Cách chia tài sản chung khi chồng mất thế nào?

Tôi muốn hỏi sau khi dượng tôi qua đời, mẹ tôi có quyền chuyển quyền sử dụng đất sang cho tôi không hay phải phân chia cho 2 con của dượng tôi. Nếu dượng tôi làm di chúc, có quyền được để hết lại căn nhà cho 2 con của dượng không? Rất mong mọi người có thể giải đáp thắc mắc. Xin cảm ơn!

1. Tư vấn chia thừa kế khi chồng qua đời

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi đề nghị tư vấn, trường hợp bạn hỏi chúng tôi nghiên cứu trả lời như sau:

Trong trường hợp này, căn nhà là tài sản chung vợ chồng của mẹ bạn và dượng bạn. Nên khi dượng bạn chết ½ giá trị ngôi nhà sẽ là di sản thừa kế của dượng bạn để lại. Còn ½ còn lại thuộc sở hữu của mẹ bạn.

Theo như bạn trình bày thì dượng bạn có làm giấy cho mẹ bạn 1 nửa căn nhà, nhưng không nói rõ đã được công chứng,chứng thực chưa. Do đó nếu mà hợp đồng tặng cho này mà chưa có công chứng hoặc chứng thưc thì sẽ chưa phát sinh hiệu lực. Khi đó, 1 nửa căn nhà là di sản thừa kế của dượng bạn khi dượng bạn chết và sẽ được chia cho 2 con của dượng bạn cùng với mẹ bạn, mỗi người bằng 1/3  giá trị ½ căn nhà. Còn nếu bạn sống chung với dượng và mẹ bạn, dượng bạn đối xử và coi bạn như con của mình và bạn cũng coi dượng bạn bố của mình thì bạn cũng sẽ được nhận 1 phần thừa kế từ khối di sản này. Khi đó có 4 người thừa kế( kể cả bạn) và mỗi người ¼ giá trị của ½ giá trị ngôi nhà.

Nếu hợp đồng tặng cho đã được công chứng, chứng thực và có hiệu lực pháp luật thì khi dượng bạn chết ½ căn nhà là thuộc sở hữu của mẹ bạn và ½ ngôi nhà là di sản của dượng bạn để lại nhưng do đã tặng cho cho mẹ bạn nên mẹ bạn có thể làm thủ tục sang tên toàn bộ căn nhà và đứng tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Khi đó mẹ bạn có quyền chuyển quyền sử dụng đất sang cho bạn.

Như đã trình bày ở trên, căn nhà là sở hữu chung của vợ chồng nên dượng bạn chỉ có quyền định đoạt ½ giá trị căn nhà chứ không có quyền quyết định cả căn nhà. Ngoài ra, nếu dượng bạn để lại di chúc mà để lại hết di sản cho 2 người con của dượng bạn thì mẹ bạn vẫn sẽ được hưởng 1 phần di sản bằng 2/3 của 1 suất thừa kế theo pháp luật (Do mẹ bạn thuộc diện hưởng thừa kế không phụ thuộc vào di chúc) như theo quy định tại Điều 644 Bộ luật dân sự 2015 quy định như sau:

Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này.

---

2. Hạn chế phân chia di sản theo di chúc chung vợ chồng theo quy định?

Luật sư tư vấn đối với việc hạn chế phân chia di sản khi việc phân chia di chúc chung vợ chồng khi một người mất ảnh hưởng đến đời sống của người con sống, cụ thể như sau:

Câu hỏi:

Chào luật sư, tôi có một câu hỏi xin luật sư trả lời giúp. Năm 2011 bố chồng tôi bị mắc bệnh ung thư và có lập di chúc chung với mẹ chồng tôi (bố chồng tôi đã mất còn hiện mẹ chồng tôi đang còn sống) là sau khi ông bà mất sẽ để lại tài sản là 65m2 đất cho 2 anh em trai. Nhưng hiện trên mảnh đất đó bố́ mẹ chồng tôi đã xây 2 ngôi nhà riêng cầu thang nhưng đường đi thì nhà em lại phải đi qua nhà tôi thì mới ra đến đừơng. Bây giờ mẹ chồng tôi còn sống nhưng em trai tôi đòi bán nhà mẹ tôi không đồng ý thì em ấy đòi sẻ nhà để em ấy lấy phần của bố cho 2 anh em còn phần của mẹ thì mẹ không cho cũng được. Nếu mẹ chồng tôi và chồng tôi không đồng ý thì em ấy có được quyền chia hay bán phần ấy không? Và bố tôi mất rồi mẹ chồng có đựơc huỷ di chúc không? Mẹ chồng và chồng tôi muốn giữ lại nhà để ở thì em ấy có kiện được không? Quy định thế nào? Cảm ơn hội luật sư Minh Gia!

Tư vấn:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Luật Minh Gia, chúng tôi tư vấn cho trường hợp của bạn như sau:

Bộ luật dân sự 2015 có hiệu lực không còn quy định về di chúc chung của vợ chồng. Chính vì thế, di chúc chung của bố mẹ chồng bạn không có hiệu lực pháp luật. Như vậy, phần di sản của bố chồng bạn để lại là ½ khối tài sản chung, tức là 32,5m2 đất sẽ được chia thừa kế theo pháp luật theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Mẹ chồng, chồng và em bạn là những người thừa kế cùng hàng nên 32,5m2 đất sẽ được chia đều cho ba người. Việc em bạn yêu cầu chia phần di sản của bố để lại là đúng với quy định của pháp luật. Mẹ chồng của bạn có quyền định đoạt ½ tài sản và một phần di sản do bố chồng bạn để lại, phần được chia cho em bạn thì em bạn có quyền định đoạt tài sản của mình, mẹ chồng bạn không có quyền cấm hay không cho phép.

Trên đây là nội dung tư vấn về: Phân chia tài sản chung khi chồng mất. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ bạn vui lòng liên hệ bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp.