Chia tài sản là cửa hàng kinh doanh, nhà đất, vật dụng gia đình khi ly hôn thế nào?

Nhờ sự nhanh nhẹn, tháo vát của chị mà công việc kinh doanh khá phát đạt, anh chị đã xây dựng được ngôi nhà mới khang trang, mua sắm nhiều vật dụng, tiện nghi đắt tiền. Gần đây do việc làm ăn thua lỗ, giữa hai vợ chồng nảy sinh nhiều mâu thuẫn, bất đồng gay gắt nên anh chị quyết định ly hôn. Tuy nhiên chị còn băn khoăn vì chưa biết Toà án sẽ giải quyết phần tài sản như thế nào vì bố mẹ chồng chị cho rằng khi lấy anh chị không có bất kỳ tài sản nào thì khi ly hôn cũng không được mang theo bất kỳ tài sản nào. Pháp luật hôn nhân và gia đình của nước ta quy định về vấn đề này như thế nào?

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng như sau:

“Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.”

Trường hợp của chị gái bạn sau khi lấy chồng ở chung với nhà chồng, vợ chồng chị gái bạn đã làm ăn kinh doanh và xây dựng được ngôi nhà mới khang trang, mua sắm nhiều vật dụng, tiện nghi đắt tiền như vậy tài sản đó là tài sản chung do công sức của vợ chồng chị gái bạn trong thời kỳ hôn nhân.

Trường hợp chị gái chị lấy chồng và sống chung với gia đình nhà chồng mà muốn ly hôn thì pháp luật có quy định về việc chia tài sản như sau:

“Điều 61. Chia tài sản trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình

1. Trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình mà ly hôn, nếu tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình không xác định được thì vợ hoặc chồng được chia một phần trong khối tài sản chung của gia đình căn cứ vào công sức đóng góp của vợ chồng vào việc tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung cũng như vào đời sống chung của gia đình. Việc chia một phần trong khối tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận với gia đình; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

2. Trong trường hợp vợ chồng sống chung với gia đình mà tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình có thể xác định được theo phần thì khi ly hôn, phần tài sản của vợ chồng được trích ra từ khối tài sản chung đó để chia theo quy định tại Điều 59 của Luật này.”

Như vậy chị gái bạn muốn ly hôn và chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân nếu không thỏa thuận được với gia đình nhà chồng thì yêu cầu tòa án giải quyết.

Trường hợp vợ chồng chị gái bạn sống chung với gia đình mà ly hôn tài sản vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình mà không xác định được thì chị gái bạn hoặc chồng sẽ được một phần trong khối tài sản chung của gia đình căn cứ vào công sức đóng góp vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung đó.

Trường hợp vợ chồng chị gái bạn sống chung với gia đình mà tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình có thể xác định được theo phần thì khi ly hôn phần tài sản của vợ chồng chị gái bạn sẽ được trích ra từ khối tài sản chung đó để chia.

- Chia tài sản chung vợ chồng khi tiến hành ly hôn?

Chào Luật Sư, xin tư vấn giúp tôi vấn đề sau: Ba mẹ tôi hiện tại đã ly hôn rồi nhưng vẫn còn tranh chấp tài sản. Nhà tôi có 4 chị em đều đã trưởng thành và 3 người đã có gia đình riêng, chỉ còn vợ chồng tôi là cùng sống chung với mẹ. Nhà tôi có 1 mảnh đất thổ cư ba mẹ đã cho 2 anh trai cất nhà nhưng chưa tách sổ. Vậy khi ra tòa án phân chia tài sản thì sẽ được giải quyết như thế nào? Tài sản chung của ba mẹ tôi sẽ được chia ra sao? Mong Luật sư giải đáp thắc mắt này giúp tôi ạ. Tôi xin chân thành cám ơn!

Tư vấn: Chào bạn, đối với yêu cầu hỗ trợ của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về việc chia tài sản chung vợ chồng sau ly hôn. Cụ thể:

Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng (đã được trích dẫn tại phần tư vấn trên).

"Điều 59. Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn

1. Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này.

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.

2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

3. Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch."

Như vậy, đối với những tài sản hình thành trong hôn nhân bao gồm cả quyền sử dụng đất trên (nếu không phải được nhận thừa kế hoặc tặng cho riêng), mặc dù chia hai anh nhưng không có hợp đồng và chưa sang tên nên vẫn là của bố mẹ và đều được xác định là tài sản chung bố, mẹ. Theo đó, khi ly hôn việc chia tài sản trên tình thần thỏa thuận, nếu thỏa thuận không được thì nguyên tắc sẽ chia đôi cho bố mẹ nhưng có xét tới công sức đóng góp mỗi bên vào khối tài sản chung đó..  Đối với ngôi nhà trên đất do anh xây dựng thì đó là tài sản của hai anh, bố mẹ không có quyền yêu cầu chia.