Tài sản riêng và tài sản chung của vợ chồng.

... Năm 2000, em vào miền Nam sinh sống và mua 85.5m2 đất, do em đứng tên. Tháng 04/2015 mẹ em bị bệnh và qua đời. Bố em yêu cầu em về Bắc, ở với bố. Khi về bố em muốn sang tên cho em lô đất (600m2 trong đó 200m2 đất thổ cư và 400m2 đất ao đấu thầu trả thuế hàng năm). Nhưng anh trai cả không chịu, mà muốn chia đôi lô đất đó. Vậy, cho em hỏi: Nếu xảy ra tranh chấp thì sẽ chia như thế nào với 2 lô đất nói trên ( 300m2 và 600m2)và lô 85.5m2 do em mua có bị tranh chấp không? Các chị gái em có được quyền lợi gì trong đó không? Nếu bố em làm hợp đồng chuyển quyền sử dụng cho em lô đất 600m2 thì có hợp pháp không và anh trai cả có quyền khiếu nại sau này không?  Các anh tư vấn giúp em. Em xin cám ơn!
 
Trả lời: Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Thứ nhất,  đối với lô đất có diện tích 85.5m2, đây là tài sản thuộc sở hữu của bạn do bạn dùng tài sản của mình để mua, và cũng đã đứng tên. Với lô đất này các anh hay chị gái của bạn đều không có bất kì quyền lợi gì, nên không thể nảy sinh tranh chấp.

Thứ hai, trong thông tin bạn chia sẻ, không nói rõ là 600m2 đất đó bố bạn mua trước thời kì hôn nhân hay trong thời kì hôn nhân với mẹ bạn. Nên chúng tôi, không thể xác định đó có phải là tài sản riêng của bố bạn hay không. Chúng tôi xin được chia ra 2 trường hợp như sau:

1. Trước thời kì hôn nhân.

Nếu lô đất có diện tích 600m2 là tài sản bố bạn có trước thời kì hôn nhân thì đó là tài sản của riêng bố bạn nếu bố mẹ bạn không có thỏa thuận khác căn cứ vào Điều 32 Luật hôn nhân và gia đình năm có quy định về tài sản riêng của vợ, chồng cụ thể là:

“1. Vợ, chồng có quyền có tài sản riêng.
 

Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 29 và Điều 30 của Luật này; đồ dùng, tư trang cá nhân.
 

2. Vợ, chồng có quyền nhập hoặc không nhập tài sản riêng vào khối tài sản chung.”

Do đó, bố bạn có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng lô đất này cho bạn mà không cần sự đồng ý của bất kì ai. Các anh và chị gái của bạn không hề có bất kì quyền lợi gì. Đồng thời,  nếu bố bạn làm hợp đồng chuyển quyền sử dụng cho bạn lô đất 600m2 thì hoàn toàn hợp pháp.

2. Trong thời kì hôn nhân.

Nếu lô đất có diện tích 600m2 là tài sản bố bạn có sau thời kì hôn nhân thì đó là tài sản chung của bố mẹ bạn. Theo nguyên tắc, mẹ bạn sẽ được hưởng một nửa. Vì mẹ bạn mất mà không có di chúc nên số tài sản này sẽ được phân đôi, phần của mẹ bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật nếu anh( chị ) bạn có yêu cầu theo Điều 676 Bộ Luật Dân sự 2005.:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản."

Do đó, nếu bố bạn làm hợp đồng chuyển quyền sử dụng cho bạn lô đất 600m2 mà không có sự đồng ý của các anh, chị bạn là trái pháp luật.

Thứ ba, căn cứ vào khoản1 Luật Khiếu nại 2011:  

“Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.”

Do đó, anh trai bạn không có quyền khiếu nại trong trường hợp này. Tuy nhiên, anh trai bạn có thể làm đơn khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế của mẹ bạn nếu lô đất 600m2 là tài sản hình thành trong thời kì hôn nhân.
 

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tài sản riêng và tài sản chung của vợ chồng. . Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng