Chung sống như vợ chồng là gì? Vi phạm bị phạt thế nào?

1. Sống chung như vợ chồng là gì?

Hiểu một cách nôm na, sống chung như vợ chồng là việc hai người công khai hoặc không công khai sống chung với nhau như một gia đình, quan hệ này không được pháp luật thừa nhận và thậm chí là nghiêm cấm những hành vi sống chung như vợ chồng với người đang có vợ, chồng.

Việc chung sống như vợ chồng thường được thể hiện thông qua các hành vi như sau:

- Người đang có vợ, có chồng chung sống như vợ chồng với người khác;

- Người chưa có vợ, có chồng nhưng chung sống như vợ chồng với người mình biết rõ là đã có vợ, có chồng.

- Việc chung sống này có thể công khai hoặc không công khai nhưng sinh hoạt như một gia đình.

- Kết quả của việc sống chung này là có con chung hoặc có tài sản chung hoặc khiến cho hàng xóm, xã hội coi như vợ chồng…

Luật Hôn nhân và Gia đình nước ta chỉ thừa nhận và bảo vệ hôn nhân của vợ chồng thông qua việc nam, nữ đăng kí kết hôn theo quy định pháp luật và quan hệ hôn nhân này chỉ chấm dứt khi có phán quyết, quyết định của Tòa án về chấm dứt hôn nhân vợ chồng . Dù vậy, nhưng một số cặp vợ chồng lại không nắm rõ được những quy định này, họ cho rằng việc không sống chung với nhau nữa là chấm dứt hôn nhân. Do đó, khi họ tiến tới mối quan hệ hôn nhân khác thì coi là vi phạm pháp luật và không được công nhận làm ảnh hưởng đến quyền lợi của mỗi bên vợ chồng cũng như con cái.

2. Xử lý hành vi sống chung như vợ chồng với người đang có vợ, chồng theo quy định pháp luật.

Nội dung câu hỏi: Xin luật sư cho hỏi quy định về sống chung như vợ chồng với người đã có gia đình? Em và cô ấy quen nhau và cùng làm chung một cty. Hai đứa em quen nhau một thời gian và dời về chung sống với nhau như vợ chồng. Trước khi về sống chung với em cô ấy đã có chồng và có hai đứa con. Đứa 14 tuổi và đứa 12 tuổi.

Chồng cô ta bỏ theo vợ nhỏ không tin tức và dịp tết rồi hai người gặp nhau và làm giấy tay và hai người đã ký. Trong đơn có nội dung là không liên quan gì nhau nửa và chồng cô ta bỏ theo vợ nhỏ biệt tích luôn không liên lạc được nửa. Giờ đây cô ta sống chung với em, cô ta chuẩn bị có con với em. Em và cô ta không đăng ký kết hôn nữa. Xin hỏi luật sư quy định thế nào và em có vi phạm gì không ạ

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi đề nghị tư vấn đến Luật Minh Gia. Với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Khoản 14 Điều 3 quy định rằng “Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.”.

Như vậy, chỉ khi có bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án về chấm dứt quan hệ vợ chồng thì được coi là ly hôn. Theo như thông tin bạn cung cấp, người phụ nữ sống chung cùng bạn mới chỉ viết thỏa thuận giữa hai người thì không được coi là ly hôn. Do đó, người phụ nữ vẫn được coi  là có quan hệ vợ chồng với người khác. Dù không đăng kí kết hôn nhưng việc bạn và người phụ nữ chung sống với nhau và sắp có con được coi là hành vi chung sống như vợ chồng với người đang có chồng.

Điểm c khoản 2 điều 5 Luật Hôn nhân & Gia đình 2014 quy định rằng:

“2. Cấm các hành vi sau đây:

c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;”

Điểm a, b Khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP Hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng

1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

a) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;

b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác;”

Khoản 1 Điều 182 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng như sau:

“1. Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

a) Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn;

b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm”

Theo quy định trên, hành vi chung sống như vợ chồng của bạn và người phụ nữ kia là vi phạm quy định pháp luật. Tùy theo mức độ sẽ bị xử phạt hành chính  từ 3 triệu đến 5 triệu đồng hoặc nặng hơn là bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trong trường hợp của bạn, người chồng kia đã bỏ đi biệt tích, không thể liên lạc được, người vợ (người phụ nữ đang chung sống với bạn) có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố mất tính và giải quyết ly hôn với người chồng để chấm dứt quan hệ vợ chồng với nhau. Sau đó, bạn và người phụ nữ đó nên đăng kí kết hôn để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của mỗi người cũng như con cái trong thời kì hôn nhân.