Thỏa thuận phân chia di sản và tách thửa đất đai thừa kế thế nào?

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Theo quy định tại điều này, những người thừa kế cùng hàng được hưởng di sản bằng nhau; và người ở hàng thừa kế sau chỉ  được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. 

Thứ hai, quy định về thỏa thuận phân chia di sản

Khoản 1 điều 656 Bộ luật dân sự 2015 quy định như sau: “1. Sau khi có thông báo về việc mở thừa kế hoặc di chúc được công bố, những người thừa kế có thể họp mặt để thoả thuận những việc sau đây:

a) Cử người quản lý di sản, người phân chia di sản, xác định quyền, nghĩa vụ của những người này, nếu người để lại di sản không chỉ định trong di chúc;

b) Cách thức phân chia di sản.”

Theo quy định này, thì sau khi có thông báo mở thừa kế, những người thừa kế có thể tiến hành họp mặt. Thỏa thuận phân chia di sản cũng chỉ trong phạm vi những người có quyền thừa kế, nghĩa là chỉ có chị dâu và mẹ bạn tham gia, tài sản là di sản thừa kế được phân chia cho hai người này. Nếu muốn phân chia di sản thừa kế cho bạn và được pháp luật thừa nhận, thì cần thực hiện qua 2 bước:

Bước 1: Khai nhận di sản thừa kế tại Phòng công chứng nơi có bất động sản.
Bước 2: Sau khi hoàn thành việc sang tên mẹ và chị dâu đối với thửa đất anh trai để lại, hai người sẽ tiến hành phân chia tài sản chung và tách thửa; đồng thời làm thủ tục chuyển nhượng hoặc tặng cho một phần thửa đất cho bạn.

Thứ ba, trình tự tiến hành khai nhận di sản thừa kế

Thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo điều 57, điều 58 Luật công chứng 2014 và điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP ngày 15/03/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật công chứng 2014 như sau:

–  Những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó đến và yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản tại Phòng công chứng nơi có đất;

–  Công chứng viên phải kiểm tra để xác định người để lại di sản đúng là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản và những người yêu cầu công chứng đúng là người được hưởng di sản; nếu thấy chưa rõ hoặc có căn cứ cho rằng việc để lại di sản và hưởng di sản là không đúng pháp luật thì từ chối yêu cầu công chứng hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng, công chứng viên tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định;

–  Việc thụ lý công chứng văn bản khai nhận di sản phải được niêm yết trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày niêm yết. Việc niêm yết do tổ chức hành nghề công chứng thực hiện tại trụ sở của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có bất động sản.

Sau khi nhận được bản niêm yết thừa kế có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã không có tranh chấp, khiếu kiện, Công chứng viên tiến hành ký kết văn bản khai nhận di sản. Sau khi có văn bản này, những người thừa kế tiến hành thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất.

Việc tách thửa được thực hiện theo quy trình sau:

Chuẩn bị hồ sơ gồm: Đơn đề nghị tách thửa theo Mẫu số 11/ĐK ban hành kèm theo Thông tư 24/2014/TT-BTNMT và Giấy chứng nhận đã cấp;
Nộp hồ sơ tại Sở tài nguyên và Môi trường; và Nhận kết quả.

Trân trọng

P. Luật sư tư vấn - Luật Minh Gia