Điều kiện hưởng lương hưu trước tuổi theo quy định

Câu hỏi:

Tôi có thời gian đóng bảo hiểm xã hội 11 năm (từ 1982 đến 1993). Năm 1993 trường tôi giải thể, yêu cầu tôi tự liên hệ công tác nơi khác. Đến 1997 tôi mới tìm được chỗ công tác vừa ý (trường học công lập). Nghề của tôi là nghề dạy học, nhưng tuổi của tôi mới được 54 tuổi. Vậy tôi có được nghỉ hưu trước tuổi hay không? Nếu được nghỉ thì tôi được hưởng chế độ như thế nào?

Trả lời:

Cảm ơn bác đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, với trường hợp bác đang vướng mắc chúng tôi tư vấn như sau:

1. Điều kiện nghỉ hưu trước tuổi

Theo quy định tại điều 6 nghị định 143/2020/NĐ-CP có quy định các trường hợp nghỉ hưu trước tuổi như sau:

“1. Cán bộ, công chức, viên chức trong biên chế và cán bộ, công chức cấp xã hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp theo quy định của pháp luật (sau đây gọi chung là cán bộ, công chức, viên chức), thuộc đối tượng tinh giản biên chế nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

a) Dôi dư do rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền của Đảng, Nhà nước hoặc do đơn vị sự nghiệp công lập sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nhân sự để thực hiện chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy và nhân sự;

b) Dôi dư do cơ cấu lại cán bộ, công chức, viên chức theo vị trí việc làm, nhưng không thể bố trí, sắp xếp được việc làm khác;

c) Chưa đạt trình độ đào tạo theo tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ quy định đối với vị trí việc làm đang đảm nhiệm, nhưng không có vị trí việc làm khác phù hợp để bố trí và không thể bố trí đào tạo lại để chuẩn hóa về chuyên môn, nghiệp vụ hoặc được cơ quan, đơn vị bố trí việc làm khác nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.

d) Có chuyên ngành đào tạo không phù hợp với vị trí việc làm hiện đang đảm nhiệm nên không hoàn thành nhiệm vụ được giao nhưng không thể bố trí việc làm khác hoặc được cơ quan, đơn vị bố trí việc làm khác nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.

đ) Có 02 năm liên tiếp liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế, cán bộ, công chức có 01 năm được xếp loại chất lượng ở mức hoàn thành nhiệm vụ và 01 năm không hoàn thành nhiệm vụ nhưng không thể bố trí việc làm khác phù hợp hoặc không hoàn thành nhiệm vụ trong năm trước liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.

e) Có 02 năm liên tiếp liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế, viên chức có 01 năm được xếp loại chất lượng ở mức hoàn thành nhiệm vụ và 01 năm không hoàn thành nhiệm vụ nhưng không thể bố trí việc làm khác phù hợp hoặc không hoàn thành nhiệm vụ trong năm trước liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý;

g) Có 02 năm liên tiếp liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế mà trong từng năm đều có tổng số ngày nghỉ làm việc bằng hoặc cao hơn số ngày nghỉ tối đa do ốm đau theo quy định tại khoản 1 Điều 26 Luật bảo hiểm xã hội, có xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh và của cơ quan Bảo hiểm xã hội chi trả trợ cấp ốm đau theo quy định của pháp luật hoặc trong năm trước liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế có tổng số ngày nghỉ làm việc bằng hoặc cao hơn số ngày nghỉ tối đa do ốm đau theo quy định tại khoản 1 Điều 26 Luật bảo hiểm xã hội, có xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh và của cơ quan Bảo hiểm xã hội chi trả trợ cấp ốm đau theo quy định của pháp luật nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế được cơ quan, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.

...”

Căn cứ theo quy định nêu trên, để được về hưu theo diện tinh giản biên chế trước tiên bác phải thuộc một trong các trường hợp tinh giản biên chế đã nêu trên.

Ngoài ra, để được hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi do tinh giản biên chế bác còn phải đáp ứng được các điều kiện theo quy định tại Khoản 2 Điều 8 Nghị định 108/2014/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi nghị định 143/2020/NĐ-CP cụ thể bao gồm:

- Đã có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên; 

- Có tuổi thấp hơn tối đa đủ 5 tuổi và thấp hơn tối thiểu đủ 2 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động. Tức nghĩa, vào năm 2021 để được nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 108 nữ phải nằm trong độ tuổi từ 50 tuổi 04 tháng đến 53 tuổi 04 tháng, nam từ 55 tuổi 03 tháng đến 58 tuổi 03 tháng. Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng với nam và 04 tháng với nữ.

Đối chiếu với thông tin bác cung cấp, năm nay bác 54 tuổi, xét về tuổi nghỉ hưu với nữ thì bác đã vượt quá độ tuổi quy định, xét về tuổi nghỉ hưu với nam thì bác chưa đến độ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Nếu bác là viên chức nam thì bác có thể chờ đến khi nằm trong độ tuổi nghỉ hưu trước tuổi nêu trên để giải quyết chế độ nghỉ hưu trước tuổi khi đủ các điều kiện nghỉ hưu còn lại.

2. Các chế độ được hưởng khi nghỉ hưu trước tuổi

Nếu bác nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 108 bác được hưởng các chế độ sau:

- Không bị trừ tỷ lệ hưởng lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi;

- Được trợ cấp 05 tháng tiền lương cho hai mươi năm đầu công tác, có đóng đủ bảo hiểm xã hội. Từ năm thứ hai mươi mốt trở đi, cứ mỗi năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội được trợ cấp 1/2 (một phần hai) tháng tiền lương.

- Được trợ cấp 03 tháng tiền lương cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019.

Lưu ý: Nội dung tư vấn trên áp dụng với trường hợp bác công tác trong ngành giáo dục nhưng không thuộc trường hợp làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên.

Ngoài ra, nếu bác không đủ điều kiện để nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 108 thì bác có thể xem xét nghỉ hưu theo diện suy giảm khả năng lao động. Điều kiện để nghỉ hưu theo diện suy giảm khả năng lao động bao gồm:

- Đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên;

- Đủ tuổi nghỉ hưu trước tuổi theo quy định. Vào năm 2021, tuổi nghỉ hưu trước tuổi thấp nhất của lao động nam là 55 tuổi 03 tháng và lao động nữ là 50 tuổi 04 tháng;

- Bị suy giảm 61% khả năng lao động trở lên.