Quyền trực tiếp nuôi dưỡng con cái trong trường hợp chung sống như vợ chồng không đăng ký kết hôn?

Tôi về nhà mẹ sinh con xong tôi quyết định nuôi con một mình, không về nhà chồng nữa. Anh ta không làm thủ tục nhận con, tôi làm giấy khai sinh mang họ mẹ. 5 năm qua anh ta không hề hỗ trợ cho việc nuôi con dù mọi người xung quanh nhắc nhở.  Để tránh rắc rối về sau, tôi gửi đơn ra tòa đề nghị không công nhận vợ chồng thì anh ta đồng ý nhưng đòi giành quyền nuôi con. Anh ta đòi nhận con, muốn đổi họ con tôi sang họ của anh ấy. Hiện cả tôi và anh ta đều đủ điều kiện nuôi con. Xin cho hỏi liệu tôi có mất quyền nuôi con không? Anh ta có thể nhận con nếu tôi không chấp nhận thỏa thuận cho nhận con không? Xin cảm ơn luật sư!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, để trả lời câu hỏi của bạn chúng tôi xin tư vấn như sau:

Trước tiên, do hai bạn không đăng ký kết hôn nên về mặt pháp lý sẽ không được thừa nhận là quan hệ vợ chồng. Tuy nhiên  cha, mẹ vẫn có quyền và nghĩa vụ đối với con cái theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình.

Theo đó, Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định :

Điều 15. Quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.

Như vậy, nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục con được quy định:

Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

Như vậy, bạn có thể thỏa thuận về việc ai sẽ là người trực tiếp nuôi con, trong trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ căn cứ vào điều kiện nuôi dưỡng, nguyện vọng của đứa trẻ … để quyết định trao quyền trực tiếp nuôi con cho ai.

Trong trường hợp của bạn, vì bạn đã trực tiếp nuôi dưỡng đứa bé tới thời điểm hiện tại và đủ khả năng, điều kiện để tiếp tục nuôi dưỡng con nên Tòa án có thể xem xét việc bạn sẽ tiếp tục trực tiếp nuôi dưỡng con. Về phía chồng bạn, sau khi có quyết định của Tòa án sẽ thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con theo quy định của Luật.