Chia thừa kế nhà đất theo pháp luật mới nhất

1. Chia thừa kế

Chia thừa kế được hiểu là việc phân chia di sản của người để lại di sản cho những người thừa kế. Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 thì chia thừa kế được phân thành 2 loại: phân chia di sản theo di chúc và phân chia di sản theo pháp luật.

Chia thừa kế theo pháp luật cần xác định di sản, người thừa kế và phần thừa kế được chia.

2. Chia thừa kế nhà đất thep pháp luật

Tại Điều 650 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định những trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:

“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

2. Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.”

Theo đó, việc phân chia di sản thừa kế là đất đai dựa trên quy định của pháp luật sẽ được thực hiện nếu thuộc một trong các trường hợp được nêu trên.

3. Người thừa kế theo pháp luật

Theo Khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 thì những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự:

- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Theo đó, di sản thừa kế sẽ được tiến hành phân chia cho những người thừa kế theo thứ tự, theo hàng thừa kế. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Ngoài ra, Bộ luật dân sự 2015 còn quy định về thừa kế kế vị tại Điều 652. Theo đó, trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.

4. Chia thừa kế nhà đất theo pháp luật mới nhất

Để giúp bạn đọc có thể hiểu sâu sắc hơn về vấn đề chia thừa kế nhà đất theo pháp luật hiện hành cũng như viện dẫn quy định giải quyết trong thực tế, Luật Minh Gia gửi tới tình huống dưới đây. Mời bạn đọc tham khảo:

Câu hỏi:

Gia đình chồng tôi có 4 người con: 2 trai, 2 gái. Tất cả đều lập gia đình và ở riêng. Chồng tôi là con trai lớn ở cùng bố mẹ. Tổng diện tích hiện tại của nhà tôi là 120 m, trong đó 60m là do tôi bỏ tiền ra cơi nới, xây dựng thêm. Sổ đỏ đất đứng tên riêng của bố tôi nhưng bố tôi mới mất không để lại di chúc. Ông bà nội đã mất trước bố chồng tôi. Chị gái tôi đòi phân chia tài sản. Xin hỏi luật sư, bây giờ tài sản hiện tại được phân chia thế nào ạ.

Trả lời tư vấn:

Cảm ơn anh đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, đối với trường hợp của anh, chúng tôi có ý kiến tư vấn như sau:

Thứ nhất, xác định di sản của bố chồng để lại

Để phân chia di sản cho những người thừa kế trước hết cần làm rõ những di sản của bố chồng để lại. Theo thông tin chị cung cấp, trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên của bố chồng chị nên có thể thửa đất thuộc quyền sử dụng riêng của bố hoặc của chung bố mẹ chồng (quy định tại Điều 33, Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: căn cứ vào nguồn gốc của tài sản và thỏa thuận của bố mẹ). Nếu thuộc quyền sử dụng riêng của bố thì toàn bộ tài sản của bố được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế hàng thứ nhất. Nếu là tài sản chung của bố mẹ thì tài sản của bố chồng chị để lại là một nửa mảnh đất và một nửa ngôi nhà của bố mẹ xây dựng.

Thứ hai, phân chia di sản của bố chồng

Sau khi xác định được phần di sản của bố chồng để lại sẽ phân chia thừa kế theo pháp luật do bố chồng chị mất không để lại di chúc. Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

…

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Căn cứ quy định trên có thể xác định bố chồng có 05 người thừa kế hàng thứ nhất gồm: mẹ chồng và 04 người con. Phần di sản của bố chồng để lại được chia đều cho 05 người thừa kế. Chị gái của chồng chị là người được hưởng một phần di sản nên có quyền yêu cầu phân chia di sản thừa kế.

Tuy nhiên, đối với ngôi nhà trên đất, vợ chồng chị đã bỏ ra chi phí cải tạo, sửa chữa, cơi nới thêm diện tích sử dụng 60m2 nên vợ chồng chị có quyền yêu cầu thanh toán riêng phần chi phí này, sau đó thực hiện phân chia di sản theo quy định tại Điều 658 Bộ luật Dân sự 2015.

Trường hợp không thỏa thuận được thì vợ chồng chị có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản để yêu cầu thanh toán chi phí đã tạo lập, làm tăng thêm giá trị ngôi nhà và đưa ra được những chứng cứ chứng minh cho công sức đã cơi nới, cải tạo, sửa chữa ngôi nhà của bố mẹ.