Tư vấn về vấn đề trưng cầu giám định

Nội dung yêu cầu: Ông ta dùng cái thang giường bằng gỗ dài khoảng 1,5m, rộng 5cm, dày 5cm đập vào đầu, vai, tay, chân mẹ tôi. Mẹ tôi bị rách da đầu, sưng to lên, khâu 4 mũi, rách lòng bàn tay, khâu 12 mũi, bầm tím vai, rách da ngón chân cái và bị chảy rất nhiều máu. Tôi đã làm đơn trình bày gửi công an xã, công an đã đến bệnh viện lấy lời khai của mẹ tôi. Tôi được biết công an sẽ chuyển hồ sơ lên huyện, nhưng tôi không biết sẽ giám định tỷ lệ thương tật để làm căn cứ xử án thế nào vì công an có trả lời là cứ để mẹ tôi điều trị khỏi, ra viện rồi sẽ làm giám định thương tật. Tôi thì cho là hiện tại giám định ngay mới chính xác vì sau này vết thương sẽ lành, khó có căn cứ đánh giá tỷ lệ thương tật. Và gia đình tôi phải làm đơn đề nghị bệnh viện nơi điều trị làm giám định hay bên công an sẽ tự làm. Với sự việc như thế xin Luật sư cho hỏi ông già đánh mẹ tôi sẽ bị tội gì, mức án ra sao và phải bồi thường cho mẹ tôi như thế nào? Xin cảm ơn Luật sư.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về vấn đề giám định thương tật

ĐIều 205, ĐIều 206 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:

“Điều 205. Trưng cầu giám định

1. Khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 206 của Bộ luật này hoặc khi xét thấy cần thiết thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng ra quyết định trưng cầu giám định.

Điều 206. Các trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định

Bắt buộc phải trưng cầu giám định khi cần xác định:

…

3. Nguyên nhân chết người;

4. Tính chất thương tích, mức độ tổn hại sức khoẻ hoặc khả năng lao động;

…”

Đồng thời, Điều 22 Luật Giám định tư pháp 2012 cũng quy định về quyền, nghĩa vụ của người yêu cầu giám định tư pháp:

“1. Người yêu cầu giám định có quyền gửi văn bản yêu cầu cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng trưng cầu giám định. Trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng không chấp nhận yêu cầu thì trong thời hạn 07 ngày phải thông báo cho người yêu cầu giám định bằng văn bản. Hết thời hạn nói trên hoặc kể từ ngày nhận được thông báo từ chối trưng cầu giám định, người yêu cầu giám định có quyền tự mình yêu cầu giám định.”

Hiện nay, pháp luật không quy định khoảng thời gian đưa người bị hại đi giám định tỷ lệ thương tật làm căn cứ để xử lý hành vi vi phạm pháp luật. Và về mặt thực tế thì phía cơ quan điều tra, viện kiểm sát nhân dân đưa người bị hại đi giám định tỷ lệ thương tật khi sức khỏe đã ổn định (ra viện và nhận được y chứng từ phía cơ sở y tế).

Tuy nhiên, căn cứ theo quy định nêu trên, gia đình bạn có quyền gửi văn bản yêu cầu cơ quan điều tra hoặc cơ quan khác, người tiến hành tố tụng theo quy định tiến hành giám định thương tích cho mẹ bạn. Trường hợp yêu cầu giám định của gia đình bạn không được chấp nhận thì hết thời hạn 7 ngày hoặc kể từ khi nhận được thông báo từ chối yêu cầu giám định của cơ quan điều tra thì gia đình bạn có quyền tự yêu cầu giám định.

Thứ hai, về việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người hàng xóm đã đánh mẹ bạn

Điều 134 Bộ luật Hình sự quy định sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác như sau:

“1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;

b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;

c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

…

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 06 năm:

a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 11% đến 30%;

c) Phạm tội 02 lần trở lên;

…”

Kết luận giám định của Hội đồng giám định pháp y là căn cứ để cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng hình phạt nhằm xử lý hành vi trên. Vậy, tùy thuộc vào mức độ thương tật của mẹ bạn mà người hàng xóm đã đánh mẹ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với các mức hình phạt thích đáng.

Thứ ba, về chi phí bồi thường cho mẹ bạn

Do người hàng xóm có hành vi xâm phạm đến sức khỏe của mẹ bạn do đó gia đình bạn có thể yêu cầu người hàng xóm bồi thường thiệt hại. Mức bồi thường thiệt hại được quy định cụ thể tại Điều 590 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

“1. Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm bao gồm:

a) Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại;

b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại;

c) Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị; nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại;

d) Thiệt hại khác do luật quy định.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp sức khỏe của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có sức khỏe bị xâm phạm không quá năm mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.”

Như vậy, gia đình bạn có thể căn cứ theo các quy định tại Điều 590 đã nêu trên để tính toán mức bồi thường thiệt hại phù hợp với thiệt hại thực tế của mẹ bạn.

Trân trọng!

CV Nguyễn Thị Chúc - Công ty Luật Minh Gia