Đã đồng ý tặng cho phần di sản thừa kế có đòi lại được không?

Nội dung câu hỏi: Thưa luật sư Minh Gia, gia đình chồng tôi gồm 4 người con trai và 5 người con gái. Mẹ chồng tôi mất năm 1990, sau đó năm 2009, bố chồng tôi  đồng ý cho vợ chồng tôi và chú út quyền sử dụng đất ở của bố mẹ chồng tôi. Nhưng chú út đi làm xa nhà nên chú thỏa thuận với vợ chồng tôi là lấy tiền và đồng ý để đất lại cho vợ chồng tôi quyền sử dụng đất. Bố chồng và anh cả  đã ký tên và làm bìa đỏ đứng tên 2 vợ chồng tôi. Năm 2013, chồng tôi mất. Đến năm 2016, nhà nước có chủ trương làm lại bìa đỏ và bố chồng cùng với các con tôi đồng ý cho tôi đứng tên. Sang năm 2017, anh cả làm đơn kiện tôi đòi lại đất. Xin hỏi luật sư, trường hợp của tôi thì giải quyết như thế nào? Anh cả có đòi lại được đất không? Xin chân thành cảm ơn luật sư!

Trả lời: Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia, với thắc mắc của bạn chúng tôi giải đáp như sau:

Điều 66 Luật hôn nhân và gia đình 2014 có quy định về giải quyết tài sản của vợ chồng trong trường hợp một bên chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết như sau:

“1. Khi một bên vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì bên còn sống quản lý tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác quản lý di sản hoặc những người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản.

2. Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.

3. Trong trường hợp việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của vợ hoặc chồng còn sống, gia đình thì vợ, chồng còn sống có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế phân chia di sản theo quy định của Bộ luật dân sự.

4. Tài sản của vợ chồng trong kinh doanh được giải quyết theo quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này, trừ trường hợp pháp luật về kinh doanh có quy định khác.”

Như vậy, khi mẹ chồng bạn mất thì bố chồng của bạn sẽ là người quản lý phần tài sản của mẹ bạn tuy nhiên, bố chồng bạn không có toàn quyền định đoạt đối với phần di sản đó. Nếu một trong những người được hưởng thừa kế đối với phần di sản này yêu cầu chia di sản thừa kế thì phần tài sản của mẹ bạn vẫn được chia theo quy định của pháp luật.

Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định về thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Với trường hợp của bạn, do bạn không nói roc bố chồng bạn và người anh cả ký vào giấy tờ gì do đó chúng tôi phân ra thành các trường hợp sau:

Trường hợp thứ nhất: Bố chồng bạn và 9 người con sẽ thuộc hàng thừa kế thứ nhất và đều có quyền yêu cầu chia di sản thừa kế đối với mảnh đất này. Việc bố bạn đồng ý chuyển nhượng mảnh đất này cho vợ chồng bạn và người em út mà không có sự đồng ý của tất cả những người còn lại, chỉ có sự đồng ý của người anh cả là không phù hợp với quy định của pháp luật. Giao dịch tặng cho giữa bố chồng bạn, người anh cả và vợ chồng bạn sẽ được coi là giao dịch dân sự vô hiệu, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên vợ chồng bạn sẽ không có giá trị. Người anh cả có quyền khởi kiện yêu cầu phân chia di sản thừa kế với phần di sản của người mẹ để lại. Nếu người anh cả có khởi kiện thì phần di sản thừa kế của mẹ bạn sẽ được xác định và được phân chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. 

Trường hợp thứ hai: Nếu như người anh cả và bố chồng bạn đã ký giấy tờ đồng ý tặng cho phần tài sản thừa kế thuộc quyền sở hữu của mình cho vợ chồng bạn thì trường hợp này người anh cả khởi kiện đòi lại đất là không phù hợp với quy định.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến bộ phận Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.