Thủ tục đổi họ cho con theo quy định pháp luật

Nội dung đề nghị tư vấn: Tôi có 1 câu hỏi mong được sự tư vấn của luật sư về thủ tục đổi họ cho con như sau: Tôi kết hôn với 1 người khi đang mang thai đứa con của người đàn ông khác vì tôi bị ép gả. Sau khi bé được sinh ra chồng tôi đi làm giấy khai sinh cho bé và bé mang họ của chồng tôi. Sau thời gian chung sống không hạnh phúc chúng tôi ra tòa ly hôn và tôi đang nuôi dưỡng bé. Giờ đây cha ruột của bé muốn nhận lại con mình và muốn đổi họ của bé thành họ của anh ấy.Vậy cho tôi hỏi thủ tục để đổi họ cho bé? Và làm ở đâu? có cần sự đồng ý của chồng tôi không.

Trả lời: Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

Thứ nhất về việc đăng ký nhận cha mẹ con

Trước hết, bạn và cha đẻ của con bạn cần trực tiếp làm thủ tục đăng ký việc nhận cha, mẹ, con theo quy định tại điều 19 nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật hộ tịch.

"Đăng ký nhận cha, mẹ, con

... 2. Người yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con xuất trình giấy tờ theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 của Nghị định này và trực tiếp nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân xã; hồ sơ đăng ký nhận cha, mẹ, con gồm các giấy tờ sau đây:

a) Tờ khai nhận cha, mẹ, con theo mẫu quy định;

b) Giấy tờ, tài liệu chứng minh quan hệ cha - con hoặc quan hệ mẹ - con;

c) Bản sao giấy tờ chứng minh nhân thân, chứng minh nơi thường trú ở khu vực biên giới của công dân nước láng giềng.

...

Nếu thấy việc nhận cha, mẹ, con là đúng và không có tranh chấp, công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung vào Sổ hộ tịch, cùng người có yêu cầu ký, ghi rõ họ tên vào Sổ hộ tịch; Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã ký cấp cho mỗi bên 01 bản chính trích lục hộ tịch"

Thứ hai về thủ tục đổi họ cho con

Căn cứ pháp lý về việc thay đổi họ tên

Sau khi có Quyết định công nhận việc nhận cha, mẹ, con, thì bạn phải làm thủ tục cải chính hộ tịch để thay đổi tên cha đẻ của con bạn và thay đổi họ cho con sang họ của cha đẻ theo quy định tại mục 5 luật hộ tịch 2014, theo đó:

- Thẩm quyền: Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người chưa đủ 14 tuổi; bổ sung hộ tịch cho công dân Việt Nam cư trú ở trong nước.

-Thủ tục, theo quy định tại định tại điều 28 luật hộ tịch 2014 thì gồm các bước sau:

"1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu."

Về hồ sơ, giấy tớ thực hiện việc đổi họ cho con như sau:

- Đơn (tờ khai) xin thay đổi, cải chính họ, tên cho con (theo mẫu ở UBND phường, xã);

- Giấy khai sinh bản chính của con;

- Chứng minh thư nhân dân, hộ khẩu (bản sao chứng thực);

- Các giấy tờ khác liên quan đến việc thay đổi, cải chính họ, tên cho con;

- Ngoài các giấy tờ trên, trường hợp của bạn cần có văn bản thể hiện sự đồng ý của con bạn, chồng của bạn về việc thay đổi họ tên cho con.

Trong trường hợp bạn không có giấy khai sinh bản chính của con thì bạn cần tiến hành thủ tục xin cấp lại giấy khai sinh cho con.

Về thời hạn giải quyết việc thay đổi họ tên

Kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ, trong thời hạn 3 ngày, cán bộ tư pháp hộ tịch ghi vào sổ đã đăng ký khai sinh trước đây và quyết định về việc thay đổi họ tên. Chủ tịch UBND cấp xã ký và cấp một bản chính quyết định về việc thay đổi họ, tên cho con. Trường hợp cần phải xác minh, thời hạn giải quyết được kéo dài thêm không quá 3 ngày.

Thứ ba: Việc đổi họ cho con bạn có cần sự đồng ý của chồng không?

Căn cứ theo Bộ luật Dân sự quy định:

“1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ, tên trong các trường hợp sau đây:

a) Theo yêu cầu của người có họ, tên mà việc sử dụng họ, tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;

...

c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con (...)"

Đồng thời Điều 7 nghi định số 123/2015/NĐ-CP quy định về điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch như sau:

"1.Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó"

Mặt khác, Điều 88 luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định:

"1.Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng".

Theo đó, cả vợ và chồng đều có quyền và nghĩa vụ nhất định đối với con của mình kể cả khi quan hệ hôn nhân chấm dứt. Như bạn trình bày thì bạn kết hôn với 1 người khi đang mang thai đứa con của người đàn ông khác nên đứa con bạn sinh ra trong thời kỳ hôn nhân này là con chung của hai vợ chồng bạn.

Sau khi bé được sinh ra chồng bạn cũng là người đi làm giấy khai sinh cho bé và bé mang họ của chồng bạn nên về nguyên tắc nếu bạn muốn thay đổi họ cho con từ họ của người chồng hiện tại sang họ của cha đẻ thì phải có sự đồng ý của chồng bạn mặc dù hai vợ chồng đã ly hôn nhưng việc này không ảnh hưởng đến quyền của người cha đối với đứa con chung. Do đó, nếu chồng chị không đồng ý với việc thay đổi họ cho con thì chị không thể thay đổi họ tên của con chị.

Như vậy, chị muốn thay đổi tên con cần phải có văn bản đồng ý của chồng. Ngoài ra, nếu con bạn đã đủ 9 tuổi thì phải cần sự đồng ý của chính đứa con đó nữa.

Trân trọng.