Tội cố ý gây thương tích cho sức khỏe của người khác

1. Quy định của pháp luật hiện hành về cố ý gây thương tích

Cố ý gây thương tích là một trong các tội được quy định tại Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), cụ thể tại Điều 134 Bộ luật hình sự có quy định về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác như sau:

“1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;

b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;

c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;

đ) Có tổ chức;

…”

Căn cứ theo quy định nêu trên có thể thấy các cấu thành tội phạm của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác như sau:

- Về chủ thể: Người thực hiện hành vi cố ý gây thương tích là có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự, đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hình sự. Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật là từ đủ 16 tuổi trở lên, đối với

- Về khách thể: Về khách thể: người thực hiện hành vi cố ý gây thương tích đã xâm phạm trực tiếp đến quyền được bảo vệ về sức khỏe của người khác đến mức phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Về mặt chủ quan: Khi thực hiện hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi với mục đích cố ý, với mong muốn hậu quả xảy ra hoặc để mặc hậu quả xảy ra. Nói cách khác khi thực hiện hành vi này, người phạm tội mong muốn hậu quả người khác bị thương tích hoặc tổn hại về sức khỏe xảy ra.

- Về mặt khách quan: Tội cố ý gây thương tích là hành vi nguy hiểm cho xã hội, hành vi này được thực hiện khi người phạm tội nhận thức rõ và điều khiển được hành vi của mình để gây tổn hại cho sức khỏe của người khác. Hành vi gây tổn hại đến sức khỏe người khác này tùy từng mức độ mà có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Để thực hiện hành vi phạm tội này, người phạm tội có thể sử dụng nhiều phương tiện, cách thức hoặc công cụ khác nhau và tùy thuộc vào mức độ thương tích, vị trí thương tích, công cụ sử dụng… để xác định có bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này hay không.

Việc xác định ý chí của người phạm tội khi thực hiện hành vi cũng như các công cụ, cách thức, vị trí gây thương tích có ý nghĩa rất quan trọng trong việc xác định mức độ phạm tội cũng như giúp phân biệt giữa các loại tội phạm khác nhau.

2. Giải quyết tình huống về tội cố ý gây thương tích

Tình huống 1: Anh tôi có mâu thuẫn với anh hàng xóm. Đêm đó 2 người có hẹn nhau ra để nói chuyện. Đang nói chuyện thì anh hàng xóm xông vào đánh anh tôi trước. Anh tôi phòng thân nên đã dùng dao chém anh ta bị thương tích 13%. Hỏi, như vậy thì anh tôi bị phạt như thế nào.

Trả lời: Cảm ơn anh đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia, với nội dung anh đang vướng mắc Luật Minh Gia tư vấn như sau:

Theo thông tin anh cung cấp, anh trai anh có sử dụng thanh sắt dài, đầu tròn gây thương thương tích cho người khác, tỷ lệ thương tích 13%. Hành vi này của anh trai anh có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích theo quy định tại Điều 134 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Cụ thể Điều 134 có quy định: “Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;

b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;

…

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 06 năm:

đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.

…”

Căn cứ theo quy định nêu trên và đối chiếu với thông tin anh cung cấp thì hành vi của anh trai anh có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm theo quy định tại Khoản 2 Điều 134 với mức phạt tù từ 02 đến 06 năm.

Tuy nhiên, trường hợp này cũng cần phải xem xét đến yếu tố phòng vệ chính đáng trong trường phía còn lại có hành vi gây nguy hiểm cho anh trai anh và anh trai anh không còn biện pháp nào khác ngoài việc gây thương tích cho họ. Việc xác định có phải phòng vệ chính đáng hay không và anh trai anh có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không phải thông qua quá trình điều tra, xác minh và căn cứ vào các chứng cứ chứng minh của cơ quan có thẩm quyền.

Tình huống 2: Chào Luật Sư. E muốn hỏi trường hợp của em do co dây dưa về chuyện tiền nong em đã đi đòi nhiều lần nhưng bị dây dưa và tránh mặt thậm chí còn không tiếp khi em đã gặp trực tiếp, nên em đã tìm tới cổng công ty gặp mặt nói chuyện. Sau lời qua tiếng lại em đã xô xát với người ta. Gia đình người ta có thông báo anh ta phải đi viện. Và đã được xuất viện ngay. Gia đình họ dọa sẽ đưa sự việc ra pháp luật. Em xin nói thêm trong khi xô xát em hoàn toàn chỉ sử dụng chân và tay không có hung khí và chỉ tay đôi xô xát với nhau. Vậy em xin được hỏi trường hợp của em có cấu thành tội phạm, có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không? Em xin cám ơn! 

Trả lời: Cảm ơn anh đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia, với nội dung anh yêu cầu tư vấn Luật Minh Gia tư vấn như sau:

Tại Điều 134 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) có quy định về hành vi cố ý gây thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe của người khác, theo đó cá nhân có hành vi gây thương tích cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 115 trở lên đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 134 thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Đối chiếu với trường hợp của anh, do chưa xác định được cụ thể mức độ thương tích của người này, ngoài ra khi xảy ra xô xát anh không sử dụng hung khí nào, việc gây thương tích chỉ được thực hiện bằng tay, do đó nếu thương tích của người này từ 11% trở lên và họ có yêu cầu cơ quan công an có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự thì anh có thể bị truy cứu theo quy định pháp luật.