Quy định của pháp luật về nghỉ hưu trước tuổi?

1. Tư vấn quy định của pháp luật về chế độ hưu trí

Người lao động khi đã có khoảng thời gian cống hiến cho công việc và điều kiện sức khỏe không đảm bảo để có thể tiếp tục thực hiện công việc thì có thể nghỉ hưu trước tuổi nếu đủ điều kiện. Song hầu hết người lao động đều có những trăn trở về mức hưởng lương hưu khi nghỉ hưu trước tuổi?

2. Điều kiện và mức hưởng lương hưu khi nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động?

Câu hỏi:

Thưa luật sư tôi muốn hỏi về vấn đề lương hưu của bố tôi khi bố tôi muốn về hưu trước tuổi vào năm 2022. Bố tôi sinh năm 1965. Đã đóng bảo hiểm xã hội 32 năm. Trong đó 3 năm bộ đội. Sau đó chuyển ngành sang lái máy xây dựng. Là công nhân lái máy xây dựng cho tổng công ty Sông Đà. Bố tôi lái máy "Cạp". (một loại máy xây dựng của Liên Xô chuyên làm thủy điện và được xếp vào dòng máy xây dựng hạng nặng) từ năm 2007 đến nay bố tôi chuyển sang lái máy đầm. Và hiện tại bố tôi đang là thợ bậc 6/7. Vậy năm nay bố tôi muốn về hưu. Xin luật sư tư vấn về chế độ, mức lương khi bố tôi năm nay muốn về hưu trước tuổi. Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn đến Luật Minh Gia, sau khi nghiên cứu trường hợp của bạn chúng tôi đưa ra yêu cầu tư vấn như sau:

Thứ nhất, điều kiện nghỉ hưu trước tuổi

Theo quy định tại Điều 55 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 được sửa đổi bổ sung bởi Điểm b Khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019 quy định:

“Điều 55. Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động khi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%;

b) Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động khi bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

c) Có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.

2. Người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 54 của Luật này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động;

b) Có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.”

Theo đó, căn cứ theo quy định trên đối chiếu với trường hợp bố của bạn, bố bạn đóng bảo hiểm xã hội được 32 năm và sinh năm 1965 đến nay là 57 tuổi, tuy nhiên độ tuổi nghỉ hưu theo đúng quy định tại thời điểm năm 2022 đối với lao động nam là 60 tuổi 6 tháng. Do đó, để về hưu tại trước tuổi bố bạn sẽ phải thực hiện thủ tục giám định mức suy giảm khả năng lao động, nếu có mức suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81% thì bố bạn sẽ đủ điều kiện để nghỉ hưu trước tuổi (cụ thể là nghỉ trước tối đa 05 tuổi).

Thứ hai, về xác định mức hưởng lương hưu

Nếu bố bạn đủ điều kiện để nghỉ hưu trước tuổi theo phần tư vấn phía trên thì mức hưởng lương hưu của bố bạn sẽ được xác định như sau:

Theo quy định tại Điều 56 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về mức hưởng lương hưu hằng tháng được tính như sau:

“Điều 56. Mức lương hưu hằng tháng

1. Từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành cho đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%.

2. Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:

a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;

b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

3. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.”

Mức lương hưu hàng tháng được xác định bằng công thức:

Theo thông tin bạn cung cấp, bố bạn tham gia đóng bảo hiểm xã hội được 32 năm nên nếu bố bạn nghỉ hưu tại thời điểm năm 2022 thì mức hưởng sẽ tính như sau:

- 20 năm đầu = 45%

- 12 năm sau được tính bằng 12*2%=24%

- Thời gian nghỉ hưu trước tuổi là 3 năm 06 tháng nên sẽ bị trừ 7% tỷ lệ hưởng lương hưu

- Tổng tỷ lệ hưởng lương hưu của bố bạn sẽ là: (45%+24%)-7%=62% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

---

3. Quy định của pháp luật về nghỉ hưu trước tuổi

Câu hỏi:

Sinh năm: 05/02/1963. Tôi nhập ngũ tháng 3 năm 1983 đến tháng 6 năm 1986 quyết định xuất ngũ về nông trường quốc doanh 22/12. Thời gian tại ngũ 3 năm 3 tháng cấp bậc trước khi xuất ngũ thiếu úy sĩ quan dự bị. Tôi đóng BHXH đến tháng 4 năm 2015 xin nghỉ mất sức thời gian công tác liên tục 32 năm 2 tháng. Thời gian cuối tôi đóng BHXH 34 tháng mức 3,74 tính lương hưu bình quân của tôi 5 năm cuối thấp hơn mức lương thiếu úy trước khi xuất ngũ. Với trường hợp của tôi về hưu có được hưởng mức lương khi xuất ngũ không. Xin trân thành cảm ơn!

Trả lời:

cảm ơn bạn đã gửi nội dung đề nghị tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia chúng tôi, trường hợp của bạn chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Nếu bạn đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động được quy định tại Điều 51 Luật bảo hiểm xã hội năm 2006 thì cách tính lương hưu với trường hợp của bạn được tính theo Điều 52 Luật bảo hiểm xã hội năm 2006 như sau:

“Điều 52.Mức lương hưu hằng tháng

1. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 50 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 58, Điều 59 hoặc Điều 60 của Luật này tương ứng với mười lăm năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%.

2. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 51 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 1%.

3. Mức lương hưu hằng tháng thấp nhất bằng mức lương tối thiểu chung”.  

Đồng thời khoản 1 Điều 58 Luật bảo hiểm xã hội năm 2006 có quy định như sau:

“Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của năm năm cuối trước khi nghỉ hưu”.

Như vậy, mức trung bình tiền lương tháng đóng bảo hiểm để tính lương hưu hàng tháng là trung bình tiền lương 5 năm cuối trước khi bạn nghỉ hưu.

Trân trọng!