Trả tiền mua đất cho bố, anh trai đang đứng tên trên GCNQSDĐ giờ có đòi lại được đất từ anh trai không?

Nội dung tư vấn: Chào luật sư. Tôi nhờ luật sư tư vấn cho tôi việc như sau:

Vào năm 1988 ba tôi có mua lại của dì của tôi 1 phần đất, không có tiền trả thời gian kéo dài đến 4 năm tức năm 1992 dì tôi đòi đất lại và hiện tại trên phần đất đó ông anh tôi đang cất nhà tạm để ở, thấy vậy tôi mới bỏ tiền ra trả để cho gia đình yên ổn trong lúc đó tôi trả tiền không có giấy tờ gì cả hiện tại anh tôi đã làm thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất rồi. Luật sư cho tôi hỏi:

Tôi muốn lấy lại phần đất đó có được không (dì tôi người bán đất còn sống và thừa nhận phần đất đó tôi là người trả tiền)? Mẹ tôi mất năm 1985 và ba tôi cũng thừa nhận tôi là người trả tiền. Tất cả các thủ tục anh tôi làm để đăng ký quyền sử dụng đất toàn là giả mạo chữ kí vậy nay tôi nhờ luật sư tư vấn cho tôi. Tôi có đòi lại phần đất đó được không mong luật sư tư vấn.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

Căn cứ khoản 16 Điều 3 Luật Đất đai 2013 quy định: “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất”.

Theo đó, hộ gia đình, cá nhân…khi được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận QSDĐ thì hộ gia đình, cá nhân đó sẽ được Nhà nước công nhận là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp.

Theo thông tin bạn cung cấp, hiện tại anh trai bạn đã được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận QSDĐ. Như vậy, anh trai bạn đang là chủ sử dụng hợp pháp diện tích đất đó. Tuy nhiên, theo bạn trình bày nguồn gốc đất là bố bạn nhận chuyển nhượng của Dì năm 1988 nên căn cứ theo Nghị quyết 02/2004/NQ/HĐTP có hướng dẫn về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại tiểu mục 2.2 như sau:

2.2. Việc giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất được xác lập từ ngày 01/7/1980 (ngày Chính phủ ban hành Quyết định số 201/CP) đến trước ngày 15/10/1993 (ngày Luật Đất đai năm 1993 có hiệu lực)

Pháp luật thời kỳ này nghiêm cấm việc mua, bán phát canh thu tô chuyển nhượng đất đai dưới mọi hình thức; do đó, khi có tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, Toà án giải quyết như sau:

a) Về nguyên tắc chung hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đai được xác lập trong thời điểm từ ngày 01/7/1980 đến trước ngày 15/10/1993 là hợp đồng trái pháp luật; do đó, nếu có tranh chấp mà hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất chưa được thực hiện thì Toà án hủy hợp đồng vì hợp đồng bị vô hiệu. Việc giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu được thực hiện theo hướng dẫn tại tiểu mục 2.3 mục 2 này.

b) Nếu hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được thực hiện thì Toà án công nhận hợp đồng trong các trường hợp sau đây:

b.1) Bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai;

b.2) Trường hợp đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã hoàn tất thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Ủy ban nhân dân có thẩm quyền, Ủy ban nhân dân đã cho phép việc chuyển nhượng;

b.3) Bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã xây nhà ở, công trình kiến trúc, trồng cây lâu năm, đầu tư sản xuất, kinh doanh không vi phạm quy định về quy hoạch và bên chuyển nhượng cũng không phản đối khi bên nhận chuyển quyền sử dụng đất xây nhà ở, công trình kiến trúc, trồng cây lâu năm, đầu tư sản xuất, kinh doanh trên đất đó.

Như vậy, Bố bạn mua đất của Dì từ năm 1988, thời điểm này Nhà nước nghiêm cấm việc mua bán đất. Vì vậy, giờ bạn muốn đòi lại đất cho Bố mình thì trước tiên bạn phải có căn cứ chứng minh Dì bán đất cho Bố bạn ( hợp đồng mua bán đất, có người đứng ra làm chứng Dì bán đất cho Bố bạn…). Hiện tại đất vẫn là do gia đình sử dụng mà không vi phạm quy định về quy hoạch và Dì bạn cũng không phản đối khi bố bạn sử dụng đất. Ngoài ra, bạn phải chứng minh được anh trai bạn làm hồ sơ đăng ký cấp Giấy chứng nhận QSDĐ hoàn toàn là giả mạo. Bố bạn hoặc bạn có thể đại diện cho bố làm Đơn khởi kiện ra Tòa án cấp huyện để yêu cầu hủy Giấy chứng nhận QSDĐ mang tên anh trai bạn và yêu cầu công nhận Bố bạn là người có quyền sử dụng đất hợp pháp. Bạn chỉ có thể đòi lại đất cho bố bạn, chứ bạn không đòi lại đất cho mình được. Vì bố bạn là người đứng lên mua bán đất với dì và nếu có hợp đồng mua bán thì bố bạn đứng tên mặc dù bạn là người bỏ tiền ra trả tiền mua nhà cho bố nên bạn chỉ đòi được đất cho bố bạn.

Trân trọng!

Phòng Luật sư tư vấn Đất đai - Công ty Luật Minh Gia.