Xâm phạm chỗ ở bất hợp pháp và đe dọa giết người có vi phạm?

Đến nay, chú đó và những người chú khác đã làm đơn khởi kiện ra tòa với lý do ngôi nhà là do ông bà em mua chứ không phải do mẹ em mua. Nhưng em có giấy tờ chứng minh việc mẹ em mua nhà hợp pháp, có chứng thực của UBND phường nên Luật sư của em đã gửi đơn tới tòa án yêu cầu trả lại đơn và nêu rõ bên nguyên đơn không đủ chứng cứ về nguồn gốc căn nhà là của ông bà. Hiện nay, em muốn trở lại sinh sống tại ngôi nhà nhưng người chú kia nhất định không chịu chuyển đi và nhiều lần các chú đã đe dọa, đòi chém chết em, không cho em về đó sinh sống.

Em đã trình báo UBND phường và công an phường đã họp hòa giải và kết luận căn nhà trên là của em, yêu cầu các chú không được tới đe dọa nữa. Nhưng cũng không có quyết định rõ ràng về việc chú em có được sống ở đó nữa không, em có được về đó sống không và em vẫn còn bị các chú đe dọa nên em cũng không dám về. Em phải làm sao để đuổi ông chú đó ra khỏi nhà và để bảo đảm an toàn cho em khi em về nơi đó sinh sống. Kính mong được giúp đỡ.

1. Tư vấn về hành vi xâm phạm chỗ ở và đe dọa giết người

Trả lời:

Theo thông tin của bạn cung cấp thì bạn được thừa kế ngôi nhà của mẹ bạn để lại cho, nhưng các chú bạn ở và không chịu chuyển đi nơi khác và nói không phải nhà do mẹ bạn mua. Tuy nhiên bạn có đầy đủ giấy tờ chứng minh ngôi nhà đó là do mẹ bạn mua và đã được Ủy ban nhân dân quận cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào ngày 16/8/2013. Ngôi nhà đó giờ thuộc quyền sở hữu của bạn. Hành vi chú bạn ở ngôi nhà đó và không chịu chuyển đi và không cho bạn về ở là hành vi xâm phạm chỗ ở của người khác.

- Về quyền đối với chỗ ở hợp pháp

Theo quy định tại Bộ luật Dân sự có quy định như sau: Cá nhân có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Việc vào chỗ ở của một người phải được người đó đồng ý.

Như vậy hành vi các chú bạn không có quyền đến nhà của bạn ở, và nếu đến ở phải được sự đồng ý của bạn.

- Về hành vi xâm phạm chỗ ở của người khác

Theo quy định tại 158 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) có quy định về tội xâm phạm chỗ ở của công dân như sau: 

''1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây xâm phạm chỗ ở của người khác, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

...''

Như vậy hành vi các chú của bạn là xâm phạm cho ở của người khác trái pháp luật có thể bị phạt theo quy định của pháp luật. Ngoài hành vi xâm phạm cho ở của bạn còn có hành vi đe dọa, dòi chém giết bạn. Theo quy định tại Bộ luật hình sự  có quy định về hành vi đe dọa giết người như sau: 

“1. Người nào đe dọa giết người, nếu có căn cứ làm cho người bị đe dọa lo sợ rằng việc đe dọa này sẽ được thực hiện, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.''

Như vậy căn cứ theo quy định của pháp luật các chú của bạn đã xâm phạm chỗ ở của bạn trái pháp luật và có hành vi đe dọa giết người. Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình, bạn có thể viết đơn trình báo về hai hành vi trái pháp luật trên đến cơ quan công an để yêu cầu giải quyết.

---

2. Xâm phạm chỗ ở của công dân trái pháp luật bị xử lý thế nào?

Câu hỏi:

Cạnh nhà tôi trước đây là 1 mảnh đất trống, tôi có làm 1 hành lang bên hông nhà (cạnh mảnh đất đó), tôi có xây bờ tường bên hành lang nhà tôi (0.5m x 17m), nhưng nay chủ đất đã xây nhà. Trong quá trình xây đã xảy ra mâu thuẫn giữa 2 nhà. Nay nhà đã xây xong, tôi sửa lại hành lang, làm cổng có khóa và đập bỏ bức tường đó đi (0,5m x 17m).

Nay tôi không đồng ý và không cho phép họ sang bên nhà tôi để tô chát đoạn tường tôi đã đập đi. Trong trường hợp nhà tôi đi làm hết, trong lúc đi làm mà họ tự ý sang nhà tôi (trèo cổng, phá khóa vào) để tô chát đoạn tường mà không được sự đồng ý của tôi. Trong trường hợp này họ bị quy về tội gì, chiếu theo luật thì như nào và phía tôi có bị sao không?

Trả lời tư vấn:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ theo quy định tại Điều 158 về tội xâm phạm chỗ ở của người khác của Bộ luật hình sự năm 2015 như sau:

''1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây xâm phạm chỗ ở của người khác, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm: 

a) Khám xét trái pháp luật chỗ ở của người khác; 

b) Đuổi trái pháp luật người khác ra khỏi chỗ ở của họ; 

c) Chiếm giữ chỗ ở hoặc cản trở trái pháp luật người đang ở hoặc người đang quản lý hợp pháp vào chỗ ở của họ; 

d) Xâm nhập trái pháp luật chỗ ở của người khác.

...''

Đối với trường hợp này của bạn, để kết luận một người có xâm phạm chỗ ở bất hợp pháp của người khác hay không, cần xem xét cấu thành tội phạm của tội này áp dụng vào tình huống cụ thể.

Về cấu thành tội phạm của tội xâm phạm chỗ ở công dân bất hợp pháp, yêu cầu phải có hành vi xâm phạm nên trong trường hợp bạn muốn khởi tố hình sự sẽ cần thêm bằng chứng chắc chắn.

Đối với trường hợp xảy ra tranh chấp đất đai giữa nhà bạn với người hàng xóm bạn có thể khởi kiện trực tiếp ra Tòa án để tiến hành giải quyết tranh chấp.