Ly hôn khi kết hôn trước năm 2000 và thất lạc đăng ký kết hôn

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng Luật Minh Gia, nội dung bạn hỏi chúng tôi tư vấn như sau:

Trong vụ việc ly hôn, trường hợp vợ chồng đều thừa nhận là có đăng ký kết hôn và việc thay đổi địa giới hành chính nên không xác định được việc kết hôn là có thật thì có cơ sở xác định họ đã có quan hệ hôn nhân hợp pháp. Hai bên đều thừa nhận có hôn nhân hợp pháp là thừa nhận họ có trách nhiệm với nhau theo quy định của pháp luật về quan hệ hôn nhân hợp pháp, trong đó có quan hệ về tài sản, và cũng chính là trường hợp quy định tại Khoản 2, Điều 92 Bộ luật Tố tụng Dân sự về trường hợp những tình tiết, sự kiên không phải chứng minh: “2. Một bên đương sự thừa nhận hoặc không phản đối những tình tiết, sự kiện, tài liệu, văn bản, kết luận của cơ quan chuyên môn mà bên đương sự kia đưa ra thì bên đương sự đó không phải chứng minh.”

Việc khai nhận là vợ chồng nếu không có dấu hiệu mạo nhận để chống lại, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người thứ 3 thì không cần thiết phải xác minh thêm. Cũng phải nhấn mạnh lại là đó là trong vụ việc ly hôn và không phát hiện có dấu hiệu ảnh hưởng đến quyền lợi của người thứ ba.

Trong trường hợp có dấu hiệu mạo nhận là vợ chồng hợp pháp hoặc việc không xuất trình đăng ký kết hôn có dấu hiệu nhằm dấu diếm thời điểm kết hôn, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người thứ ba thì Tòa án phải xem xét, yêu cầu xuất trình chứng cứ khác để chứng minh. Ví dụ: Anh A đã bán cho anh X một ngôi nhà. Sau này, anh A và chị B khởi kiện yêu cầu tuyên bố giao dịch mua bán nhà vô hiệu vì anh A tự ý định đoạt tài sản chung của vợ chồng. Anh X khai rằng anh A và chị B không phải là vợ chồng , hoặc khai rằng thời điểm bán nhà thì anh A chưa kết hôn với chị B, họ dựng lên chuyện là vợ chồng nhằm chiếm đoạt tài sản. Trong trường hợp này thì anh A và chị B lại phải có nghĩa vụ chứng minh họ là vợ chồng hợp pháp và thời kỳ hôn nhân cụ thể từ khi nào.

Chung sống không kết hôn muốn chia tay để kết hôn với người khác được không?

Câu hỏi: Tôi lấy chồng từ năm 2003 và đã không đăng ký kết hôn, chúng tôi đã có hai con. Khi tôi làm giấy khai sinh cho con, UBND yêu cầu người cha khai vào giấy nhận con thì người cha mới được đứng tên trong khai sinh. Nay chúng tôi không sống chung với nhau nữa và tôi muốn làm thủ tục đăng ký kết hôn với người Nhật. 

Tôi cần chuẩn bi giấy tờ như sau: (1) giấy khai sinh, (2) giấy chứng nhận độc thân, (3) giấy trích lục ly hôn thì mới đủ điều kiện kết hôn. Nhưng trường hợp của tôi không có kết hôn thì làm sao có được giấy ly hôn? Xin luật sư giúp tôi giải đáp cho tôi vấn đề trên.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi cần tư vấn đến công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Mục 3 Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP của Tòa án Nhân dân tối cao, Viện kiểm sát Nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp, ngày 03/01/2001, hướng dẫn thi hành Nghị quyết 35/2000/QH10, ngày 09/06/2000 của Quốc hội về việc thi hành Luật HN&GĐ quy định cụ thể về trường hợp chung sống như vợ chồng mà không đăng ký muốn chia tay như sau:

"Đối với trường hợp nam và nữ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 01/01/2001 trở đi mà không đăng ký kết hôn, thì theo quy định tại khoản 1 Điều 11 Luật HN&GĐ, họ không được pháp luật công nhận là vợ chồng; nếu một trong các bên hoặc cả hai bên có yêu cầu ly hôn, thì Toà án thụ lý vụ án để giải quyết và tuyên bố không công nhận họ là vợ chồng".

Trường hợp của hai bạn đã có con chung thì được xác định là đã “chung sống với nhau như vợ chồng”. Hai bạn chưa từng đăng ký kết hôn nên không thể làm thủ tục ly hôn, tuy nhiên, với trường hợp này bạn cần làm thủ tục xin Tòa án ra quyết định không công nhận hôn nhân của hai người, quyết định này có giá trị như quyết định ly hôn và bạn có thể dùng thay thế cho bản chính Quyết định ly hôn hay trích lục ly hôn để bạn đi làm thủ tục đăng ký kết hôn.

Thủ tục không công nhận hôn nhân này tương tự như thủ tục ly hôn (Về thủ tục ly hôn, bạn vui lòng tham khảo tại bài viết "Hướng dẫn thủ tục ly hôn" đã đăng trên trang web Luật Minh Gia).