỏa thuận về việc ai sẽ quản lý và sinh sống tại ngôi nhà đó. Sau này, nếu muốn bán ngôi nhà phải có sự đồng ý của cả hai và tiền bán nhà sẽ chia cho hai con.

Sau đó, hai bạn mang văn bản thỏa thuận về tài sản này thực hiện thủ tục công chứng tại Văn phòng công chứng cùng với giấy tờ tuy thân (như chứng minh nhân dân,...) và giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở.

- Tư vấn quy định về phân chia tài sản chung vợ chồng sau khi đã ly hôn

Câu hỏi: Chào Luật sư. Luật sư cho tôi hỏi một vấn đề sau:Vợ chồng chúng tôi có một mảnh đất. Hiện nay chúng tôi đã thuận tình ly hôn. Trong quyết định của tòa án không có ghi tài sản chung. Mảnh đất hiện do tôi quản lý và là tài sản riêng. Vậy mảnh đất có bị tranh chấp khi bán hay không. Vợ củ tôi có quyền chia tài sản không. Trân trọng cám ơn Luật sư.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi tư vấn đến luật Minh Gia, về vấn đề này chúng tôi tư vấn cho bạn như sau: 

Theo quy định của Luật Hôn nhân gia đình năm 2014, cụ thể tại Điều 35. Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung:

"1. Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận.

2. Việc định đoạt tài sản chung phải có sự thỏa thuận bằng văn bản của vợ chồng trong những trường hợp sau đây:

a) Bất động sản;

b) Động sản mà theo quy định của pháp luật phải đăng ký quyền sở hữu;

c) Tài sản đang là nguồn tạo ra thu nhập chủ yếu của gia đình."

Như vậy, đã là tài sản chung vợ chồng thì mọi việc liên quan đến chiếm hữu, sử dụng, định đoạt phải do vợ chồng thỏa thuận và nếu về bất động sản thì thỏa thuận phải được lập thành văn bản thì thỏa thuận đó mới có hiệu lực.

Vợ chồng bạn đã thuận tình ly hôn, mà theo quy định của Luật Hôn nhân gia đình thì: "Trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án công nhận thuận tình ly hôn; nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận nhưng không bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn."

Thông thường, khi có quyết định giải quyết thuận tình ly hôn, việc phân chia tài sản chung đã phải được vợ chồng thỏa thuận và ghi trong quyết định. Trường hợp này, nếu mảnh đất này chưa được thỏa thuận, nó lại thuộc tài sản chung vợ chồng thì dù đã ly hôn vợ anh vẫn có quyền đòi lại phần của mình. Khi đó, mảnh đất này sẽ được phân chia theo Điều 59 Luật Hôn nhân gia đình 2014 về Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn:

"2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

3. Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch."

Như vậy, nếu có tranh chấp xảy ra, tòa sẽ chia đôi mảnh đất, hoặc giá trị mảnh đất đất cho mỗi bên có tính đến công sức đóng góp, hoàn cảnh của mỗi bên để bảo vệ lợi ích của cả hai bên.

---

- Phân chia tài sản chung sau khi ly hôn thế nào?

Hỏi: Tôi và chồng đã li hôn được 1 năm. Trước khi li hôn trong phiên toà xử li hôn thì chồng và tôi có phần chia tài sản là tự thỏa thuận.  Nghĩa là tài sản chung của 2 vợ chồng gồm có căn nhà hiện tại đang ở. Nhưng căn nhà đó tôi và chồng đã có thế chấp ngân hàng để vay tiền làm ăn. Nay tôi muốn nộp đơn xin tòa để phân chia tài sản lại. Nhưng chồng cũ của tôi hiện tại không đồng ý.

Tôi có 2 đứa con đang tuổi vị thành niên và đang ở với chồng tôi. Vậy có ảnh hưởng gì đến quyền lợi của tôi khi chia tài sản không thưa luật sư. Và việc chồng tôi không đồng ý chia tài sản có gây khó khăn gì đến việc tôi muốn chia tài sản không. Mong luật sư giải đáp thắc mắc cho tôi.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:

Khi vợ chồng ly hôn có quyền thỏa thuận hoặc yêu cầu Tòa án phân chia tài sản chung. Trong trường hợp các bên có tranh chấp về tài sản chung chưa chia khi ly hôn thì có quyền làm đơn yêu cầu Tòa án phân chia tài sản chung theo quy định. Vợ chồng bạn có hai căn nhà thuộc sở hữu chung chưa chia do đó nếu hiện nay không thỏa thuận phân chia được thì có quyền khởi kiện ra Tòa án yêu cầu giải quyết. 

Theo thông tin bạn cung cấp vợ chồng bạn thực hiện thế chấp hai căn nhà này để vay tiền ngân hàng. Do đó, khi có yêu cầu chia tài sản là quyền sở hữu nhà ở phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng theo hợp đồng vay, nếu hai bên không có khả năng trả thì bên ngân hàng có quyền xử lý quyền sử dụng đất – tài sản thế chấp theo hợp đồng hoặc khởi kiện ra Tòa án. Phần tài sản mà vợ chồng bạn được hưởng sẽ trừ đi số tiền hai người đã vay nợ ngân hàng nếu đây được xác định là nự chung.

Chồng bạn là người trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng hai người con chưa thành niên (chưa đủ 18 tuổi) không ảnh hưởng đến việc bạn có yêu cầu chia tài sản chung của vợ chồng. Tuy nhiên, bạn là người không trực tiếp nuôi dưỡng hai cháu do đó bạn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho hai cháu theo thỏa thuận khi ly hôn hoặc theo quyết định, bản án ly hôn. Nếu hai bên không thỏa thuận được thì chồng bạn có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết. Trong trường hợp trong bản án ly hôn có ghi nhận nghĩa vụ cấp dưỡng thì bạn phải thực hiện theo bản án, nếu bạn không thực hiện thì chồng bạn có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự để cưỡng chế thi hành án. 

Bạn sẽ làm đơn khởi kiện ra Tòa án cấp huyện nơi có đất để yêu cầu phân chia tài sản chung. Kèm theo đơn khởi kiện bạn phải nộp giấy tờ chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu của bạn và của chồng cũ; giấy tờ quyền sử dụng đất; giấy tờ liên quan khác v.v..